روزشمار
شنبه 1 آذر 1359؛ شصت‌ودومین روز جنگ تحمیلی
زهرا قاسمی
823 بازدید
شنبه 1 آذر 1359 شصت‌ودومین روز جنگ تحمیلی عراق برضد ایران بود. درگیری بین نیروهای عراق و ایران در مناطق جنوبی، غرب و شمالی ادامه داشت.
نیروهای عراقی که از طریق بستان و پل سابله به سوسنگرد هجوم آورده بودند، تا دو کیلومتری غرب سوسنگرد به عقب رانده شدند. هنگام عقب‌نشینی، نیروهای عراق با استفاده از توپخانه خود در دب‌حردان، شهر اهواز را به‌شدت هدف آتش قرار دادند. ولی با توجه به تقویت نیروها در منطقه سوسنگرد، به نظر می‌رسید عراق همچنان قصد تصرف این شهر را دارد.[1]
در درگیری بین نیروی دریایی ایران و نیروهای عراق در منطقه آبادان، یک تکاور شهید و سه نفر مجروح شدند.[2]
درگیری در جبهه آبادان شدت بیشتری داشت. توپخانه ارتش ایران در مناطق البحار، آبادان، خرمشهر و فاو، شمال شرقی بهمن‌شیر، سیبه، واصلیه سیحان، محیله و الدویب خساراتی به ارتش عراق وارد آورد.[3]
براثر تیراندازی سلاح‌های سنگین نیروهای ایران، پنج دستگاه خودرو، دو دستگاه تانک، تعدادی سنگر و نیروهای عراقی در منطقه خرمشهر منهدم و کشته شدند. در نخستین ساعات بامداد، حمله یک گروه رزمی عراق که با همکاری عناصری از جبهه آزادی‌بخش خوزستان در منطقه بهمن‌شیر صورت گرفت، با مقاومت نیروهای ایران خنثی شد. یک دستگاه تانک دشمن منهدم و تعدادی از نیروهای دشمن هم کشته شدند.
در منطقه دارخوین، عده‌ای از نیروهای عراقی کشته و چهار نفر اسیر شدند. پنج دستگاه خودرو، یک دستگاه تانک و تعدادی سنگر آن‌ها نیز منهدم شد. در جبهه محمدیه تانک‌های عراق در حال حمله و پیشروی بودند.[4]
گروهی متشکل از نیروهای ارتش، سپاه و عشایر منطقه به نیروهای عراق در کنار روستای فیاضیه حمله کردند و با کشتن تعدادی از نیروهای عراقی، دو دستگاه تانک را نیز منهدم کردند. با این حمله، نیروهای عراقی در امتداد جاده آبادان ـ اهواز و آبادان ـ ماهشهر عقب‌نشینی کردند.[5]
در حمله جنگنده‌های هوانیروز به نیروهای عراقی مستقر در جنوب شیخ حاوی (غرب شهر شوش) و محور تدارکاتی فکه، سه دستگاه تانکر سوخت، سه چادر مهمات و یک پاسگاه فرماندهی عراق منهدم شد. همچنین حدود چهل نفر از نیروهای عراق کشته و هشتاد نفر زخمی شدند.[6] در این عملیات یک هلی‌کوپتر مورد اصابت گلوله نیروهای عراق قرار گرفت.[7]
ارتفاعات مشرف به سومار که 1 مهر 1359 به اشغال نیروهای عراق درآمده بود، توسط نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران بازپس گرفته شد.[8]
هواپیماهای ایرانی با بمباران منطقه البحار و مخازن نفت فاو، خسارت‌هایی را به نیروهای عراق وارد کردند.[9]
در جبهه شمالی، نیروهای سپاه در جاده کامیاران ـ سنندج به کمین ضدانقلاب برخورد کرده و یک نفر شهید و پنج نفر زخمی شدند.[10]
دولت عراق با اعزام نماینده‌ای به دهکده‌های نوار مرزی بستان، مردم آن مناطق را به همکاری دعوت کرد و از آنان خواست برای حفظ جان و مال و ناموس اهالی، حفاظت منطقه را افراد انتظامی عراق تأمین نمایند!
ایستگاه مخابراتی قلعه‌دیزه عراق براثر اصابت گلوله توپ نیروهای ایرانی در منطقه شمال غرب منهدم شد.
در پی حمله‌های پیاپی افراد مسلح غیرقانونی به روستاهای ترک‌نشین نقده، اهالی در حال تخلیه آبادی‌ها و حرکت به سوی نقده و یا شهرهای دیگر بودند.[11]
در شیراز، به پیشنهاد دکتر سیدابوالحسن بنی‌صدر، رئیس‌جمهور و فرمانده کل قوا، به پاس قدردانی از زحمات سروان خلبان عباس دوران در انجام پنجاه مأموریت جنگی موفق، در مراسمی یکی از خیابان‌های شیراز به نام وی شد.[12]
بنی‌صدر در ملاقاتی با اولاف پالمه، نخست‌وزیر پیشین سوئد که در 26 آبان 1359 برای بررسی امکان برقراری صلح میان ایران و عراق از طرف دبیرکل سازمان ملل وارد تهران شده بود، گفت تا زمانی که نیروهای مسلح و جاسوسان عراقی در سرزمین ما هستند، هیچ‌گونه پیشنهاد صلحی را نمی‌توانیم بررسی کنیم. محمدعلی رجائی نیز به او گفت که ما مورد تجاوز قرار گرفته‌ایم و توصیه کرد در عراق دنبال این مطلب را بگیرد.[13]
حجت‌الاسلام اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، که با دعوت کشورهای الجزایر، لیبی، سوریه و لبنان در 28 آبان 1359 برای تشریح مواضع سیاسی و جنگی ایران، رهسپار سفر شده بود، در این روز از الجزایر به لیبی رفت.[14]
برای بررسی اوضاع جبهه‌های جنگ و نظارت بر وضعیت رزمندگان ایرانی، در این روز جلسه‌ای با حضور دکتر بنی‌صدر، تیمسار ولی‌الله فلاحی (جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش)، تیمسار قاسم‌علی ظهیرنژاد (فرمانده نیروی زمینی) و سرهنگ حسن‌علی فروزان (فرمانده ژاندارمری کل کشور) در استان خوزستان تشکیل شد.
پنجاه نفر از اخراج‌شدگان عراقی از منطقه مهران به ایران وارد شدند.
به دستور صدام 150 نفر از رهبران حزب بعث و مقامات نظامی ارتش عراق تیرباران شدند.[15]
[1]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، تهران: سوره سبز، 1395، ص325؛ لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب پنجم: هویزه، آخرین گام‌های اشغالگر، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1373، ص288؛ بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، تهران: مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1385، ص21.
[2]. بهروزی، فرهاد، همان، ج4، ص26.
[3]. همان، ص21 ؛ پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، 325؛ لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، همان، ص288.
[4]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، ص19 و 20.
[5]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ص324.
[6]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، ص23.
[7]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ص324.
[8]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، ص24؛ پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج2: غرش توپ‌ها، تهران: مرکز اسناد پژوهش‌های دفاع مقدس نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، ص83.
[9]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، ص25.
[10]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، همان، ص288.
[11]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج4: تثبیت متجاوز، ص24 و 25.
[12]. روزنامه جمهوری اسلامی، ش425، 2 مهر 1359، ص3.
[13]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، همان، ص289 و 249.
[14]. همان، ص265.
[15]. پورداراب، سعید، بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ص325ـ322.
