عملیات‌ها

عملیات ظفر 5 (ارتش جمهوری اسلامی ایران)

اعظم‌سادات حسینی
679 بازدید

عملیات آفندی ظفر 5 با طراحی و اجرای لشکر 30 گرگان از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در سال 1364 در منطقه عمومی پنجوین در شمال غرب ایران انجام شد.

منطقه پنجوین (شهری در استان سلیمانیه عراق) چندین بار صحنه درگیری نیروهای ایرانی و عراقی بود. این منطقه در جبهه شمال‌غرب در دو محور توتمان ـ پنجوین و دره میانه اهمیت ویژه‌ای داشت.[1] سال 1362، عملیات والفجر 4 در 27 مهر در منطقه شمال غرب اجرا شد. این عملیات به ‌صورت مشترک توسط ارتش و سپاه در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول، حدود هفتاد کیلومتر مربع از خاک عراق آزاد شد. در مرحله دوم که از 29 مهر آغاز شد، مناطق بسیاری از جمله ارتفاعات اطراف پنجوین به تصرف نیروهای ایران درآمد و نیروهای ایران بر شهر پنجوین تسلط کامل یافتند.[2] در عملیات ظفر 5، رزمندگان لشکر 30 گرگان از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران اقدام به آزادسازی ارتفاع مهمی در نزدیکی پنجوین در منطقه توتمان کردند.[3]

عملیات آفندی ظفر 5 با رمز یا صاحب‌الزمان‌عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف ادرکنی در ساعت یک بامداد پنج‌شنبه 13 تیر 1364 آغاز شد و رزمندگان ارتش ایران با عبور از میدان‌های مین و مواضع نیروهای عراق موفق شدند با نفوذ به عمق مواضع عراق ارتفاعات منطقه توتمان را به تصرف خود درآورند.[4]

ایران با اجرای آتش متناوب توپخانه و خمپاره‌انداز روی مواضع نیروهای عراق در منطقه عملیاتی توتمان آتش نیروهای بعثی عراق را خاموش کرد و ضمن کنترل حرکات و جابه‌جایی نیروهای عراق پست دیده‌بانی آنان را منهدم کرد.[5]

در این عملیات، نیروهای ارتش ایران سی سنگر انفرادی، شش دستگاه خودروی سبک، پنج انبار مهمات و یک دستگاه لودر را نابود کردند. آن‌ها همچنین تعدادی اسلحه و بی‌سیم را از نیروهای عراقی به غنیمت گرفتند. تلفات نیروهای عراق در این عملیات حدود یکصد نفر بود که از این تعداد بیست نفر کشته و هشتاد نفر زخمی بودند.[6]

عملیات دیگری با همین نام در دی 1366 به فرماندهی قرارگاه رمضان و همکاری پیشمرگان حزب دمکرات کردستان عراق، گردان مستقل شهادت و واحدهایی از تیپ 58 مالک اشتر در جبهه شمال غرب ایران انجام شد.[7]

[1]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، تهران: سوره سبز، چ سی‌وپنجم، 1393، ص108.

[2]. درودیان، محمد، سیری در جنگ ایران و عراق، ج2: خرمشهر تا فاو، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، چ نهم، 1389، ص80ـ77.

[3]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، ص108.

[4]. همان.

[5]. روزنامه جمهوری اسلامی، ش1767،15 مرداد 1364، ص2.

[6]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، ص108.

[7]. اردستانی، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاه‌ودوم: تکاپوی جهانی برای توقف جنگ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1382، ص599.