روزشمار
چهارشنبه 2 مهر 1359؛ سومین روز جنگ تحمیلی
مریم بیاتلوئی
237 بازدید
براثر تهاجم ارتش عراق، حملات به داخل مرزهای ایران کشیده شد، بنابراین فرماندهان تصمیم گرفتند از نیروی هوایی استفاده کنند. زیرا با درگیری نیروی زمینی ارتش در مقابل ضدانقلاب و گروهک‌های مختلف در کردستان و شمال‌غرب توان ارتش جذب این منطقه شده بود. نیروی هوایی با اجرای مأموریت‌های متعدد ضربات هولناکی به دشمن وارد کرد.[1]
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، چندین منطقه عراق را بمباران کردند و به پایگاه المطوعیه بصره، پایگاه نفتی شعبیه بصره، پالایشگاه نفت کرکوک، پتروشیمی زوبیر بصره، کوت و بغداد خسارات شدیدی وارد شد.[2]
با ورود ارتش عراق به خاک ایران در مناطق خان‌لیلی و صالح‌آباد چند پاسگاه مرزی به کنترل ارتش عراق درآمد.
در قصرشیرین، مهران، خوزستان و دهلران نبرد شدیدی بین نیروهای زرهی عراق و ارتش ایران درگرفت که تلفات و ضایعاتی به هر دو طرف وارد شد.[3]
براثر درگیری در مرز ایلام هفده سرباز و درجه‌دار عراقی اسیر شدند. دشمن در منطقه گَرده‌نو در سرپل‌ذهاب تجهیزات آتشبار ایران و دو عراده توپ 23 میلی‌متری پدافند هوایی را منهدم کرد.[4]
در پی دستور به دانشگاه افسری نیروی زمینی مبنی بر تشکیل گردان‌های رزمی پیاده و اعزام به خوزستان، تعداد 731 دانشجو، 41 افسر، 24 درجه‌دار و همچنین جنگ‌افزارهای انفرادی، تیربار و آر.پی.جی.7 از دانشکده افسری برای اعزام به مناطق جنگی آماده شدند.[5]
آتش توپخانه ارتش ایران بندر البکر عراق و بندر خورالامیه (جنوب شرقی جزیره فاو) را بمباران و به تأسیسات نفتی عراق آسیب وارد کردند.[6]
حملات عراقی‌ها امروز متوجه مناطق مسکونی و منابع حیاتی بود و شانزده فروند از میگ‌های ارتش عراق به پانزده شهر و منطقه ازجمله خرمشهر، کوشک، طلاییه، اسلام‌آباد، نقده، دزفول، کرمانشاه، ایلام، همدان، تبریز، ارومیه، اهواز، میمک، فرودگاه سنندج، پالایشگاه آبادان و بندر امام خمینی تجاوز کرده و تأسیسات صنعتی و نقاط مسکونی و بیمارستان‌ها را بمباران کردند و پاسگاه شلمچه نیز اشغال شد.[7]
استانداری خوزستان اعلام کرد که از بامداد امروز، آبادان، به‌خصوص پالایشگاه این شهر، زیر آتش توپخانه و بمباران هواپیماهای دشمن قرار گرفته است.[8]
عراق با حدود شصت دستگاه تانک از محور تنومه به‌طرف اهواز و از محور شلمچه به‌طرف خرمشهر حمله کرد و در حوالی ظهر امروز جاده اهواز ـ خرمشهر در تیررس سلاح‌های سنگین دشمن گرفت. در ادامه دشمن توانست به منطقه شلمچه نفوذ کند و تا جاده اهواز ـ خرمشهر پیشروی کند.
در جبهه میانی، مهم‌ترین هدف نیروهای دشمن، تصرف مهران و تپه 343 در شمال این منطقه بود. نیروهای عراق پیشروی خود را آغاز کردند و ساعت 13:35 پاسگاه‌های مرزی بهرام‌آباد، خسروآباد آب‌زیاری و تپه 343 را به تصرف درآوردند. شهر مهران بعدازظهر دوم مهر سقوط کرد و شهر در اختیار دشمن قرار گرفت. همچنین نیروهای عراق به محورهای قصرشیرین و سرپل‌ذهاب نفوذ کرده، پادگان سرپل‌ذهاب را در اختیار گرفتند.
آتش توپخانه‌های دشمن در محور حمرین ـ موسیان ادامه داشت و با مقاومت نیروهای تیپ 2 دزفول و گردان 283 سواره زرهی در عین‌خوش ایلام و تپه‌های غرب آن، دشمن نتوانست تا پایان روز عین‌خوش را تصرف کند و متوقف شد.[9]
حملات هوایی دشمن به آبادان و خرمشهر شدت یافت، اما در محور سوسنگرد ـ بستان با اجرای آتش توپخانه‌های ارتش و فعالیت‌های نیروی هوایی از سرعت پیشروی دشمن کاسته و سه میگ عراقی در دزفول سرنگون شد.
حمله دشمن در منطقه کوشک و طلاییه با مقاومت نیروهای ارتش مواجه شد و در نهایت نیروهای دشمن مواضع خود را عقب‌تر بردند و نتوانستند به پیشروی خود ادامه دهند.
نیروهای ارتش و سپاه پاسداران در خوزستان و اطراف شلمچه چهل تانک دشمن و تعدادی نفربر و خودرو حامل مهمات را تصرف کردند.[10]
هواپیماهای عراقی بعدازظهر با بمباران جزیره خارک، دو مخزن نفت و گاز را هدف قرار دادند و شرکت شیمیایی رازی در بندر امام خمینی توسط هواپیماهای دشمن بمباران شد. طی این حملات تعدادی از هواپیماهای دشمن سرنگون شدند.
چهار میگ عراقی به ناو شاهرخ و ناو نقدی در بندر امام‌خمینی حمله کردند.
با حمله هوایی عراق به بوشهر در شب دو میگ عراقی توسط هواپیماهای نیروی هوایی و یک فروند توسط یکی از ناوهای نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران سرنگون شد.[11]
در درگیری نیروهای سپاه پاسداران با ضدانقلاب در مهاباد پنج پاسدار شهید و نوزده نفر مجروح شدند.[12]
بازتاب حملات و درگیری‌های ایران و عراق از رادیو آمریکا، لندن، کلن، جده و چندین خبرگزاری دیگر پخش شد و از حملات عراق به پالایشگاه نفت ایران و تصرف شهرهای خرمشهر، آبادان و همچنین بمباران تأسیسات نفتی بصره توسط ایران صحبت شد.[13]
امام خمینی‌قدس‌سره‌الشریف در پیامی به مردم، جنگ ایران و عراق را جنگ بین اسلام و کفر بیان کرد. ایشان با بیان این سخن راه هرگونه اقدام سازش‌کارانه را مسدود کردند و خط بطلانی بر آتش‌بس بدون عقب‌نشینی کشیدند.[14]
آقای رجایی (نخست‌وزیر) در جمع سفرای کشورهای اسلامی گفت: «آمریکا بعد از تسخیر لانه جاسوسی از حمله مستقیم علیه ایران منصرف شده و حالا به کمک عراق، انقلاب اسلامی ما را مورد تجاوز قرار داده است.»
در پی ادامه جنگ ایران و عراق، امروز قیمت نفت افزایش یافت. این افزایش قیمت ناشی از بروز مشکلاتی در ارسال نفت از خلیج فارس و تنگه هرمز است.
کورت والدهایم دبیرکل سازمان ملل، طیب سلیم (اهل تونس) رئیس شورای امنیت، حبیب شطی دبیرکل کنفرانس اسلامی خواستار خاتمه جنگ و مذاکره میان دوکشور شدند.
کشورهای عرب و بسیاری از سازمان‌بین‌المللی از دو کشور ایران و عراق درخواست آتش‌بس فوری دارند.[15]
[1]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج2: غرش توپ‌ها، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، ص77.
[2]. همان، ص87 و89.
[3]. همان، ص90.
[4]. همان، ص82.
[5]. همان، ص78.
[6]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 4: هجوم سراسری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چ دوم، ص96.
[7]. همان، ص97.
[8]. همان، ص91، 92، 96؛ پورداراب، سعید، همان، ص89-79.
[9]. پورداراب، سعید، همان، ص82-77.
[10]. همان، ص77 و 78 و 79 و 80 و 82؛ انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص97.
[11]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص98_95.
[12]. پورداراب، سعید، همان، ص85.
[13]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص100 و 101.
[14]. پورداراب، سعید، همان، ص91.
[15]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص103 و 105 و 107.
