عملیات‌ها
عملیات کربلا 7
ندا اربع
3884 بازدید
ارتش جمهوری اسلامی ایران عملیات کربلای 7 را در اسفند 1365، در منطقه عمومی حاج‌عمران در خاک عراق اجرا کرد و با تصرف و آزادسازی اهداف به پایان رساند.
عملیات آفندی کربلای 7، با هدف وارد آوردن خسارت به نیروهای عراق، کاهش فشار بر منطقه عملیاتی کربلای 5 و 6، زمینه‌سازی برای عملیات‌های بعدی قرارگاه رمضان، انتقام خون شهدای بمباران شهرهای ایران، بازپس‌گیری ارتفاعات حساس 2519 و تپه شهدا و گردمند و تسلط بر محور حاج‌عمران ـ چومان مصطفی ـ گلاله طراحی و اجرا شد.[1]
نیروهای لشکر 64 ارومیه به فرماندهی سرهنگ غضنفر آذرفر، با پشتیبانی هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی این عملیات را با رمز یا مولای متقیان ادرکنی‌علیه‌السلام، در ساعت 24:00 بامداد چهارشنبه 13 اسفند 1365، در غرب پیرانشهر و منطقه عمومی حاج‌عمران و در عمق بیست‌کیلومتری خاک عراق آغاز کرد.[2] سربازان لشکر با راهپیمایی 24ساعته در میان برف‌ها، نیروهای عراقی را غافلگیر کردند.[3]
این عملیات از نوع تک نیمه‌گسترده به شمار می‌آید.[4] محدوده منطقه این عملیات شامل مناطق حاج‌عمران، تنگه دربند، ارتفاعات گردمند، تپه‌سرخی، یال کله‌اسبی و دامنه جنوبی ارتفاعات گردی‌کو معروف به تپه شهدا بود. منطقه حاج‌عمران کوهستانی و صعب‌العبور و دارای بریدگی‌های زیاد است. ارتفاع 2519 در حاج‌عمران همراه با ارتفاعات واراس، شهدا، نصر و گردمند، به‌خاطر تسلط کامل به تمامی مناطق چومان مصطفی، ممی‌خلان، ناوپردان، تپه شهدا، ارتفاعات نصر و صدر که باعث کاهش تلفات و ضایعات نیروهای ایرانی می‌شد، اهمیت حیاتی داشتند. تسلط نیروهای ایران بر ارتفاعات سیدکان، تنها محور ارتباطی بین ایران و عراق یعنی جاده پیرانشهر ـ رواندوز را تهدید می‌کرد. با استقرار روی قله ۲۵۱۹ و قله‌های مجاور این ارتفاع، شهرک‌ها و روستاهای شیورش، حاج‌عمران، زینو، میوتان، رایات، دربند، نو پوردان، گلاله، چومان مصطفی و پادگان حاج‌عمران زیر دید مستقیم نیروهای ایران قرار می‌گرفت و منطقه برای نیروهای عراقی ناامن و ادامه پیشروی به عمق خاک عراق در این ناحیه آسان می‌شد.[5]
در ساعت اولیه عملیات، نیروها و تکاوران لشکر 64 ارومیه به سوی مواضع عراقی‌ها پیشروی کردند. این یگان پس از حدود یک‌ساعت‌وچهل دقیقه اعلام کرد نیروها با آرایش جنگی در نزدیکی مواضع عراقی‌ها مستقر و تیم مهندسی و افراد متخصص مشغول ایجاد معبر و خنثی‌سازی مین‌ها و بریدن سیم‌های خاردار هستند.
گردان تکاوران پس از حدود دو روز نبرد سنگین و در مواردی تن‌به‌تن که با آتش یگان‌های توپخانه و بالگردهای هوانیروز پشتیبانی می‌شد، موفق شدند اهداف ازپیش‌تعیین‌شده را تصرف، پاتک‌های دشمن را سرکوب و مواضع خود را روی اهداف تصرف‌شده تثبیت کنند.[6]
پایگاه هوانیروز کرمانشاه با استقرار در پادگان پسوه، با سه تیم آتش، سنگرها و ده‌ها دستگاه از ادوات زرهی نیروهای عراقی را منهدم کرد. گردان 407 مهندسی و جهاد سازندگی قم نیز در ایجاد استحکامات و احداث جاده به منظور تحکیم و تثبیت اهداف تصرفی، نقش مهمی در حفظ دستاوردهای عملیات داشتند.[7]
نیروهای ایرانی شرکت‌کننده در این عملیات، شامل یگان لشکر 64 ارومیه، گردان تکاور، گردان 103 پیاده، گردان 115 پیاده، گردان 132 پیاده، گردان 198 پیاده، گردان 167 پیاده، دسته‌های خمپاره‌انداز 120 میلی‌متری و سایر سلاح‌های سازمانی گردان‌های هجومی و احتیاط، گردان‌های توپخانه لشکری و گردان‌های رزمی تحت کنترل تیپ 2 مستقر در مواضع مربوط و سه تیم آتش از هوانیروز کرمانشاه بودند.[8]
شانزدهم اسفند 1365، تیپ‌های 108 و 606 از لشکر 6 عراق، برای جبران شکست‌های گذشته به منطقه عملیاتی حاج‌عمران رفتند که با اجرای آتش نیروهای ارتش ایران، خسارات و تلفات سنگینی متحمل شدند. هفدهم اسفند 1365، نیروهای عراقی با توجه به اوضاع نامساعد جوی اقدام به پاتک کردند که با عکس‌العمل نیروهای ایرانی مواجه شدند و با برجای گذاشتن تعدادی کشته، زخمی و اسیر و ادوات سوخته عقب‌نشینی کردند.[9]
نیروهای لشکر 64 ارومیه، بعد از پنج روز مقابله با پاتک‌های دشمن، توانستند اهداف به دست آمده در منطقه را تثبیت کنند.[10]
نیروهای ایرانی ارتفاعات 2519، گردمند، تپه‌سرخی، یال کله‌اسبی و حدود پنجاه کیلومتر مربع از خاک عراق را تصرف و پادگان حاج‌عمران را از دست نیروهای عراقی خارج کردند و بر شهرها و آبادی‌های عراق از جمله چومان مصطفی مسلط شدند. همچنین حرکات ضدانقلاب در این منطقه تحت کنترل قرار گرفت.[11] نُه پاتک سنگین عراق به منظور بازپس‌گیری مواضع ازدست‌رفته نیز با شکست مواجه شد.[12]
در این عملیات، سرلشکر ناصر یارقلی، از فرماندهان ارتش، به شهادت رسید.[13] حدود سه هزار نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی و 272 نفر اسیر شدند.[14] همچنین تعداد سه دستگاه تانک و ده‌ها خودرو، پنج انبار مهمات و ده‌ها سلاح خمپاره‌انداز نیروهای عراقی منهدم و تعداد پنج دستگاه تانک، ده‌ها دستگاه خودرو، سه دستگاه نفربر، تعداد چشمگیری جنگ‌افزارهای انفرادی و اجتماعی و مقدار زیادی مهمات، به غنیمت گرفته شد.[15]
در ششمین و آخرین روز عملیات، 19 اسفند 1365، نیروهای ارتش جمهوری اسلامی، برای یکسره کردن کار نیروهای عراقی در ساعت 15 دقیقه بامداد، به دشمن یورش بردند و به باقی‌مانده تیپ 96 از لشکر 23 ضربات مهلکی زدند و پایگاهشان را به آتش کشیدند. به دعوت ستاد تبلیغات جنگ، خبرنگاران رسانه‌های جمعی جهان به ایران سفر کردند و از فتوحات رزمندگان ایران، فیلم، گزارش و عکس تهیه و به پیروزی ایران در این عملیات اذعان کردند.[16]
[1]. گواه حماسه و ایثار، ج2، تهران: انتشارات دافوس آجا، 1394، ص17.
[2]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، تهران: سوره سبز، 1383، ص130.
[3]. همان، ص136.
[4]. دری، حسن، اطلس راهنما5: کارنامه نبردهای زمینی، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1381، ص141.
[5]. گواه حماسه و ایثار، ج2، ص16.
[6]. همان، ص19.
[7]. همان، ص22 و 23.
[8]. همان، ص 17 و 18.
[9]. سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس، تهران: معاونت تبلیغات و انتشارات نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی زمینی، 1376، ص318.
[10]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، ص130.
[11]. گواه حماسه و ایثار، ج2، ص19.
[12]. همان، ص20.
[13]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، ص130.
[14]. همان، ص130؛ گواه حماسه و ایثار، ج2، ص20.
[15]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، ص130؛ گواه حماسه و ایثار، ج2، ص20.
[16]. سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس، ص318 و 319.
