روزشمار

سه‌شنبه 18 فروردین 1360؛ صدونودوهشتمین روز جنگ تحمیلی

احمد صفری
230 بازدید

پس از چند روز نبرد شدید در جبهه غرب، نیروهاى ایران قلعه راهبردى کوچناره در گیلان‌غرب و سرپل‌ذهاب را آزاد و یک گردان پیاده ارتش عراق را منهدم کردند. در این نبرد رزمندگان ایرانى ده دستگاه تانک، سه چادر مهمات و یک آشپزخانه صحرایى را منهدم کردند. تلفات ارتش عراق در این نبرد دویست کشته و زخمى بود. این ارتفاعات حساس با حمایت آتش توپخانه نیروى زمینى ارتش جمهورى اسلامى و مقاومت رزمندگان سپاه پاسداران و نیروى زمینى ارتش تثبیت شد.[1]

عراق براى بار دوازدهم به ارتفاعات ملک‌شاهى (ایلام) حمله کرد. این بار هم گردان پیاده عراقى پس از جنگى هشت‌ساعته و با دادن تلفات و تحمل صدمات فراوان، از دستیابى به این ارتفاعات بازماند. همچنین چند موضع آتشبار ارتش عراق در نبرد ارتفاعات ایلام منهدم شد.[2]

در ناحیه مرزى باشماق (مریوان) دو سنگر گروهى ارتش عراق منهدم شد و تعداد زیادی از نفرات دشمن کشته یا مجروح شدند.[3]

با عملیات مین‌گذارى نیروهاى سپاه پاسداران در جبهه گیلان‌غرب، در جاده تدارکاتى دشمن، واقع در پشت جبهه ارتش عراق، یک دستگاه خودرو زیل حامل مهمات و یک دستگاه نفربر دشمن منهدم شد و سرنشینان آن کشته شدند. در این جبهه آتش خمپاره‌انداز سپاه موجب انهدام پنج سنگر گروهى شد که براثر آن بیست نفر از نیروهاى ارتش عراق کشته یا زخمى شدند.[4]

در جبهه دهلران، رزمندگان ایران با نفوذ به خاک عراق چندین سنگر گروهى و انفرادى ارتش عراق را منهدم کردند که در نتیجه آن بیش از 25 نفر از نیروهاى دشمن کشته یا زخمى شدند. در این عملیات یک قبضه پدافند هوایى و یک سنگر تیربار کالیبر 75 دشمن به‌طور کامل منهدم شد.[5]

در منطقه سومار (قصرشیرین)، یک گروه گشتى رزمندگان ایران با حمله چریکى به محل تجمع ارتش عراق، چندین سنگر گروهى آنها را منهدم کردند که درنتیجه نوزده نفر کشته یا زخمى شدند و با متوارى شدن سایر نیروهاى عراقى، سه دستگاه تانک ارتش عراق سالم به دست نیروهاى سپاه پاسداران افتاد.[6]

آیت‌الله خامنه‌اى، نماینده امام خمینی در شوراى عالى دفاع و امام جمعه تهران، آیت‌الله طاهرى، امام جمعه اصفهان و آیت‌الله صدوقى، امام جمعه یزد، پس از پایان هم‌اندیشى مشترک ائمه جمعه در اسلام‌آباد، به منظور بازدید از جبهه‌هاى جنگ، به اتفاق معاون سیاسى استاندارى کرمانشاه وارد استان ایلام شدند و در جلسه‌اى با حضور استاندار، مسائل و مشکلات ناشى از جنگ را بررسى کردند.[7]

یک سرباز عراقی خود را به تیپ 1 زرهی لشکر 81 (کرمانشاه) معرفی و تقاضای پناهندگی کرد.[8]

با آتش یگان‌های خودی، پنج سنگر دشمن در ارتفاعات کوره‌موش (سرپل‌ذهاب) منهدم شد و هشت نیروی دشمن در ارتفاعات قراویز (سرپل‌ذهاب) کشته و نُه نفر مجروح شدند.[9]

مبادله آتش در سرپل‌ذهاب ادامه داشت و نیروهای خودی تا پانصدمتری دشمن پیشروی کردند. در محور ریجاب به طرف کوه چناره با پشتیبانی آتش توپخانه، یک دستگاه تانک، یک دستگاه خودروی زیل و یک چادر مهمات منهدم شد و تعدادی از نیروهای دشمن کشته شدند.[10]

در منطقه کانی‌سخت (مهران)، یک دستگاه خودروی حامل نفرات و شش سنگر گروهی دشمن منهدم شد.[11]

عراق مناطق مسکونی اهواز را در سه مرحله هدف توپخانه قرار داد. در یک نوبت شش گلوله توپ 130 میلى‌مترى به اهواز پرتاب شد که به چندین واحد مسکونى خسارات درخور توجهی وارد آورد. در دو مرحله دیگر پانزده گلوله 130 و 180 میلى‌مترى به منازل مسکونی اهواز اصابت کرد که یک نفر به شهادت رسید. به گزارش خبرگزارى فرانسه، با از سرگیرى بمباران اهواز، ساکنان شهر مهاجرت وسیعى را آغاز کردند و به ادعاى این خبرگزارى دوسوم مردم، شهر را ترک کردند. آثار و تبعات بمباران در اهواز موجب اختلال بیشتر در زندگى مردم شد و آتش‌سوزى منازل و معابر و همچنین آتش‌سوزى لوله نفت در حومه شهر، خسارات زیادى به اهواز وارد کرد.[12]

در جبهه اطراف اهواز شش توپ و پنج خودروى دشمن منهدم شد و در مجموع هشتاد نفر از سربازان عراقى کشته یا زخمى شدند. همچنین در همین مواضع به تانک‌ها و نفربرهاى عراقى نیز خساراتى وارد آمد.[13]

در سه‌راهى ماهشهر ـ آبادان، تبادل آتش بین دو طرف در طول روز ادامه داشت و در نهایت با انهدام یک واحد خمپاره‌انداز، یک انبار مهمات، دو خودروی دشمن و کشته شدن تعدادى از عراقى‌ها به پایان رسید. در میدان تیر آبادان نیز یک تانک، یک خودرو، هشت سنگر اجتماعى و انفرادى دشمن منهدم شد و بیست نیروى عراق کشته و زخمى شدند. در حوالى کارخانه شیر پاستوریزه، واقع در آبادان نیز نیروهاى ارتش در نبرد شهرى، یک خودروى حامل نفرات، چهار سنگر اجتماعى و دیده‌بانى و یک موضع تیربار عراق را منهدم کردند. در این درگیرى، عراق بخشى از ماشین‌آلات نظامى و لودرهاى خود را از دست داد و دوازده عراقی کشته شدند.[14]

مناطق مسکونی و تأسیسات نفتی آبادان زیر آتش توپخانه دشمن قرار گرفت و محل عبور لوله‌های نفتی، کارخانه روغن‌سازی پالایشگاه، ساختمان مخابرات و دبستان مهرگان طعمه حریق شدند. همچنین هفت باب منزل مسکونی آسیب دیدند و چهار نفر مجروح و یک نفر شهید شدند.[15]

در جبهه فیاضیه (آبادان) براثر انفجار انبار مهمات عراق و انهدام یک خودروى زیل و جیپ فرماندهى، شش عراقی کشته و چندین نفر مجروح شدند.[16]

ارتش جمهورى اسلامى ایران بخش غربى خرمشهر را که محل تجمع نیروها و مواضع نظامى عراقى بود، هدف قرار داد که براثر آن تعدادى عراقى کشته شدند.[17]

با آتش نیروهای ژاندارمرى بر مواضع دشمن در شهر فاو، یک انبار مهمات، موضع خمپاره‌انداز و چند سنگر عراقى با نیروهاى آن منهدم شد. از سوى دیگر، نیروهای ایران در این عملیات یک ساختمان محل استقرار دشمن در منطقه سیبد (سیبه) را به آتش کشیده و منهدم کردند.[18]

سه عراده توپ دشمن و خدمه‌ آن در منطقه دارخوین، منهدم شدند.[19]

دشمن قریه چغان در حوزه پاسگاه کوت‌عبدالله اهواز را زیر آتش گرفت که تلفات جانی به همراه نداشت.[20]

آتش خمپاره‌اندازهاى دشمن در جبهه کوت‌شیخ خرمشهر موجب زخمی شدن یکی از نیروهاى خودى شد.[21]

یک فروند هواپیمای مهاجم به وسیله رادار بوشهر شناسایی شد که با آتش یگان پدافندهوایی متواری شد.[22]

در محور سوسنگرد براثر آتش توپخانه و خمپاره‌اندازهاى نیروهاى ایران در روستاى آلبوعفرى شمالى (دشت آزادگان) بیش از سی نفر از نیروهای عراق کشته و زخمى شدند.[23]

آتش توپخانه نیروى زمینى ارتش بر مواضع تانک و توپخانه عراق در جبهه دشت عباس، موجب انهدام یک نفربر، دو کامیون، یک زاغه مهمات و کشته یا زخمی شدن بیش از سی نفر از نیروهاى ارتش عراق شد.[24]

در منطقه شوش، نیروهاى دشمن از روستاى زعن، جاده اندیمشک ـ اهواز را زیر آتش تانک قرار دادند، به‌طوری‌که گلوله‌هاى آن به اطراف شهرک سلمان فارسى و بیمارستان شوش اصابت کرد.[25]

عده‌اى از افراد حزب دمکرات به سرپرستى کاک رحمان در منطقه اورامان مستقر شدند و ضمن تبلیغ حزب، مردم را تهدید کردند که اگر افراد بین 20 تا 45 سال مسلح نشوند و به حزب دمکرات نپیوندند به شدیدترین وجه تنبیه خواهند شد.[26]

نیروهاى توپخانه سپاه سنندج موفق شدند یک توپ 130 میلى‌مترى همراه با شش خودرو زیل در منطقه کیاوه عراق را منفجر کنند. ضمناً، بی‌سیمچى دکل تخته از نیروهاى ارتش جمهورى اسلامى بود، با گلوله توپ دشمن شهید شد.[27]

در میاندوآب عناصر گروه‌هاى مسلح ضدانقلاب، پاسداران مستقر در روستاى محمودآباد (شاهین‌دژ) را هدف قرار دادند که با پاسخ پیشمرگان مسلمان کرد مواجه شدند. در این درگیرى یک نفر از مهاجمان زخمى شد و خساراتى به چند واحد مسکونى و ساختمان جهاد سازندگى وارد آمد.[28]

در حمله ضدانقلاب به پایگاه کوسه‌کهریز (سه‌راه محمدیار ـ مهاباد) دو نفر شهید و شش نفر مجروح شدند. همچنین مهاجمان پایگاه قزل‌قوپی واقع در محور محمدیار ـ مهاباد را با سلاح سبک و سنگین زیر آتش قرار دادند و یک سرباز شهید و یک نفر مجروح شد.[29]

حزب فاطمى و حزب ناصرى (احزاب عراقی مخالف حکومت بعث) به پادگان شرطه‌قوت‌سیار در منطقه برلوت عراق روبه‌روى ناحیه قوره‌تو حمله کردند. در این حمله گروهى از نیروهاى ارتش عراق کشته شدند و هفت کامیون به آتش کشیده شد. تلفات احزاب فاطمى و ناصرى هم درمجموع چهارده نفر کشته یا زخمى بود.[30]

امام خمینی، در دیدار با خلبانان نیروى هوایى ارتش که در عملیات حمله به پایگاه هوایى الولید در خاک عراق شرکت داشتند، پس از شنیدن گزارش مربوط به طرح عملیاتى این حمله هوایى، با تقدیر از رزمندگان نیروهاى مسلح به‌ویژه خلبانان نیروى هوایى، بر حفظ وحدت بین روحانیون و نیروهاى مسلح تأکید کردند.[31]

ابوالحسن بنی‌صدر (رئیس‌جمهور) که همراه مصطفى چمران، نماینده امام در شوراى عالى دفاع و تیمسار فلاحى، جانشین ستاد مشترک ارتش، به منظور بازدید از جبهه‌هاى جنگ منطقه جنوب به خوزستان سفر کرده‌ است، جلسه شوراى عالى دفاع را برگزار کرد. اعضاى جلسه ضمن اتخاذ تصمیمات نظامى در مواجهه با ارتش عراق، درباره نحوه رویارویى با ارتش عراق و تبیین رویکرد نظامى ایران در روزهاى آتى، تبادل نظر کردند.[32]

محمد هاشمى، معاون و مشاور سیاسی نخست‌وزیر، در دیدار با سفیران و نمایندگان سوریه، لیبی، ترکیه و یمن شمالی در تهران درباره رویکرد جمهورى اسلامى نسبت به کشورهاى دیگر در عرصه بین‌المللى گفت: بعضى از دولت‌هاى کشورهاى مسلمان‌نشین ممکن است براثر وحشت از نتیجه جنگ تحمیلى عراق بر ایران، یعنى سقوط صدام وارد توطئه‌هایى شوند که خود مایل بدان نیستند. ما اعلام مى‌کنیم که کشاندن پاى ابرقدرت‌ها به منطقه و کمک به سلطه آنها به هرطریق به صلاح اسلام و مسلمین نیست. ایران اسلامى نه قبل از جنگ تحمیلى و نه پس از پیروزى بر صدام قصد کشورگشایى نداشته و ندارد. ایران اسلامى خواهان حاکمیت الله و صیانت اسلام و مسلمین است.[33]

دبیرکل حزب دمکرات کردستان، در مصاحبه‌اى رادیویى دیدگاه‌هاى این حزب را در مورد جنگ ایران و عراق، اوضاع کردستان، وضعیت احزاب فعال در مناطق کردنشین و ارتباط آنها با حزب دمکرات تشریح کرد. همچنین کردهاى عراقى مقیم اتریش در تظاهرات مسالمت‌آمیزى در مقابل سفارت عراق در وین، اقدامات سرکوبگرانه رژیم بعث علیه کردهاى عراق را محکوم کردند.[34]

در روزهاى 15 الى 18 فروردین، درگیرى‌هایى میان گروهى از خوزستانى‌هاى جنگ‌زده مقیم شیراز و برخی از اهالى این شهر روى داد که منجر به کشته و مجروح شدن عده‌اى از دو طرف شد. اتفاق مذکور با اعتراض گروهى از جوانان شیرازى به افراد حاضر در محل اسکان جنگ‌زدگان آغاز و به‌سرعت به یک بحران امنیتى تبدیل شد. جوانان شیراز مدعى شدند که خوزستانى‌ها مرتکب اعمال خلاف شرع شده‌اند، اما دستگاه‌هاى نظامى و قضایى استان فارس ارتکاب این اعمال را به گروه‌هاى منافق و ضدانقلاب حاضر در محل اسکان جنگ‌زدگان نسبت دادند.[35]

در ادامه تلاش‌هاى برخى مجامع بین‌المللى براى برقرارى آتش‌بس میان ایران و عراق، امروز، وزراى امور خارجه هند، کوبا و زامبیا در دهلى نو در ملاقات با یکدیگر درباره جنگ ایران و عراق و دستیابى به یک راه‌حل براى پایان دادن به جنگ به بحث پرداختند.[36]

خبرگزارى آسوشیتدپرس گزارشى از اوضاع اجتماعى عراق و آثار جنگ بر این کشور منتشر کرد. در این گزارش آمده‌ است: تلفات روزافزون جنگ خلیج فارس که وارد هفتمین ماه خود شده است از یک طرف و کمبود بنزین و سایر نارسایى‌ها از طرف دیگر، زندگى را براى مردم عراق مشکل کرده است. دولت عراق از افشاى ارقام اصلى تلفات این کشور در جنگ با ایران خوددارى مى‌کند، ولى مردم رقم این تلفات را بین چهار تا ده هزار نفر مى‌دانند.[37]

ستاد مشترک ارتش آمار تلفات (شهید، مجروح، اسیر و مفقود) نیروهای خودی را تا ساعت 8 امروز 28325 نفر اعلام کرد.[38]

[1]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب سیزدهم، ج1: تداوم اشغال و بحران، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1398، ص256.

[2]. همان.

[3]. همان.

[4]. همان، ص256 و 257.

[5]. همان، ص257.

[6]. همان.

[7]. همان.

[8]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج8: بر فراز آسمان‌ها، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1387، ص250.

[9]. همان.

[10]. همان، ص251.

[11]. همان، ص250.

[12]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، همان، ص258.

[13]. همان.

[14]. همان، ص258 و 259.

[15]. پورداراب، سعید، همان، ص249.

[16]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، همان، ص259.

[17]. همان.

[18]. همان.

[19]. پورداراب، سعید، همان، ص249.

[20]. همان، ص250.

[21]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، همان، ص259.

[22]. پورداراب، سعید، همان، ص 252.

[23]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، همان، ص259.

[24]. همان.

[25]. همان.

[26]. همان، ص260.

[27]. همان.

[28]. همان.

[29]. پورداراب، سعید، همان، ص251 و 252.

[30]. درویشی سه تلانی، فرهاد، محمدپور، محمد، همان، ص260.

[31]. همان، ص262.

[32]. همان، ص261.

[33]. همان، ص263.

[34]. همان، ص 266.

[35]. همان، ص267.

[36]. همان، ص269.

[37]. همان، ص272

[38]. همان، ص253.