عملیات‌ها
عملیات نصر 7
اعظم سادات حسینی
550 بازدید
نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مرداد 1366، عملیات نصر 7 را با هدف خارج کردن منطقه عمومی سردشت از زیر دید و تیر نیروهای عراق و زیر دید و تیر قرار دادن شهر قلعه دیزه عراق و مهار تردد نیروهای ضدانقلاب در محور سردشت انجام داد.[1]
در تابستان 1366 که هم‌زمان با درگیری‌های محدود ایران و امریکا در خلیج فارس بود، دو نیروی زمینی و دریایی سپاه به تفکیک در دو جنگ درگیر شدند. نیروی دریایی سپاه جنگ دریایی را هدایت می‌کرد و نیروی زمینی سپاه در دو جبهه جنوبی و شمالی حضور فعال داشت. در این مدت نبردهای نصر 4، نصر 5 و نصر 7 در جبهه شمالی به اجرا درآمد.[2]
استقرار نیروهای عراق روی ارتفاعات بلند منطقه سردشت، به‌ویژه ارتفاع دوپازا، تردد نیروهای ضدانقلاب را تسهیل کرده و آن‌ها را زیر پوشش خود قرار داده بود. برای رفع تسلط عراق بر این منطقه، سپاه پاسداران با فرماندهی رحیم صفوی، جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه، عملیات نصر 7 را طراحی کرد. این عملیات در ساعت 2:30 بامداد 14 مرداد 1366 با رمز یا فاطمه‌الزهرا‌سلام‌الله‌علیها آغاز شد.[3]
نیروهای ایران در این عملیات موفق شدند در دو مرحله ارتفاع مهم دوپازا و بخشی از ارتفاع بلفت را تصرف کنند.[4]
پیش از آغاز درگیری نیروها، توپخانه قرارگاه آتش سنگینی روی مواضع و عقبه اصلی عراق اجرا کرد و بلافاصله نیروهای تکاور به سنگرها و مواضع عراق حمله کردند. لشکر 31 عاشورا که جناح راست عملیات را به عهده داشت، پیش از روشن شدن هوا پیشروی‌های تحسین‌برانگیزی انجام داد ولی از سمت چپ خود نتوانست با لشکر 27 محمد رسول‌الله‌صلی‌الله‌علیه‌وآله الحاق کند که با پیشروی گردان عمار به سمت لشکر 31 این مشکل حل شد. الحاق این دو یگان در حدود ساعت چهار صبح صورت گرفت، ولی تا روشن شدن هوا هنوز دو هدف لشکر 31 تصرف نشده بود. لشکر 27 محمد رسول‌الله‌صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز با وجود آنکه توانست تا ساعت 4 بامداد قله اصلی را فتح کند و در سمت راست خود به لشکر 31 عاشورا برسد، ولی موفق به تصرف یکی از مقرهای عراق در پشت قله اصلی دوپازا نشد. در سمت چپ منطقه عملیاتی تیپ 18 الغدیر موفق شد اهداف خود را تأمین کند و در مواضع تصرف‌شده مستقر شود. با روشن شدن هوا، لشکر 31 عاشورا با راهنمایی فرمانده قرارگاه قدس جاده را احداث کرد و با مستقر کردن یک دستگاه تانک و هدف قرار دادن سنگرهای مقاومت عراق، توانست تا ساعت 8:20 صبح باقی‌مانده اهداف خود را به تصرف درآورد.[5]
هدف ایران در مرحله اول عملیات نصر 7، تصرف ارتفاعات مهم دوپازا و یال‌های آن، تپه شاه‌مرادی و تصرف یال ارتفاعات بلفت (خودی) بود. تصرف ارتفاعات بلفت عراق نیز برای مرحله دوم در نظر گرفته شد. با توجه به اهمیت عملیات در مرحله اول، لشکر 31 عاشورا و لشکر 27 محمد رسول‌الله‌صلی‌الله‌علیه‌وآله و تیپ 18 الغدیر تأمین اهداف عملیات را در این مرحله به عهده داشتند و تیپ 29 نبی اکرم‌صلی‌الله‌علیه‌وآله برای مرحله دوم در نظر گرفته شد.[6]
ارتفاع دوپازا (2791 متر) بلندترین ارتفاع منطقه است که در امتداد سلسله ارتفاعات دوپازا در 13 کیلومتری غرب سردشت در خط نوار مرزی قرار دارد.[7]
با توجه به اهمیت این منطقه، نیروهای عراقی در طول ده شبانه‌روز با پاتک‌های سنگین برای بازپس‌گیری مناطق تصرف‌شده کوشیدند، اما موفق نشدند.[8]
این عملیات به آزاد شدن منطقه‌ای به وسعت سی کیلومتر مربع انجامید. مناطق آزادشده شامل پاسگاه‌های مرزی بلفت، جاده آسفالته سردشت ـ قلعه دیزه و ارتفاعات دوپازا (2379، 2034) و بلفت (2144، 2130) بود. در این عملیات ده هزار نفر از نیروهای عراقی کشته و زخمی شدند و 285 نفر به اسارت در آمدند. چهار فروند هلیکوپتر، ده‌ها قبضه خمپاره‌انداز، ده دستگاه تانک و نفربر، پنجاه دستگاه خودرو و مقدار زیادی از تسلیحات سبک و نیمه‌سنگین عراق منهدم شدند. از یگان‌های منهدم‌شده عراق می‌توان به تیپ 97 پیاده، دو گردان کماندویی از لشکر 23، دو گردان از تیپ 18، یک گردان از لشکر 24 و دو گردان از قوای دفاع الوطنی اشاره کرد.[9]
[1]. درودیان، محمد، سیری در جنگ ایران و عراق، ج4: شلمچه تا حلبچه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1376، ص194.
[2]. رشید، محسن، اطلس جنگ ایران و عراق، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، چ دوم، 1389، ص95.
[3]. یزدان فام، محمود، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاهم: اسکورت نفتکش‌ها، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، 1378، ص214.
[4]. همان، ص215 و 216.
[5]. یزدان فام، محمود، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاهم، ص214.
[6]. درودیان، محمد، سیری در جنگ ایران و عراق، ج4، ص194و 196.
[7]. همان، ص194.
[8]. همان، ص196.
[9]. سمیعی، علی، کارنامه عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس، تهران: نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی زمینی، معاونت و انتشارات، مدیریت نشر، 1376، ص351 و352.
