روزشمار
چهارشنبه 9 مهر 1359؛ دهمین روز جنگ تحمیلی
مرضیه عابدینی
1675 بازدید
ابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور ایران، در پاسخ به قطعنامه 479، در نامه‌ای به کورت والدهایم، دبیرکل سازمان ملل، اعلام کرد: «پس از پیروزی انقلاب ایران در 11 فوریه 1979، عراق بارها قرارداد 1975 الجزایر را با تجاوز به مرزهای ایران و حمایت از گروه‌های ضدانقلاب و پناه‌دادن به پس‌مانده رژیم سابق نقض کرده و علاوه‌برآن چهل هزار شیعه ایرانی‌الاصل آن کشور را قبل از تهاجم به ایران اخراج کرده است. ایران تنها برای حفظ حاکمیت و دفاع از منافع خود می‌جنگد. بنابراین تا زمانی که تجاوز عراق به ایران ادامه داشته باشد، پیشنهادات دبیرکل و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نمی‌تواند مورد توجه ایران قرار گیرد و ایران هیچ سودی در مذاکرات مربوط به جنگ نمی‌بیند.» در پاسخ قطعنامه سازمان ملل که خواستار قطع فوری جنگ است، ایران اعلام کرده است تا خروج آخرین سرباز از خاک این کشور، به جنگ ادامه خواهد داد.[1]
ایران پیشنهاد آتش‌بس شورای امنیت سازمان ملل و همچنین مذاکره در مورد جنگ ایران و عراق را رد و اعلام کرد قربانی تهاجم نظامی عراق شده است.[2]
با پیشروی نیروهای عراقی در 7 مهر 1359 به سمت جاده حمیدیه ـ سوسنگرد و اجرای آتش روی شهر حمیدیه و نیز حرکت واحدهای زرهی دشمن برای قطع جاده حمیدیه ـ اهواز و درنتیجه احتمال سقوط اهواز، از امام خمینی کسب تکلیف شد و پیام ایشان مبنی بر «مگر جوانان اهواز مرده‌اند؟» به مردم و مدافعان رسید و اندک مدافعان مستقر در اهواز با شنیدن پیام امام، با تشکیل گروهی 28نفره به فرماندهی علی غیوراصلی، مسئول آموزش سپاه خوزستان، شبانه به سوی دشمن حرکت کردند و در کنار جاده حمیدیه ـ اهواز و باغ‌های اطراف آن موضع گرفتند. ساعت 4 بامداد، آرپی‌جی‌زن‌ها چندین تانک عراقی را به آتش کشیدند. نیروهای عراقی غافلگیر شدند و با رها کردن تعدادی از تانک‌های خود به سمت کرخه‌نور و دُبِّ‌حَردان عقب‌نشینی کردند. به‌این‌ترتیب، جاده حمیدیه ـ سوسنگرد آزاد و جاده اهواز ـ حمیدیه تأمین شد. در این عملیات علی غیوراصلی و تنی چند از رزمندگان به شهادت رسیدند.
پس از عملیات «شهید غیوراصلی» رزمندگان که با پشتیبانی ارتش تا گلبهار، در جنوب شرقی سوسنگرد، پیش رفته بودند، با پوشش هوایی بالگردهای هوانیروز ارتش به‌طرف سوسنگرد حرکت کردند و وارد این شهر که در اختیار ضدانقلاب بود شدند و عناصر ضدانقلاب از جمله بخشدار و فرماندار منصوب‌شده از طرف ارتش عراق را دستگیر و اعدام کردند.[3]
نیروهای ارتش عراق تلاش کردند روی دو محور جاده شلمچه و بندر خرمشهر تا مدخل ورودی خرمشهر جای پایی پیدا کنند و با حمله به‌موقع رزمندگان اسلام، دست به عقب‌نشینی زدند.
نیروهای دشمن از چندجهت: پلیس‌راه، گمرک، بندر خرمشهر و کشتارگاه به داخل خرمشهر نفوذ کردند و شهرِ درحال سقوط را با توپ کوبیدند. از حدود ساعت 10 صبح نیروهای خودی و مردم به مهاجمین یورش بردند و با توپ 106 وکاتیوشا، تانک‌هایشان را منهدم کردند. سی نفر از نیروهای عراقی اسیر و مابقی متفرق شدند. تلاش مجدد نیروهای عراق برای تسلط به جایی نرسید و تا مقر سابق خود یعنی کارخانه سنگ آهک مجبور به عقب‌نشینی شدند؛ حتی بعضی از نیروها تا پل‌نو به عقب برگشتند.
نیروهای عراقی بلندی‌های کرخه را اشغال و پشت پل کرخه در جاده مستقر شده‌اند. درگیری در دو طرف رودخانه کرخه ادامه دارد و عراقی‌ها مشغول سازماندهی و تجدیدقوا هستند. با تحرک بیشتر دشمن، اندیمشک به حال اضطراب درآمد و مردم در حال ترک‌کردن شهر هستند.
نیروهای عراق به‌طرف شهر شوش پیشروی کردند. ساختمان اداره مخابرات شوش به تصرف دشمن درآمده و مردم گروه‌گروه شهر را ترک می‌کنند. با رسیدن نیروها و تانک‌های دشمن به شوش، دزفول در معرض تهدید بیشتری قرار گرفته است.[4]
اولین خط پدافندی شوش تشکیل شد و گردان‌های 141 و 138 پیاده لشکر 21 حمزه‌علیه‌السلام ارتش مسئولیت دفاع از شوش را برعهده گرفتند.[5]
نیروهای ارتش عراق در حال احداث پل و حرکت تانک و نفربر برای عبور از رودخانه کرخه هستند. نیروهای باقی‌مانده گردان 141 پیاده لشکر 21حمزه ارتش، مستقر در شرق کرخه، مقابل شوش، با اجرای آتش ضدتانک و پشتیبانی توپخانه موفق شدند با به آتش‌کشیدن یک تانک و پنج نفربر و یک خودروی زیل مخصوص حمل پل، تلفاتی به دشمن وارد کنند. لشکر 1 مکانیزه عراق، پس از این ناکامی، بیشه‌های غرب رودخانه کرخه را ترک کرد و به فاصله دوکیلومتری غرب کرخه در دامنه تپه‌های ابوصلیبی خات مستقر شد و شوش را زیر آتش توپخانه قرار داد.[6]
در اهواز، علاوه بر اجرای آتش توپخانه ارتش عراق، ضدانقلاب و مخصوصاً گروهک خلق عرب فعالیت دارند. شب‌ها با تیراندازی، به دشمن علامت می‌دهند و با پخش اعلامیه و تهدید و تطمیع عرب‌زبانان منطقه، سعی در جذب آنها دارند.
در جنوب غربی منطقه عمومی اهواز، در روستاهای اطراف و پشت کارون، نیروهای دشمن مستقر شده‌اند. یک گردان پیاده ـ مکانیزه از نیروهای دشمن در دب‌حردان، حدود بیست‌کیلومتری اهواز، مستقر است که از راه سوسنگرد تقویت می‌شود. در روستای مَکطُوع، از توابع اهواز، نیروهای دشمن قصد پل‌زدن روی کارون و عبور از آن را به‌طرف اهواز دارند. نیروهای دشمن با هدایت سیدفیاض، از شیوخ روستای بِیُوض، وارد این روستا شده، تعدادی تانک در آنجا مستقر کرده و افراد شورای اسلامی را دستگیر کرده‌اند.
شهرهای اندیمشک، دزفول و شوش همچنان زیر آتش ارتش عراق قرار دارند.
آبادان از اوایل شب گذشته تا بعدازظهر امروز زیر انواع آتش سنگین دشمن قرار داشت و نقاط مختلف آن از جمله نقاط مسکونی و پالایشگاه مورد اصابت قرار گرفته و خسارات زیادی وارد شده است.
در پی عملیات نیروهای سپاه پاسداران و ژاندارمری و نیروهای مردمی، مهران بازپس گرفته شد و نیروهای مسلح کنترل شهر را به دست گرفتند. در این محور ده تانک و سه کامیون آذوقه و مهمات دشمن نابود شد و جنگ توپخانه‌ها ادامه دارد.
نیروهای عراقی از سومار تا زِلِه‌زَرد در جنوب غربی کرمانشاه پیشروی کرده‌اند و نیروهای خودی در روستای دوبراله و رودخانه و جاده ایوان ـ سُومار موضع گرفته‌اند.[7]
لشکر 6 زرهی ارتش عراق برای سومین بار در محور قصرشیرین ـ سرپل‌ذهاب دست به تعرض زد و تا نزدیکی سرپل‌ذهاب پیشروی کرد، ولی با مقاومت رزمندگان تا پشت ارتفاعات قراویز عقب‌نشینی کرد.[8]
نیروهای عراقی که پاسگاه و ارتفاعات خانم‌شیخان مریوان در جنوب دره شیلر را با همکاری حزب کومله تصرف کرده بودند، براثر حملات نیروی هوایی ایران تا فاصله زیادی عقب‌نشینی کردند.
نیروی هوایی ایران به پالایشگاه کرکوک و باند کمکی آن حمله کرد. میزان تخریب 50 درصد برآورد شده است. همچنین حمله به مخازن سوخت در جنوب سد دوکان عراق 60 درصد تخریب در پی داشت.[9]
دو هواپیمای جنگنده عراقی به زاغه مهمات پادگان دوکوهه در اندیمشک حمله کردند که یکی سرنگون شده و دیگری قسمتی از زاغه‌های مهمات را بمباران کرد. براثر این بمباران و سرایت آتش از پادگان دوکوهه به یک قطار باری حامل نفت و گازوئیل و بنزین، انفجاراتی رخ داد و خط آهن در این منطقه مسدود شد.
شهر بانه تقریباً در محاصره ضدانقلاب قرار گرفته است. شهر آرام است، ولی شب‌ها سپاه پاسداران، کمیته انقلاب و ارتش مورد حمله قرار می‌گیرند.
خبرگزاری یونایتدپرس به نقل از کمیسیون انرژی اتمی فرانسه گزارش داد هواپیماهای جنگی ایران قسمتی از مرکز تحقیقات هسته‌ای ساخت فرانسه را در بغداد منهدم کردند و این امر سبب بسته‌شدن این مرکز تا تاریخ نامعلومی شده است. یک رشته بمب به ساختمان‌های آن اصابت کرده، اما به رآکتور آسیبی نرسیده است.
به گفته رادیو رژیم صهیونیستی، به درخواست رسمی شوروی، لهستان به عراق کمک نظامی می‌کند و وسایل یدکی در اختیار این کشور می‌گذارد.
ریموند بار، نخست‌وزیر فرانسه، اعلام کرد که فرانسه نه‌تنها از نظر نظامی به عراق کمک می‌کند بلکه قراردادهای اقتصادی و فرهنگی نیز با این کشور دارد.
نخست‌وزیر تونس اعلام کرد مسئولیت جنگ ایران و عراق بر عهده ایران است. به ادعای وی در قرارداد امضاشده سال 1975، پیش‌بینی شده است سرزمین‌های عربی به مساحت 320 کیلومتر مربع به عراق تحویل شود و این تاکنون عملی نشده است. عراق چند سالی صبر کرد و ایران هرگز به فکر اجرای این قرارداد نیفتاد.
یاسرعرفات از کلیه سازمان‌های مقاومت فلسطین خواست در مورد درگیری عراق و ایران بی‌طرفی کامل خود را حفظ کنند.
ژنرال ضیاء‌الحق، رئیس‌جمهور پاکستان، در مقر سازمان ملل گفت: «رقابت آمریکا و شوروی در خلیج فارس، عامل جنگ ایران و عراق است.»[10]
[1]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری/حوادث و رویدادهای سال 1359، تهران: سوره سبز، 1395، ص157 و 158.
[2]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج4: هجوم سراسری تهاجم و پیشروی‌های عمده عراق، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چ دوم، 1375، ص245.
[3]. پورجباری، پژمان، اطلس جغرافیایی حماسی1: خوزستان در جنگ، تهران: صریر، 1389، ص198 و 199.
[4]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص233 و 236.
[5]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری/حوادث و رویدادهای سال 1359، ص156.
[6]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج2: غرش توپ‌ها، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، ص255.
[7]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص234 و 236 و 237.
[8]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج2: غرش توپ‌ها، ص258.
[9]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری/حوادث و رویدادهای سال 1359، ص157.
[10]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص237 و 238 و 241 و 247 و 248 و 252.
