پادگان کرخه
مریم لطیفی
51 بازدید
پادگان کرخه در 20 کیلومتری اندیمشک و شرق رودخانه کرخه قرار دارد و در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، عقبه تدارکاتی و محل سازماندهی نیروهای لشکر 7 ولی‌عصر(عج) سپاه پاسداران بود.
پادگان کرخه، در طی سال‌های 1349 تا 1355 در کرانه شرقی رودخانه کرخه و در شمال پل کرخه توسط لشکر 92 زرهی ارتش احداث شد. با سازماندهی گردان 212 سوار زرهی در سال 1352 در اهواز، این گردان در پادگان کرخه مستقر شد. با انتقال گردان 212 سوار زرهی در سال 1358 به استان سیستان و بلوچستان، پادگان کرخه در اختیار تیپ 2 لشکر 92 زرهی قرار گرفت.[1] با شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دزفول در سال 1358، این پادگان به سپاه پاسداران دزفول واگذار شد. از این پس پادگان کرخه برای برگزاری دوره‌های آموزشی سپاه پاسداران دزفول استفاده شد و برخی پاسداران سایر شهرهای استان خوزستان در این پادگان آموزش می‌دیدند. پس از مدتی نیز واحد عملیات سپاه پاسداران دزفول در این پادگان مستقر شد.[2]
با شروع جنگ تحمیلی و پیشروی نیروهای دشمن در محور فکه، شوش و دزفول، پادگان کرخه زیر آتش دشمن قرار گرفت و 11 مهر 1359 بر اثر شدت حملات دشمن، پادگان کرخه تخلیه شد و تنها تعدادی از نیروها برای محافظت از آن باقی ماندند.[3]
پس از عملیات فتح‌المبین و آزادسازی سرزمین‌های غرب رودخانه کرخه، این پادگان از تیررس دشمن خارج شد و به تیپ 7 ولی‌عصر(عج) (7 مقاومت دزفول سابق) که در دی 1360 تشکیل و به طور موقت در پادگان دوکوهه مستقر شده بود، واگذار شد. از آن‌جا که پادگان کرخه 18 ماه در تیررس آتش مستقیم دشمن قرار داشت، ساختمان‌های آن آسیب دیده بودند و هنگام استقرار تیپ 7 و ساماندهی آن، این خرابی‌ها ترمیم شد.[4]
از این پس پادگان کرخه عقبه تدارکاتی و سازماندهی نیروهای تیپ 7 ولی‌عصر(عج) شد. این پادگان بخش‌های مختلفی چون میدان صبحگاه؛ انبارهای مختلف؛ ساختمان‌هایی برای تسلیحات، آشپزخانه، تدارکات و تبلیغات؛ آسایشگاه برای استراحت نیروها؛ تعمیرگاه موتوری؛ زاغه‌های مهمات و ... داشت،[5] اما تنها گنجایش یک گردان را داشت و برای نیروهای تیپ 7 ولی‌عصر(عج) کافی نبود و نیروهای تیپ مجبور بودند در محوطه پادگان چادر بزنند.
با ارتقاء تیپ 7 ولی‌عصر(عج) به لشکر 7 ولی‌عصر(عج) در بهمن 1361، تصمیم گرفته شد هنگامی که گردان‌های لشکر نیروی بسیجی می‌گیرند، در پادگان نمانند و در پشت پادگان کرخه به طور پراکنده اردو بزنند. در شمال پادگان کرخه دره‌ای است که دو طرف آن ارتفاع قرار دارد و به شکل نعل اسب است و دو سر آن به رودخانه کرخه می‌رسد؛ به این منطقه اصطلاحاً پشت پادگان کرخه می‌گفتند. ابتدا گردان‌های این لشگر مقر ثابتی نداشتند، اما پس از مدتی که تعداد گردان‌های لشکر زیاد شد، هر کدام از گردان‌ها در پشت پادگان کرخه در جای ثابتی مستقر شدند.[6]
آماده‌سازی نیروهای تیپ 7 و سپس لشکر 7 ولی‌عصر(عج) و اعزام آن‌ها به عملیات‌های بیت‌المقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر 1، خیبر، بدر، والفجر 8، کربلای 4، کربلای 5، نصر 4 و 8، والفجر 10 و بیت‌المقدس 7 از این پادگان صورت گرفت.[7]
فرمانده پادگان کرخه از زمان استقرار تیپ 7 ولی‌عصر(عج) تا پایان جنگ تحمیلی، عبدالمحمد رئوفی‌نژاد بود.[8] پس از آن نیز به ترتیب عبدالکریم فضیلت‌پور، حبیب‌الله سعیدی‌فر، حسن شاهوارپور، عبدالمحمد کوچک، رحمان پورجوادی، علی رجبی و علی نجفوند فرمانده پادگان کرخه بوده‌اند.[9]
با پایان جنگ تحمیلی، لشکر 7 ولی‌عصر(عج) از پادگان کرخه به اهواز منتقل شد و فقط تیپ 3 این لشکر در پادگان باقی ماند. از سال 1389 تا 1395 نیز تیپ مردم‌پایه حضرت مهدی (عج) سپاه خوزستان زیر نظر سپاه ولی‌عصر(عج) در پادگان کرخه مستقر شد. از سال 1396 تا 1398 تیپ پیاده حضرت مهدی(عج) زیر نظر نیروی زمینی سپاه پاسداران در این پادگان مستقر بود که در سال 1399 به تیپ تکاور حضرت مهدی(عج) ارتقا یافت و هم اکنون (سال 1403) نیز این تیپ به فرماندهی سرتیپ دوم پاسدار علی نجفوند در پادگان کرخه مستقر است.[10]
[1]- حسینی، سید یعقوب، لشکر 92 زرهی در سال اول جنگ تحمیلی، تهران، ایران سبز، 1391، ص 46؛ زرگر، غلامحسین، دفاع مقدس و ارتش در استان سیستان و بلوچستان، تهران، ایران سبز، 1398، ص 11، ص 80.
[2]- سالمی‌نژاد، عبدالرضا، دزفول- گزارشی از شهر مقاوم دزفول در جنگ شهرها 1359-1367، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1397، ص 74، 79، 80.
[3]- انصاری، مهدی و حسین یکتا، روزشمار جنگ ایران و عراق- هجوم سراسری، کتاب چهارم، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چ دوم، 1375، ص 26، 272؛ لطیفی، مریم، اندیمشک در جنگ عراق علیه ایران، تهران، نیلوفران، 1391، ص 83؛ کوچک، عبدالمحمد، اطلس لشکر 7 ولی‌عصر(عج) در دوران دفاع مقدس، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1398، ص 16.
[4]- سالمی‌نژاد، عبدالرضا، فاتحان شلمچه- نگاهی به حضور حماسی لشکر 7 حضرت ولی‌عصر(عج) در هشت سال دفاع مقدس، ج 2، تهران، نیلوفران، 1394، ص 31، 32، 58، 74؛ کوچک، عبدالمحمد، همان، ص 16، 17.
[5]- سالمی‌نژاد، عبدالرضا، همان، ص 31، 32، 58، 59، 68.
[6]- لطیفی، مریم، همقدم با ستاره‌ها- تاریخ شفاهی جنگ عراق علیه ایران در گفت‌وگو با سرتیپ پاسدار عباس عیدی، اندیمشک، طلوع غدیر، 1398، ص 70.
[7]- کوچک، عبدالمحمد، همان، ص 21، 27.
[8]- همان، ص 27.
[9]- مصاحبه نگارنده با سرهنگ پاسدار علی طاهری، دی 1401.
[10]- مصاحبه نگارنده با سرهنگ پاسدار احمد مهاجر، دی 1401.
