عملیات نصر 6
اعظم سادات حسینی
1758 بازدید
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران عملیات نصر 6 را در سال 1366، برای آزادسازی بخش‌هایی از منطقه حلاله که در اشغال ارتش صدام بود، طراحی و اجرا کرد.
ارتفاعات میمک از مناطق مرزی در استان ایلام است که عراق ادعاهایی درخصوص مالکیت آن داشت. روز 18 شهریور 1359 (سیزده روز قبل از آغاز رسمی جنگ تحمیلی) میمک به اشغال ارتش عراق درآمد. اما در روز دوم، این حمله با پدافند نیروهای ایران مواجه شد.
ارتش عراق در 3 مرداد 1366، با استفاده از واحدهایی از سی تیپ و گردان پیاده کماندویی و توپخانه، به ارتفاعات غرب و شمال غربی منطقه میمک حمله گسترده‌ای کرد و توانست این مناطق را دوباره اشغال کند.
نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران برای بازپس‌گیری این مناطق، در 10 مرداد 1366، عملیات آفندی نصر 6 را اجرا کردند. این عملیات که سیزده روز طول کشید، با رمز یا اباعبدالله الحسین‌علیه‌السلام در منطقه حلاله (صالح‌آباد ـ ارتفاعات میمک) با هدف آزادسازی بخش‌هایی از منطقه حلاله، اجرا شد.[1]
نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این عملیات توانستند، ضمن شکستن خطوط دفاعی ارتش صدام، ضربات مؤثری بر یگان‌های سپاه چهارم عراق وارد کنند و آن‌ها را از منطقه بیرون برانند. در این عملیات بخشی از ارتفاعات جانبی میمک آزاد شد و نیروهای ایران روی قله‌های آن مستقر شدند.[2]
نیروهای زمینی ارتش جمهوری اسلامی در حمله به ارتفاعات محور شمالی میمک، با انهدام باقی‌مانده نیروهای سپاه دوم عراق، توانستند ارتفاع 670 و تپه شهدا را که موقعیت استراتژیک حساسی داشت، به‌طور کامل تصرف کنند[3] و با پشتیبانی نیروی هوایی و آتش توپخانه، تلفات و خسارت‌های سنگینی به ارتش عراق وارد آورند.[4]
این عملیات یکی از سنگین‌ترین نبردهای انجام‌شده در ارتفاعات میمک در طول سال‌های جنگ تحمیلی بود. خلبانان هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران با به‌کارگیری سی فروند بالگرد و 350 ساعت پرواز، توانستند 375 نفر مجروح را تخلیه، 446 رزمنده را هلی‌برن و 5/2 تن مهمات و تدارکات را به منطقه عملیاتی حمل کنند.[5]
یگان‌های منهدم‌شده عراقی و میزان انهدام آن‌ها در این عملیات عبارت بودند از: تیپ 36 پیاده از لشکر 2 به میزان 60 تا 70 درصد، تیپ 4 پیاده به میزان صددرصد، تیپ 108 پیاده از لشکر 16 به میزان 80 درصد، تیپ 1 کماندویی از سپاه یکم به میزان 50 درصد، یک گردان تیپ کماندویی از سپاه چهارم به میزان صددرصد و بقیه گردان‌ها به میزان 60 درصد، تیپ 801 به میزان 65 درصد، تیپ 95 از لشکر 23 به میزان 45 درصد، تیپ 705 از لشکر 28 به میزان 80 درصد، تیپ 70 زرهی از لشکر 17 و تیپ77 پیاده از لشکر 1 و لشکر 65، نیروی مخصوص و تیپ 10 زرهی و گردان کماندویی حطین و گردان 17 مکانیزه تیپ 59 لشکر 17 به میزان 50 تا 55 درصد، گردان 241، گردان 16، گردان 81، گردان 30 و گردان 1 توپخانه به میزان 35 تا 50 درصد، گردان 240، گردان‌های 3 تا 12، گردان 247، گردان 661 و گردان 928 به میزان 25 تا 40 درصد.[6]
در این عملیات دو فروند هواپیما، هفده دستگاه تانک و نفربر، چندین قبضه توپ، شش فروند هلیکوپتر و صدها دستگاه خودروی عراقی منهدم شدند. تعداد کشته و زخمی‌های نیروهای عراق در این عملیات به 2500 نفر رسید و تعداد 120 نفر به اسارت درآمدند. در میان آنان یازده نفر افسر و سی نفر درجه‌دار بودند.[7]
در گزارش اطلاعاتی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به تلاش نیروهای عراق در میمک، در مورد آن‌ها آمده است: در این منطقه، عراق در موضع انفعالی قرار گرفته است. بااینکه در طول عملیات تمام رسانه‌های جهان و اعلامیه‌های ایران، نتایج این عملیات را درج می‌کردند، در هیچ یک از اطلاعیه‌های نظامی عراق، اشاره‌ای به منطقه عملیات سپاه دوم عراق نشده است.[8]
[1]. رزاق‌زاده، امیر، اطلس راهنما3: ایلام در جنگ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چ دوم، 1383، ص52 و 54؛ جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، تهران: سوره سبز، چ سی‌وپنجم، 1393، ص142.
[2]. رزاق‌زاده، امیر، اطلس راهنما3، ص52.
[3]. یزدان‌فام، محمود، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاهم: اسکورت نفت‌کش‌ها، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1378، ص161.
[4]. همان.
[5]. جعفری، مجتبی، اطلس نبردهای ماندگار، تهران: سوره سبز، چ سی‌پنجم، 1393، ص142.
[6]. روزنامه جمهوری اسلامی، ش2371، 12 مرداد 1366، ص2.
[7]. سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس، تهران: نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی زمینی، معاونت تبلیغات و انتشارات، مدیریت نشر، 1376، ص350؛ یزدان‌فام، محمود، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاهم، ص161.
[8]. یزدان‌فام، محمود، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجاهم، ص162.
