آثار

جشن حنابندان

محمدحسین قدمی
746 بازدید

کتاب «جشن حنابندان» یادداشت‌های روزانه و مصور محمدحسین قدمی، عکاس و خبرنگار دفاع مقدس، طی عملیات‌های بیت‌المقدس 4 و کربلای 5 است. این کتاب، نخستین بار، در سال 1368 در 251 صفحه و 6600 نسخه با طرح جلدی از علی وزیریان توسط حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به چاپ رسید. عنوان کتاب، برگرفته از مراسمی در شب‌های عملیات و حال‌وهوای رزمندگان در این شب‌هاست. آنان در شب عملیات، از شوق شهادت و وصال به معشوق، به هم تبریک می‌گفتند، حلالیت می‌طلبیدند، قول شفاعت می‌گرفتند و همچون شب ازدواج حنا می‌بستند و شادی‌کنان جشن حنابندان به راه می‌انداختند.

جشن حنابندان، شامل دو گزارش از دو عملیات رزمندگان گردان‌‌های حبیب و حمزه از لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله ‌صلی‌الله‌علیه‌وآله است. نویسنده در این کتاب، مراحل ثبت‌نام و اعزام به جبهه، آماده شدن و آموزش در پادگان، نحوه‌ آشنایی با هم‌رزمان، توضیح شب‌ها و روزهای اردوگاه، نامه‌های بچه‌های دبستانی به رزمندگان، لحظه‌شماری‌ برای اعزام به خط مقدم، روحیات و فضایل اخلاقی رزمندگان، آغاز عملیات کربلای 5 در منطقه شلمچه، ماجرای بمباران شیمیایی حلبچه و منطقه عملیاتی بیت‌‌المقدس 4 و چگونگی مجروحیت خود و شهادت هم‌رزمان را گزارش می‌‌کند.

گزارش یکم، یادداشت‌های نویسنده‌‌ای است که با دعوت سیدمرتضی آوینی و مهدی فلاحت‌پور، یکی از فیلم‌برداران مجرب روایت فتح، با گروه راویان فتح همراه می‌شود و وقایع تلخ و شیرین جبهه نبرد را به تصویر می‌کشد. فیلم مستند این سفر، در قالب یک مجموعه چهارقسمتی با نام «دسته ایمان»، از سیمای جمهوری اسلامی پخش شده است.

نویسنده، طی تحقیق و مشورت با فرماندهان لشکر، دسته‌ای عملیاتی و خط‌شکن را برمی‌گزیند؛ اما از بد حادثه، قضیه برعکس شده، همه گردان‌های لشکر به خط می‌زنند و عملیات می‌کنند و این دسته مظلوم و سرخورده، سرش بی‌کلاه می‌ماند! گروه، بعد از سه چهار ماه سرگردانی در کوه و دره و دشت، خسته و دلخور، قصد ترک جبهه می‌کند؛ اما هنگام بازگشت، در آخرین لحظات نومیدی، ناگهان ورق برمی‌گردد و به شکل غیرمنتظره و معجزه‌آسایی، عملیاتی به وقوع می‌پیوندد و بچه‌ها به آرزویشان می‌رسند.

این گزارش، با بمباران شیمیایی حلبچه و ارتفاعات شاخ‌ شمیران به پایان می‌رسد؛ چون اصابت ترکش، راه نویسنده و فیلم‌بردار را از هم جدا کرده، آن‌ دو را راهی بیمارستان می‌کند.

گزارش دوم، دست‌نوشته مصوّر قدمی از دسته دیگر لشکر 27 محمد رسول‌الله‌‌صلی‌الله‌علیه‌وآله است؛ دسته سه از گروهان سه گردان حمزه. این گزارش، از پایگاه مقداد در تهران آغاز می‌شود و با پاتک‌های محور سه‌راه شهادت در عملیات کربلای 5 و شهادت عده‌ای از هم‌رزمان پایان می‌پذیرد. نویسنده که نیروی آزاد دسته است، در تمام مراحل مقدماتی و آموزش‌های رزمی و بدن‌سازی، پابه‌پای سایر رزمندگان حضور دارد و با سلاح دوربین و قلم خود، لحظات زندگی و نبرد را ثبت می‌کند.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در ششم بهمن 1370 در تقریظی بر این کتاب آورده‌‌اند: «روز و شبی چند در لحظه‌های پیش از خواب، در فضایی عطرآگین و مصفا و در معراج شور و حالی که سطور و کلمات نورانی این کتاب به خواننده‌ خود عطا می‌کند، سیر کردم و خدا را سپاس گفتم؛ هم بر آن قطره‌ عشقی که در جان این نویسنده افکنده، و چنین زلال، اندیشه و ذوقی را بر قلم او جاری ساخته است، و هم بر آن دست قدرتی که نقشی چنان بدیع و یکتا بر صفحه‌ تاریخ معاصر پدید آورده، و صحنه‌‌هایی که افسانه‌‌وار از ذهن و چشم بشر این روزگار بیگانه است، در واقعیت زندگی این نسل از ملت ایران نقش زده است... له‌الحمد حمدالحامدین ابدالآبدین.

بیشتر فضیلت‌‌هایی که تاریخ انسان را زیور بخشیده و مشعل و راهنمای افراد بشر شده است، محصول لحظه پرباری از زندگی یک یا چند انسان است. صبر، زهد، امتناع، گذشت، شجاعت، صدق، ایثار و همه فضایل بشر که در سرگذشت او می‌‌بینیم، از این قبیل است. هزاران لحظه پربار در هر روز و شب حماسه‌ هشت‌‌ساله‌ ملت ایران مکنون است، و هر که با نگاهی هنرمندانه آن‌‌ها را ببیند و با قلمی هنرمندانه آن را ثبت و ماندگار کند، و پیش از این‌ها، با توفیقی الهی، به این‌همه دست یافته باشد، مشعل رهروان معراج انسانی را جان‌مایه و فروغ بخشیده است، و این کتاب و نویسنده‌‌اش، در آن زمره‌‌اند.»[1]


[1]. خامنه‌ای،‌ سیدعلی، من و کتاب، تهران: سوره مهر، چ دوم، 1386، ص96.