اشخاص
نوژه، محمد
فاطمه دفتری
1914 بازدید
سرهنگ دوم خلبان محمد نوژه (1358ـ1324) خلبان هواپیمای اف4 پایگاه سوم شکاری نیروی هوایی بود که براثر سقوط هواپیما در پرواز شناسایی و پشتیبانی از نیروها در اطراف پاوه به شهادت رسید.
محمد نوژه 8 فروردین 1324 در تهران متولد شد.[1] سال 1342 دیپلم ریاضی گرفت و مهر همان سال به استخدام نیروی زمینی ارتش درآمد. پس از گذراندن دوره‌های آموزش نظامی و دریافت درجه ستوان‌دومی، به خاطر علاقه به حرفه و فن خلبانی، داوطلبانه به نیروی هوایی منتقل شد. وی پس از گذراندن دوره‌های آموزش نظامی، مهارت‌های تخصصی و دوره‌های خلبانی در دانشکده پرواز، 25 مرداد 1349، به هنگ آموزشی 38 پایگاه هوایی لاردو در ایالت تگزاس آمریکا اعزام شد.
نوژه پس از گذراندن دوره‌های تکمیلی پرواز، دوره سامانه کنترل اسلحه و پرواز با هواپیماهای تی41، تی6، تی37 و تی38 و دریافت نشان خلبانی، در 20 مرداد 1351 به ایران بازگشت. چند سال بعد، در 25 شهریور 1357 برای پرواز با هواپیمای اف4 (فانتوم) به پایگاه سوم شکاری همدان انتقال یافت. فرماندهی گردان یکم شکاری و گردان 31 پایگاه سوم شکاری، ریاست شعبه عملیات مشترک، معاونت عملیاتی پایگاه ششم شکاری، معاونت دایره عملیات و افسر ستاد عملیاتی پایگاه، از جمله مسئولیت‌های نوژه بود.[2]
در تاریخ 25 مرداد 1358، سرهنگ اسحاق، معاون لشکر 81 ارتش جمهوری اسلامی ایران، با توجه به محاصره پاوه توسط گروه‌های ضدانقلاب، به نیروی زمینی ارتش اعلام کرد با هماهنگی نیروی هوایی ارتش، پروازهای شناسایی و پشتیبانی در اطراف پاوه انجام شود. پس از ابلاغ این فرمان به پایگاه سوم شکاری همدان (شاهرخی)، سرگرد محمد نوژه و ستوان یکم سیدعبدالله بشیری موسوی برای عملیات شناسایی و پشتیبانی از ستون‌های نظامی که در محورهای مواصلاتی به پاوه در حال حرکت بودند، به سمت این شهر پرواز کردند. پس از گشت‌های هوایی و عملیات، آتشبار عناصر ضدانقلاب هواپیما را هدف قرار دادند و هواپیما پس از اصابت به کوه، در منطقه قشلاق، بین پاوه و روانسر، سقوط کرد.[3]
بعدازظهر همان روز، فرمانده پایگاه شاهرخی اطلاع داد که هواپیمای مذکور در چهارکیلومتری پاوه، سقوط کرده و هر دو خلبان به شهادت رسیده‌اند.[4]
پس از شهادت محمد نوژه، به پاس قدردانی از زحمات او، به پیشنهاد فرماندهی وقت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و تصویب فرمانده کل قوا، امام خمینی، پایگاه سوم شکاری همدان به نام شهید نوژه نام‌گذاری شد.[5] این پایگاه یکی از فعال‌ترین پایگاه‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران بود.[6]
پیکر شهید نوژه 31 مرداد 1358 از بیمارستان نیروی هوایی در خیابان پیروزی در تهران تشییع شد.[7] مراسم یادبودی در 31 مرداد در استادیوم شماره 3 واقع در خیابان 17 شهریور، مسجد ارک و مسجد آیت‌الله مطهری (سپهسالار) برگزار شد که اعضای هیئت دولت، کارمندان وزارت دفاع ملی و سازمان صنایع دفاع ملی و گروه‌های مختلف مردم در آنها حضور یافتند.[8]
مزار شهید نوژه در قطعه 24، ردیف 27 بهشت زهرای تهران می‌باشد.[9]
[1]. دانشنامه شهدا و ایثارگران جمهوری اسلامی ایران: http://mazareshahid.ir/12672؛ ماهنامه صف، ش402، مهر 1391، ص53.
[2]. ماهنامه صف، ش402، مهر 1393، ص53.
[3]. تقویم مستند عملکرد نیروی الهی هوایی ارتش جمهوی اسلامی ایران، ج1، تهران: مرکز مطالعات راهبردی نیروی هوایی ارتش، 1396، ص215 و 216؛ ماهنامه صف، ش402، ص54.
[4]. تقویم مستند عملکرد نیروی الهی هوایی ارتش جمهوی اسلامی ایران، ج1، ص215 و 216.
[5]. همان، ص228.
[6]. کودتای نوژه، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1384، ص305.
[7]. روزنامه کیهان، پنج‌شنبه 1 شهریور 1358، ش10788، ص1.
[8]. همان، ص3.
[9]. دانشنامه شهدا و ایثارگران جمهوری اسلامی ایران: http://mazareshahid.ir/12672
