روزشمار
16 آبان 1360؛ چهارصد‌و‌یازدهمین روز جنگ تحمیلی
مریم آخوندیان
22 بازدید
در منطقه عمومی اهواز، جنگنده‌های عراق با واکنش به‌موقع هواپیماهای شکاری نیروی هوایی موفق به اجرای عملیات نشدند و فقط تعدادی از بمب‌های خوشه‌ای خود را در حوالی شهر در مسیر اندیمشک فروریختند که تلفاتی به بار نیاورد. یک هواپیما نیز با تیربار اقدام به شلیک در اهواز کرد که یکی از شهروندان مجروح شد.
در آبادان، مقارن ظهر عاشورا که مردم در حال عزاداری بودند، هواپیماهای عراق چند بمب به شهر انداختند که خساراتی به بار آورد، اما تلفات جانی نداشت.
جنگنده‌های ارتش موفق شدند در ساعات 10، 12:10، 13 و 13:30، چهار فروند از هواپیماهای عراق را در منطقه اهواز و جاده آبادان ـ ماهشهر سرنگون کنند.
توپخانه‌های ارتش عراق منطقه تمرچین پیرانشهر (آذربایجان‌غربی) را گلوله‌باران کردند و یک خانه ویران و چهار نفر از اهالی بومی زخمی شدند.
جنگنده‌های عراقی در پنج نوبت، شهر و منطقه عمومی سوسنگرد را بمباران کردند.
چندین گلوله توپ دشمن به اطراف پاوه (کرمانشاه) برخورد کرد که خساراتی به همراه نداشت.[1]
ده فروند هواپیمای دشمن مناطق اهواز، اندیمشک، حمیدیه و سوسنگرد را بمباران کردند که تلفات و ضایعات چشمگیری نداشت و فقط در اهواز یک نفر زخمی شد.[2]
با آتش نیروهای مستقر در شورشیرین و کانی‌سخت (ایلام) بر مواضع دشمن، یک پست دیده‌بانی، چهار سنگر اجتماعی و انفرادی و یک انبار مهمات دشمن منهدم و از نقل‌وانتقالات نیروهای دشمن جلوگیری شد.[3]
برای آماده‌سازی مقدمات عملیات آزادسازی بستان، یک گروه شناسایی از نیروهای سپاه پاسداران خراسان آغاز به احداث جاده‌ای شنی از بین تپه‌های رملی غرب تپه‌های الله‌اکبر (شمال شهر بستان) تا تنگه چزابه کردند.[4]
نیروهای عراقی مخالف صدام، به یک خودرو ارتش این کشور حمله و سه نفر از سرنشینان آن را زخمی کردند. این عده همچنین به پاسگاه شانه‌دری عراق حمله و خسارت‌هایی به آن وارد کردند. ضمناً در درگیری بین افراد بعثی و عده‌ای از شیعیان عراق، هشت نفر از مأموران امنیتی عراق کشته شدند.
رژیم صدام بیش از 1200 نفر از مردم عراق را که بیشتر آنها کودکان و زنان هستند، از منطقه مرزی کرمانشاه از عراق بیرون راند. این افراد پس از عبور از گردنو و کانی‌رش (منطقه عمومی ازگله کرمانشاه) به قلقله و خانه شور رفتند. سه نفر از این افراد براثر عبور از میدان مین کشته و پنج نفر مجروح شدند.
در محور پیرانشهر (آذربایجان غربی) دو نظامی و دو غیرنظامی عراق از طریق ارتفاعات قمطره وارد خاک ایران شدند و درخواست پناهندگی کردند.[5]
در جنوب سنندج، اعضای حزب دمکرات کردستان دوازده نفر را خلع‌سلاح کرده و به اسارت بردند و انتقال گروگان‌ها به محل موردنظر خود، دو نفر از آنها را به شهادت رساندند. هشت نفر از گروگان‌ها، پیشمرگ کرد مسلمان و چهار نفر پاسدار و بسیجی هستند. ضمناً پانزده قبضه انواع اسلحه، مقداری نارنجک و سایر مهمات به دست نیروهای مهاجم افتاد.
ضدانقلاب با گلوله‌های توپ به پایگاه‌های اطراف سردشت حمله کرد که در این حملات، یک نفر از پاسداران شهید و یک نفر نیز زخمی شد.
ساعت 18:35 نیروهای پایگاه گردنه خاکی واقع در 25 کیلومتری سنندج ـ سقز با مهاجمان مسلح درگیر شدند که در ساعت 21:30، بدون تلفات و ضایعات خاتمه یافت.
در عملیاتی در منطقه سنندج، مهاجمان مسلح، به پایگاه تونل اول در شصت‌کیلومتری سنندج ـ کرمانشاه حمله کردند که با آتش متقابل متواری شدند.
ساعت 22، مهاجمان مسلح به پایگاه شماره 2 پدافند هوایی سروآباد (کردستان) حمله کردند که با مقاومت نیروهای ژاندارمری مستقر در پایگاه مواجه و متواری شدند و تلفاتی نداشت.
در 48 ساعت گذشته، در درگیری نیروهای ژاندارمری و دیگر نیروها با ضدانقلاب در بوکان (آذربایجان‌غربی)، شش نفر از نیروهای ژاندارمری، شهربانی و سپاه پاسداران شهید و شش نفر مجروح شدند. یک درجه‌دار ارتش مفقودالاثر شد و از مهاجمان چهار نفر کشته شدند.[6]
ضدانقلاب در سردشت (آذربایجان‌غربی) نارنجکی به‌سمت افرادی که به مناسبت روز عاشورا درحال عزاداری در خیابان بودند، پرتاب کرد که براثر آن پنج نفر از مردم شهر زخمی شدند.[7]
در ارومیه، ضدانقلاب هنگامی که نیروهای نظامی به همراه مردم در خیابان امام خمینی مشغول عزاداری بودند، نارنجکی پرتاب کردند که به جراحت دو غیرنظامی و یک سرباز انجامید.
در اشنویه (آذربایجان غربی)، اعضای کومله یک بمب ساعتی را در منزل یکی از افراد مسلمان شهر کار گذاشتند که در ساعت 21 منفجر شد و سه نفر ازجمله صاحب‌خانه زخمی شدند.
در سنندج اعضای سازمان مجاهدین خلق یک بمب ساعتی را در چهارراه مردوخ کار گذاشتند که انفجار آن در ساعت 20:45 خسارت‌های جزئی به بار آورد.
در بانه، ضدانقلاب نارنجکی به خیابان بیمارستان این شهر پرتاب کرد که تلفاتی نداشت.
یکی از نیروهای پایگاه روستای قوچان در شانزده‌کیلومتری جنوب بوکان (آذربایجان‌غربی) روی مینی که ضدانقلاب کار گذاشته بود رفت و به شهادت رسید.
نیروهای سپاه پاسداران، روستاهای منطقه هشتیان را در شمال غربی ارومیه پاک‌سازی کردند. در این عملیات سه نفر از نیروهای سپاه پاسداران و یک نفر از نیروهای جوانمردان ژاندارمری شهید و دو نفر از پاسداران زخمی شدند. از ضدانقلاب نیز ده نفر کشته یا زخمی شدند.[8]
اقدامات تروریستی ضدانقلاب در تهران و شهرستان‌ها ادامه داشت: ساعت 21، یک خودرو حامل سه نفر از نیروهای سپاه پاسداران که از کارخانه صنایع چوب و کاغذ چوکا عازم بندر انزلی بود، در حوالی روستای پونل در غرب رضوانشهر، هدف حمله یک گروه ترور سازمان مجاهدین خلق قرار گرفت. در این اقدام، یک نفر از پاسداران شهید و یک نفر زخمی شد؛[9] ساعت 22:30، براثر تیراندازی افراد ناشناس به خودروی حامل حجت‌الاسلام ربیعی در پونل هشتپر، پاسدار محافظ وی مجروح شد؛[10] ساعت 24، افراد گشتی سپاه پاسداران بندرعباس در میدان یادبود آن شهرستان به یک خودرو مظنون شدند و در پی تیراندازی به آن، راننده که کارمند فرودگاه بود کشته شد و همسر و فرزندش مجروح شدند.[11]
شش نفر از افراد سازمان مجاهدین خلق ازجمله نامزد این سازمان از شهر اهواز در دور اول انتخابات مجلس شورای اسلامی، در تهران دستگیر شدند. در بازرسی منزل این شخص که از اعضای کادر مرکزی این سازمان است، تعدادی نقشه و کروکی منازل افراد حزب‌اللّهی و برخی مسئولان کشوری کشف شد.
در خیابان آزادی تهران، پنج نفر از افراد فعال و تحت تعقیب سازمان مجاهدین خلق دستگیر شدند. این عده در یکی از شهرهای شمال کشور فعال بوده و به تهران گریخته بودند. از دستگیرشدگان مقادیری اسناد و مدارک سازمانی به دست آمد.
در درگیری نیروهای سپاه پاسداران با سی نفر از افراد مسلح حزب مائوئیستی رنجبران در جنگل‌های گرگان، دو نفر از آنها کشته، دو نفر زخمی و سه نفر دستگیر شدند و حدود بیست نفرشان نیز گریختند. مسئول سیاسی این گروه در طرح جنگل، ازجمله افراد کشته‌شده بود. از مقر این حزب، پانزده اسلحه ژ3، مقداری انواع فشنگ، تعدادی نارنجک جنگی، دو بی‌سیم و تعدادی کیسه‌خواب و برخی ادوات و لوازم نظامی و وسایل زندگی در جنگل به دست آمد.[12]
بیست نفر از نیروهای یکی از گردان‌های تانک عراق که در 5 مهر 1360 هنگام حمله نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران، تانک‌های خود را رها کرده و مانع تیراندازی نیروهای دیگر شده بودند، به دستور صدام در یکی از میدان‌های تیر آموزشی عراق، تیرباران شدند.[13]
حزب دمکرات کردستان ایران رسماً به عضویت شورای ملی مقاومت (مقابله با جمهوری اسلامی) که توسط ابوالحسن بنی‌صدر و مسعود رجوی تأسیس شد، درآمد.[14]
ستاد مشترک ارتش تلفات (شهید، مجروح، اسیر و مفقود) نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را تا ساعت 8، 54941 نفر اعلام کرد.[15]
[1]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب شانزدهم، آزادسازی سرزمین‌های ایران گام دوم؛ بستان، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1394، ص504 و 505.
[2]. بهروزی، فرهاد، کریمی، نبی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج15: فروغ فتح، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1388، ص383.
[3]. همان، ص387.
[4]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص503.
[5]. همان، ص505.
[6]. همان، ص507؛ بهروزی، فرهاد، کریمی، نبی، همان، ص388.
[7]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص507.
[8]. همان، ص508.
[9]. همان، ص509.
[10]. بهروزی، فرهاد، کریمی، نبی، همان، ص391.
[11]. همان، ص391 و 392.
[12]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص510.
[13]. بهروزی، فرهاد، کریمی، نبی، همان، ص391.
[14]. نشریه ویژه خبرگزاری پارس، ش232، ص5.
[15]. بهروزی، فرهاد، کریمی، نبی، همان، ص392.
