روزشمار
دوشنبه 7 مهر 1359؛ هشتمین روز جنگ تحمیلی
مرضیه عابدینی
579 بازدید
عراق در پاسخ به قطعنامه 479 شورای امنیت با ارسال نامه‌ای برای کورت والدهایم، دبیرکل سازمان ملل، ضمن پذیرش قطعنامه، آمادگی خود را برای توقف فوری جنگ و تمایل به مذاکره مستقیم از طریق طرف ثالث اعلام کرد و ابراز امیدواری کرد شورای امنیت، ایران را به پذیرش قطعنامه وادار کند. شورای امنیت پس از شش روز بحث و تبادل‌نظر، خواهان پایان‌دادن به جنگ شد و به والدهایم مأموریت داد امکانات برقراری صلح را از طریق مذاکره بررسی و گزارش خود را ارائه کند. جلسه شورای امنیت با حضور نماینده عراق و در غیاب نماینده ایران برگزار شد. عراق روز قبل این قطعنامه را پذیرفته بود، اما ایران اعلام کرده بود مادامی که نیروهای دشمن داخل خاک ایران هستند و به خرابکاری و اقدامات خصمانه خود ادامه می‌دهند، ایران هیچ قطعنامه‌ای را نخواهد پذیرفت.
صدام امروز در بغداد با ضیاءالحق، رئیس‌جمهوری پاکستان، ملاقات خواهد کرد. ضیاءالحق که برای انجام مأموریت حسن‌نیت اسلامی به بغداد رفته، پیش از این در تهران با بنی‌صدر، رئیس جمهوری ایران، ملاقات کرد، ولی نتوانست راه‌‌حلی برای پایان جنگ بیاید.
سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) از تمامی رهبران عرب خواست از کوشش‌های یاسر عرفات برای پایان‌دادن به جنگ ایران و عراق حمایت کنند و خواستار آتش‌بس فوری شد.
نمایندگان انگلیس، چین و فرانسه در سازمان ملل پشتیبانی خود را از میانجیگری ضیاءالحق بین تهران و بغداد اعلام کردند.[1]
اولین قرارگاه تاکتیکی نیروی زمینی در تهران تشکیل شد تا پس از سازماندهی، فعالیت خود را در منطقه جنوب آغاز کند. این قرارگاه در اولین اقدام خود به لشکر 21 پیاده حمزه‌علیه‌السلام ارتش و به دنبال آن به لشکر 16 زرهی نیروی زمینی ارتش ابلاغ کرد به منطقه دزفول عزیمت کنند و آماده اجرای عملیات باشند.
امروز یگان‌هایی از ارتش جمهوری اسلامی برای تقویت نیروهای موجود در منطقه خوزستان به دزفول اعزام شدند، از جمله: لشکر 92 زرهی اهواز، گردان 717 پیاده از پایگاه نوژه همدان، یک گروهان مهندسی از لشکر 21 پیاده حمزه‌علیه‌السلام نیروی زمینی ارتش و تیم‌های مین‌گذاری با تعدادی مین ضدتانک از مرکز آموزش بروجرد، یک گروهان از دژبان مرکز با تجهیزات و وسایل انفرادی، یک گروهان از تکاوران دریایی پادگان منجیل و یک گروهان هوابرد از تیپ 55 هوابرد ارتش شیراز.[2]
در محور اهواز ـ خرمشهر که نیروهای عراقی تا حدود بیست سی کیلومتری اهواز پیش آمده بودند، امروز با تلاش نیروهای خودی تا شعاع شصت‌کیلومتری عقب رانده شدند و علاوه‌برآن عراقی‌ها مجبور شدند از اطراف جاده نیز تا فاصله بیست‌کیلومتری به‌سوی مرز عقب‌نشینی کنند. درگیری در این جبهه همچنان ادامه دارد. شواهد موجود حاکی است که عوامل ستون پنجم دشمن و بعضی از نیروهای جاسوس عراقی با لباس محلی و با موتور مشغول جمع‌آوری اطلاعات و گزارش آن به نیروهای بعثی هستند.
دشمن در محور سوسنگرد، با اجرای آتش سنگین روی شهر و اطراف آن، موفق شد با نصب پل بر رودخانه کرخه، وارد سوسنگرد شود و پس از ده کیلومتر پیشروی، تانک‌های خود را مستقر کند. به دلیل کمبود نیروی دفاعی، عراقی‌ها توانستند به سمت حمیدیه نیز پیشروی کنند. مردم هم به‌ناچار دسته‌دسته می‌گریزند. ستون پنجم دشمن و گروه‌های ضدانقلاب در منطقه کمک زیادی به نیروهای بعثی عراق می‌کنند. از جمله این عوامل، اعضای جبهه التحریر و جبهه عربستان و بعضی شیوخ منطقه هستند.[3] گروه‌های موسوم به خلق عرب با اتکا به شیخ محمدطاهر شبیرخاقانی، از روحانیون خرمشهر، از جمله کسانی بودند که بدون اعلام موضع رسمی حرف از جدایی خوزستان می‌زنند و در همه‌جا، کلمات «عربستان» و «محمره» را جایگزین خوزستان و خرمشهر کردند.[4]
به‌رغم دفاع لشکر 92 زرهی، پادگان حمید در جنوب غربی اهواز، تخلیه و به اشغال متجاوزین بعثی درآمد.[5]
در محورهای شوش و اندیمشک، تلاش دشمن شدیدتر شده است. پاسگاه فکه در تصرف نیروهای عراقی است و مهاجمین با بستن پل بر روی نقاط مختلف کرخه از این رودخانه در حال تردد هستند. در مناطق غربی شوش نیروهای دفاعی کافی نیست و عراقی‌ها در آن منطقه نیز پیشروی کرده‌اند و قصد رسیدن به شوش و قطع راه ارتباطی و راه آهن را دارند.[6]
صبح امروز نیروهای دشمن توانستند به حمیدیه نزدیک شوند و آتش شدید خود را بر روی حمیدیه و انبارهای مهمات تپه‌‌های فُولی‌آباد، همچنان تداوم بخشند. تلاش دشمن در جنوب شرقی حمیدیه زیادتر شده و تیپ 3 زرهی لشکر 92 ارتش به‌رغم اینکه مقاومت در برابر دشمن، ضمن تحمل تلفات مجبور شد تا سیصدمتری سد کرخه عقب‌نشینی کند. نیروهای دشمن بعثی در ارتفاعات الله‌اکبر در محدوده دشت‌آزادگان مستقر هستند.[7]
بنابر اعلام ژاندارمری، پاسگاه نَهر عَنبر، از توابع بخش موسیان شهرستان دهلران در استان ایلام، سقوط کرده است.[8]
با تثبیت نیروهای دشمن در مناطق مختلف عملیاتی، لشکر 81 زرهی ارتش برای دفع تجاوز دشمن در منطقه قصرشیرین ـ گیلان‌غرب در امتداد خط شمالی جنوبی ارتفاعات دَستَک (شمال سرپل‌ذهاب)، بُنِ دَستَک (شمال غربی سرپل‌ذهاب)، قَراویز، بازی‌دراز و تنگه حاجیان در محور گیلان‌غرب خط پدافندی تشکیل داده و مستقر شده‌اند. در محور زَرنه ـ سُومار، خط پدافندی ارتش ایران در تنگه کرشکین واقع در پانزده‌کیلومتری شرق سومار و در محور مِیمک ـ سَر‌نی نیز خط پدافندی در سه‌راهی غرب سَر‌نی موضع گرفته‌اند. نیروهای دشمن در شش روز اول نبرد موفق شده‌اند حدود بیست کیلومتر در خاک ایران در مناطق قصرشیرین، سومار و میمک پیشروی کنند، اما در محور گیلان‌غرب، عمق نفوذ دشمن از خط مرز تا تنگ‌کُورَک حدود چهل کیلومتر است.[9]
تیپ 3 پیاده لشکر 77 خراسان، به‌تدریج به منطقه عملیاتی کرمانشاه تغییر مکان یافت. تمام واحدهای گروه 11 توپخانه ارتش مراغه و 44 توپخانه ارتش اصفهان که آماده برای شرکت در دفع تجاوز دشمن بودند نیز به این منطقه اعزام شدند.
از گروه 11 توپخانه گردان 386 ارتش، امروز به منطقه غرب اعزام و در منطقه قصرشیرین، گیلان‌غرب وارد عمل شد و با اجرای آتش از پیشروی نیروهای دشمن جلوگیری و از یگان‌های درگیر خودی با آتش پشتیبانی کرد.[10]
پاسگاه جوانرود و پایگاه سپاه پاسداران در منطقه قُلقُله، به تصرف ضدانقلاب درآمد. مهاجمان به‌طور مرتب با خودرو نیرو پیاده می‌کنند و تعدادی از افراد نظامی را نیز اسیر کرده‌اند. در این درگیری پنج نفر از مهاجمان کشته و یکی از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به شهادت رسید.[11]
فعالیت ضدانقلاب داخلی باعث شده تا قرارگاه عملیاتی غرب، بخشی از یگان‌های موجود در منطقه پاطاق و سرپل‌ذهاب را برای سرکوبی اشرار به منطقه قلقله و دشت حُر اعزام کند. رزمندگان اسلام که مشغول پاک‌سازی منطقه غرب در منطقه قُلقُله بودند، مورد حمله یک فروند هواپیمای میگ عراقی قرار گرفتند و طی آن، دو خودرو منهدم و سه تن از افراد ارتش و سپاه پاسداران زخمی شدند. ضمناً ستونی از افراد ارتش، ژاندارمری و سپاه پاسداران پاوه که عازم «خانه شور» بودند، با ضدانقلاب درگیر و دو نفر از نظامیان ایران مجروح شدند.[12]
ارتش متجاوز عراق در منطقه عملیاتی خلیج فارس و کرانه اروند‌رود، حملات هوایی خود را به تأسیسات اقتصادی ایران در این مناطق آغاز کردند.[13]
یک میگ عراقی که قصد حمله به تأسیسات نفتی گُوره در گچساران را داشت، با شلیک پدافند هوایی نیروهای ایران به سوی منطقه بهبهان متواری و در این منطقه توسط آتشبارها سرنگون شد.[14]
دو فروند هواپیمای میگ عراقی پل گاومیشان در حوالی کرمانشاه را بمباران کردند که قسمتی از پل آسیب دید و یازده رأس گاو که در آن حوالی بودند، تلف شدند.
لاشه یک فروند هواپیمای سوخو 20 عراق که در نزدیکی همدان سقوط کرده بود، به پادگان همدان منتقل و خلبان آن نیز دستگیر و به پایگاه نوژه تحویل شد.
دو فروند هواپیمای میگ عراقی به‌وسیله جنگنده‌های نیروی هوایی ایران منهدم شدند و در اطراف شهرستان شوش و اندیمشک سقوط کردند. یکی از خلبان‌ها کشته و دیگری دستگیر و به پایگاه وحدتی دزفول تحویل شد.
سه فروند هواپیمای جنگنده میگ دشمن، توسط هواپیماهای جنگنده ایرانی و پدافند زمین به هوای مستقر در پایگاه ششم شکاری بوشهر سرنگون شد. بمباران هواپیماهای دشمن در پایگاه هوایی بوشهر چهار تن شهید به جا گذاشت.
در حمله هوایی دو میگ عراقی به مسجد‌سلیمان، 31 نفر شهید و حدود 60 نفر زخمی شدند، چند خانه نیز ویران شد.[15]
دو جنگنده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، پالایشگاه خانقِین عراق را بمباران و خسارات زیادی به آن وارد کردند. پل راه‌آهن کَرکُوک ـ اَربیل به‌کلی منهدم و به پل دیگر خساراتی وارد شد. به مخازن سوخت کرکوک و یک پادگان نظامی در جنوب سد دُوکان در استان سلیمانیه نیز خسارات سنگینی زده شد. همچنین به تأسیسات دپوی شمال کرکوک و پادگان قلعه دیزه عراق خساراتی وارد شد.[16]
سرهنگ فکوری، وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، گفت: «رزمندگان نیروی هوایی ایران توانسته‌اند صدور نفت عراق را قطع کنند و نیروی هوایی ایران توانسته تاکنون نزدیک به نود فروند از جنگنده‌های عراقی را سرنگون کند.»[17]
[1]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج4: هجوم سراسری تهاجم و پیشروی‌های عمده عراق، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چ دوم، 1375، ص203 .
[2]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، تهران: سوره سبز، 1395، ص146 و 147.
[3]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص194.
[4]. یکتا، حسین، یکتا، حسین، همان، ص17.
[5]. پورجباری، پژمان، اطلس جغرافیای حماسی1: خوزستان در جنگ، تهران: صریر، 1389، ص205.
[6]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص194.
[7]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، ص147؛ پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج2: غرش توپ‌ها، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، 205.
[8]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص195.
[9]. پورداراب، سعید، ج2: غرش توپ‌ها، ص208.
[10]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، ص148.
[11]. پورداراب، سعید، ج2: غرش توپ‌ها، ص211.
[12].پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، ص148؛ پورداراب، سعید، ج2: غرش توپ‌ها، ص 210.
[13]. پورداراب، سعید، ج2: غرش توپ‌ها، ص204.
[14]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص196.
[15]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، ص149 و 150.
[16]. انصاری، مهدی، یکتا، حسین، همان، ص197 و 198.
[17]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس: شش ماه پایداری؛حوادث و رویدادهای سال 1359، ص150.
