پنجشنبه 16 اردیبهشت 1361، پانصدونودودومین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
17 بازدید
- پس از یک هفته از آغاز عملیات بیت‌المقدس (خوزستان)، شامگاه امروز دومین مرحله این عملیات با هدف دستیابی به نوار مرزی شمال شلمچه با دو قرارگاه عملیاتی فتح و نصر آغاز شد. ساعت 24 نیروهای ایران با درگیری و تسخیر مواضع اولیه دشمن به‌طرف نوار مرزی پیشروی کردند.[1] ساعت 1:39، ارتش عراق دست به حمله زد که با مقابله یگان‌های ایرانی، در ساعت 3:56 دشمن مجبور به عقب‌نشینی شد. سی نفر از افراد دشمن اسیر و دویست نفر نیز کشته شدند.[2] به دنبال دفع حمله دشمن در محور اهواز ـ خرمشهر در حوالی ایستگاه حسینیه، دویست نفر از افراد دشمن کشته و تعدادی نیز اسیر شدند. بیست تانک و چند خودرو دشمن منهدم و مقادیری تانک و سلاح سبک و سنگین نیز به غنیمت درآمد.[3]
- آخرین مرحله عملیات پشتیبانی از نبرد بیت‌المقدس توسط قرارگاه فجر در شرق فکه (خوزستان) توسط نیروهای ارتش و سپاه پاسداران از ساعت 2:20 آغاز شد و رزمندگان این قرارگاه موفق شدند تا پانزده‌کیلومتری فکه پیش رفته و روی ارتفاع 120 مستقر شوند. در مقابل، نیروهای عراقی نیز با استقرار در نزدیکی فکه با تکیه بر رودخانه دویرج مشغول ایجاد موانع شدند. در این عملیات، چهل تانک عراقی منهدم یا به غنیمت گرفته شد. از نیروهای پیاده عراقی نیز علاوه‌بر کشته و زخمی شدن شماری از آن‌ها، 766 نفر به اسارت درآمدند. همچنین از نیروهای ایران ده نفر شهید شدند. در مجموع، قرارگاه فجر در چهار مرحله عملیات که در طول پنج شبانه‌روز (از 11 تا 16/2/1361) اجرا شد، توانست با انهدام بخشی از قوای ارتش عراق و اسیرکردن 1500 نفر، یگان‌های عراقی را که قبلاً در غرب ارتفاع برقازه (تپه 182) مستقر بودند تا نزدیکی فکه عقب براند. در این عملیات از نیروهای ایرانی نیز 260 نفر شهید شدند.[4]
- نیروهای ژاندارمری مستقر در آبادان، یک انبار مهمات، بیست سنگر انفرادی و اجتماعی و چهار پست دیده‌بانی دشمن را منهدم کردند و شصت نفر از نیروهای عراقی را کشتند. از نیروهای ژاندارمری نیز یک سرباز شهید و یک افسر و یک درجه‌دار و یک سرباز مجروح شدند.[5]
- آتش تیپ 1 و 2 و 3 و 4 لشکر 81 زرهی کرمانشاه و تیپ 30 گرگان (ارتش) در (جبهه غرب)، یک چادر مهمات، یک خودرو، سه بنه رزمی، یک تیربار کالیبر 75 و تعدادی سنگر اجتماعی و انفرادی عراق را منهدم کرد و چند نفر از افراد دشمن کشته یا مجروح شدند. به یک تانکر آب ایران نیز خسارت وارد شد و سه سرباز مجروح شدند.[6]
- نیروهای گشتی ایران در میمک (ایلام) با نفوذ به مواضع ارتش عراق، یک تیربار، یک چادر مهمات و پنج سنگر انفرادی و اجتماعی دشمن را منهدم کردند. تعدادی از نفرات دشمن کشته و زخمی شدند.[7]
- نیروهای سپاه پاسداران و افراد حزب دمکرات در محور سقز ـ دیواندره (کردستان) درگیر شدند. پنج نفر از ضدانقلاب کشته و تعدادی مجروح و تعدادی اسلحه انفرادی نیز به غنیمت درآمد.[8]
- در پاک‌سازی 37 روستا در محور بانه ـ سردشت (کردستان)،153 ضدانقلاب کشته و زخمی شدند. چهل اسلحه، چهارصد پوند (دویست کیلوگرم) تی.ان.تی و تعدادی صندوق دینامیت کشف شد.[9]
- افراد ضدانقلاب ساعت 22:45 به سپاه پاسداران اشنویه (آذربایجان غربی) حمله کردند که بدون آسیبی به نیروهای خودی در ساعت 23:30 خاتمه یافت.[10]
- اقدامات ضدانقلاب در تهران و شهرستان‌ها ادامه داشت: در ساعت 7:30 سه فرد مسلح یک خودرو بی‌ام‌و را در خیابان تهرانپارس (تهران) ربودند و به طرف دو بسیجی تیراندازی کردند و متواری شدند. درنتیجه یک نفر شهید و یک نفر مجروح شد؛ در ساعت 12، به دنبال تیراندازی منافقین در نزدیکی بیمارستان سرخه‌حصار (تهران)، یک پاسدار شهید و یک نفر مجروح و ضاربین متواری شدند؛ در ساعت 18:45 مأموران کمیته انقلاب اسلامی از یک غیرنظامی در سه‌راه زندان (تهران)، یک کلت و تعدادی قرص سیانور کشف و ضبط کردند؛[11] چند مهاجم مسلح، به یک روحانی در مقابل شهرداری تهران حمله کردند. وی و فرزندش مجروح شدند؛ یک فرد در خیابان ولی‌عصر‌عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف تهران تحت تعقیب پاسداران قرار گرفت و به علت عدم توجه به فرمان ایست از ناحیه پا مجروح و دستگیر شد.[12]
- در منطقه سایت خیبر (خوزستان)، یک هواپیمای عراق با آتش پدافند زمین به هوا منهدم شد.[13]
- یک هواپیمای ایران در منطقه عملیاتی بیت‌المقدس، هدف موشک هوا به هوای دشمن قرار گرفت. خلبانان پس از ترک هواپیما و پرش با چتر در حین فرود با اصابت گلوله زمین به هوا به شهادت رسیدند.[14]
- به دنبال پیروزی‌های ایران در عملیات بیت‌المقدس، ملک حسین، پادشاه اردن، در مصاحبه‌ای با خبرنگار روزنامه الاهرام (چاپ مصر) گفت: ایران باید از مرزهای خود فراتر نرود و حاکمیت ایران و عراق بر اساس احترام متقابل استوار باشد و چنانچه ایران به دشمنی خود نسبت به کشورهای عربی ادامه دهد ما مجبوریم با این دشمنی مقابله نماییم.[15]
- در سفر امروز حافظ اسد (رئیس‌جمهور سوریه) به لیبی، دو کشور بیانیه‌ای منتشر و اعلام کردند با توطئه عربی‌کردن این جنگ در برابر انقلاب اسلامی ایران مقابله می‌کنند.[16]
[1]. حبیبی، ابوالقاسم، روزشمار جنگ ایران و عراق- آزادسازی خرمشهر، کتاب نوزدهم، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1397، ص278.
[2]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، تقویم تاریخ دفاع مقدس- فاتحین شلمچه، ج21، تهران، نشر آجا، 1387، ص394 و 395.
[3]. همان، ص410.
[4]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص279 و 280.
[5]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص389.
[6]. همان، ص397.
[7]. مطمئنیان آرانی، علی، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج3، تهران، انتشارات عقیدتی سیاسی آجا، 1397، ص103.
[8]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص280.
[9]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، نشریه ویژه، ش47، 16 اردیبهشت 1361، ص3.
[10]. مالکی گمچی، اسدالله، روزشمار دفاع مقدس فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی، ج1، تهران، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، مرکز اسناد، 1395، ص69.
[11]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص399.
[12]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، همان، ص2.
[13]. پورداراب، سعید و نبی کریمی، همان، ص398.
[14]. همان.
[15]. حبیبی، ابوالقاسم، همان، ص282.
[16]. همان، ص283.
