یکشنبه 19 اردیبهشت 1361، پانصدونودوپنجمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
21 بازدید
- در مرحله دوم عملیات بیت‌المقدس، قرارگاه‌های فتح و نصر چهارصد کیلومتر مربع را تا رسیدن به مرز آزاد کردند و 3900 کیلومترمربع با عقب‌نشینی دشمن از مناطق جنوب کرخه‌کور، یزدنو، هویزه و حمید در اختیار رزمندگان قرار گرفت. درمجموع 152 کیلومتر از مرز جمهوری اسلامی آزاد شد و تعداد کل اسرا از شروع عملیات به پنج هزار نفر رسید.[1]
- یگان‌های قرارگاه قدس به پاسگاه کیان‌دشت در جنوب هویزه و به جفیر و پادگان حمید رسیدند و جاده اهواز ـ خرمشهر به‌طور کامل در تصرف رزمندگان اسلام قرار گرفت. ژاندارمری ناحیه خوزستان نیز پاسگاه‌های یزدنو، کیان‌دشت، ساسان، اشکان، برزگر، خاتمی و شهابی را در منطقه یزدنو، هویزه تا کوشک و طلائیه، پس از نوزده ماه اشغال، مجدد برقرار کرد و نیروهای لازم در آنجا استقرار یافتند.[2]
- بعد از گذشت ده روز از آغاز عملیات بیت‌المقدس، قرارگاه مرکزی کربلا (فرماندهی مشترک سپاه و ارتش) در ساعت 22:45 با اعلام رمز یا علی‌بن‌ابیطالب‌علیه‌السلام فرمان آغاز سومین مرحله از عملیات بیت‌المقدس را صادر کرد. این مرحله از عملیات با هدف تأمین قسمتی دیگر از نوار مرزی و پیشروی به‌طرف جاده خرمشهر ـ شلمچه برای بستن راه‌های عقب‌نشینی دشمن و تکمیل محاصره خرمشهر آغاز شد.[3]
- نیروهای ژاندارمری در آبادان، مواضع ارتش عراق در آن سوی اروندرود را زیر آتش قرار دادند. یک منبع سوخت، یک خمپاره‌انداز، سه موضع تیربار و هشت سنگر اجتماعی و انفرادی منهدم و پنجاه نفر از افراد دشمن کشته و زخمی شدند.[4]
- نیروهای تیپ 1 و 2 و 3 و 4 لشکر 81 زرهی و تیپ 30 گرگان (ارتش) در جبهه غرب، چند بنه رزمی و چند پست دیده‌بانی عراق را منهدم کردند و تعدادی از افراد دشمن کشته یا مجروح شدند. با آتش متقابل دشمن یک نفر از نیروهای ایرانی شهید و پنج نفر مجروح شدند.[5]
- با آتش خمپاره‌اندازهای ژاندارمری در منطقه ایلام، یک چادر مهمات، شش سنگر اجتماعی و انفرادی عراق منهدم و تعدادی از افراد دشمن کشته یا مجروح شدند.[6]
- آتش توپخانه بر مواضع ارتش عراق در سومار (کرمانشاه)، میمک (ایلام) و سرپل‌ذهاب (کرمانشاه) چند بنه رزمی دشمن را منهدم کرد و تعدادی از آنها کشته و مجروح شدند.[7]
- نیروهای ایران در گیلان‌غرب (کرمانشاه)، یک پارک موتوری و پنج بنه رزمی عراق را منهدم کردند و یازده نفر از افراد دشمن کشته شدند.[8]
- در جبهه نوسود (کرمانشاه)، نیروهای لشکر 28 پیاده سنندج ارتش شش سنگر اجتماعی و انفرادی عراق را منهدم کردند و دو خودی نیز مجروح شدند.[9]
- در نوسود (کرمانشاه) و مریوان (کردستان)، با آتش نیروهای ایرانی بر مواضع ارتش عراق در قلعه‌خور، درکلان، حلبچه، هفت توانان، شوشمی بالا و پایین، دو خودرو حامل مهمات و نفرات و شش بنه رزمی دشمن منهدم و تعدادی از افراد دشمن کشته و زخمی شدند.[10]
- در آبادان، براثر اصابت خمپاره ارتش عراق سه خانه خسارت دید و سه نفر شهید و یازده نفر مجروح شدند.[11]
- در ساعت 13:30 توپخانه عراق مریوان (کردستان) را زیر آتش گرفت و درنتیجه یک نفر مجروح شد.[12]
- سه عدد مین پلاستیکی در گردنه خان در بانه (کردستان) کشف و خنثی شد.[13]
- نیروهای ارتش و سپاه پاسداران روستای دارینه علیا در بانه (کردستان) را از ضدانقلاب پاک سازی کردند. دو نفر از افراد ضدانقلاب کشته و تعدادی نیز زخمی شدند. یک اسلحه ژ3 و یک بی‌سیم نیز به غنیمت گرفته شد. به نیروهای نظامی آسیبی نرسید.[14]
- سپاه پاسداران و افراد حزب دموکرات در روستای ضامن‌آباد در محور سقز ـ دیواندره درگیر شدند. پنج نفر از ضدانقلابیون کشته و تعدادی زخمی شدند.[15]
- افراد حزب دمکرات کردستان در روستای سراب‌قامیش در پانزده‌کیلومتری شمال سنندج (کردستان)، به انبار شرکت تعاونی روستا دستبرد زدند و مقداری قند و شکر با خود بردند.[16]
- ساعت 19:30، دو موتورسوار مسلح یک مغازه‌دارحزب‌اللهی را در خیابان شهدای سنندج به ضرب گلوله به شهادت رساندند.[17]
- یک پاسدار در مقابل مسجد هاجرخاتون در خیابان طالقانی سنندج به ضرب گلوله ضدانقلاب به شهادت رسید.[18]
- در جاده علی بالق در حوزه استحفاظی پاسگاه ژاندارمری صائین‌دژ از گروهان مهاباد (آذربایجان غربی)، براثر برخورد یک خودروی حامل تعدادی از پاسداران با مین، شش نفر از سرنشینان خودرو به‌شدت مجروح شدند که به کمک نیروهای ژاندارمری به بیمارستان صائین‌دژ منتقل شدند.[19]
- اقدامات ضدانقلاب در تهران ادامه داشت: از ساعت 6 الی 9 صبح بین نیروهای سپاه پاسداران و افراد خانه تیمی مجاهدین خلق واقع در خیابان نظامی درگیری رخ داد و نُه نفر از منافقین کشته شدند؛ در ساعت 7:15 به دنبال انفجار بمبی در مقابل سفارت سوریه، شانزده خودرو، یازده ساختمان و سه خودرو سفارت و ساختمان محل رانندگان، خسارت دیدند و چهارده نفر مجروح شدند؛ در ساعت 10:30 سارقین مسلح با به شهادت‌رساندن مأمور بانک صادرات شعبه خیابان خراسان و مجروح‌کردن رئیس آن چهل هزار تومان سرقت کردند؛ در ساعت 11 سرنشینان مسلح یک خودرو تویوتا در خیابان دکتر شریعتی، خودرو بنیاد مستضعفین را زیر آتش گرفتند و دو نفر مجروح شدند؛ در ساعت 11:30 سه نفر مسلح به بانک ملت شعبه سمیه حمله و یک میلیون ریال سرقت کردند؛ در ساعت 11:30 سرنشینان مسلح یک پژو در خیابان آفریقا خودرو مذبور را رها و یک اتومبیل بنز را ربودند؛ در ساعت 20:40 به دنبال درگیری افراد سپاه پاسداران و سرنشینان مسلح یک پیکان در خیابان گاندی دو نفر از سرنشینان پیکان کشته شدند و یک نفر متواری شد؛[20] به دنبال کشف یک خانه تیمی سازمان مجاهدین خلق (منافقین) توسط کمیته انقلاب اسلامی در قلهک، نه نفر از منافقین کشته شدند. انواع سلاح‌ها اعم از ژ3، کلت کمری، نارنجک و نیز بی‌سیم سیار و اسناد درون‌سازمانی نیز به دست آمد. دو نفر از پاسداران کمیته مجروح و یک رفتگر شهرداری نیز به شهادت رسید.[21]
- دوازده نفر عراقی که در بین آنها یک مهندس، دو کارشناس اقتصاد و سه نظامی بودند، از طریق مرز مریوان (کردستان) به ایران وارد شدند و تقاضای پناهندگی کردند. همچنین هفت نفر عراقی (دو دانشجو، سه سرباز و دو کارگر) نیز خود را به مرزبانی سردشت (کردستان) معرفی و تقاضای پناهندگی کردند.[22]
- یک فروند هواپیمای عراق در ساعت 11:21 توسط هواپیماهای شکاری نیروی هوایی و یک فروند دیگر در ساعت 15:23 هدف موشک یگان پدافند هوایی (هاگ تبوک) قرار گرفتند و در حوالی آبادان سرنگون شدند.[23]
- در محور آبادان ـ اروندکنار، یگان‌های نیروی دریایی مستقر در منطقه خسروآباد (آبادان) سه سنگر اجتماعی و سه پست دیده‌بانی و دو ساختمان (محل تجمع) دشمن را منهدم کردند و یک انبار مهمات را نیز به آتش کشیدند.[24]
- تفنگداران نیروی دریایی و پاسداران کمیته انقلاب اسلامی آبادان ساعت 6:20، یک پل تدارکاتی و دو فروند یدک‌کش نظامی حامل مهمات را در بندر المعامر در داخل خاک عراق منهدم کردند. هشتاد نفر از افراد دشمن کشته و زخمی شدند و به نیروهای خودی آسیبی نرسید.[25]
- جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران در پیامی به صلیب‌سرخ جهانی و جمعیت‌های هلال‌احمر کشورهای اسلامی، تخلفات حکومت عراق از مقررات انسانی و بین‌المللی ژنو را تشریح و از نمایندگان آنها دعوت کرد تا پایبندی ایران به مقررات بین‌المللی را از نزدیک مشاهده کنند.[26]
- ستاد مشترک ارتش، آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا ساعت 8 صبح، 10805 شهید و 69397 مجروح، اسیر و مفقود اعلام کرد.[27]
[1]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، تقویم تاریخ دفاع مقدس- فاتحین شلمچه، ج21، تهران، نشر آجا، 1387، ص578.
[2]. همان، ص577.
[3]. حبیبی، ابوالقاسم، روزشمار جنگ ایران و عراق- آزادسازی خرمشهر، کتاب نوزدهم، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1397، ص324 و 325.
[4]. مطمئنیان آرانی، علی، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج3، تهران، انتشارات عقیدتی سیاسی آجا، 1397، ص121.
[5]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص526.
[6]. همان.
[7]. گزارش لحظه‌به‌لحظه عملیات بیت‌المقدس و انعکاس جهانی آن، ش 11، خبرگزاری جمهوری اسلامی، 20 اردیبهشت 1361، ص10.
[8]. همان.
[9]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص527.
[10]. گزارش لحظه‌به‌لحظه عملیات بیت‌المقدس و انعکاس جهانی آن، همان.
[11]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص515.
[12]. همان، ص527.
[13]. همان.
[14]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص326.
[15]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ویژه، ش50، 19 اردیبهشت 1361، ص2.
[16]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص326.
[17]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص527.
[18]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ویژه، همان.
[19]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص326.
[20]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص530.
[21]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص327.
[22]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص527.
[23]. همان، ص528
[24]. سیاری، حبیب‌الله و شهریار میرشکاری، تقویم تاریخ دفاع مقدس نداجا، ج26، تهران، انتشارات دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نداجا، 1396، ص325؛ پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص529.
[25]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص500.
[26]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص331.
[27]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص530 و 531.
