روزشمار
جمعه 19 آذر 1361؛ هشتصدونهمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
3 دورہ
نیروهای ایران، مواضع ارتش عراق را در آن سوی اروندرود زیر آتش گرفتند. 2 انبار مهمات و 10 سنگر اجتماعی دشمن منهدم شد.[1]
آبادان زیر آتش عراق قرار گرفت. یک منزل مسکونی و قسمتی از گاراژ مرکزی پالایشگاه این شهر تخریب شد.[2]
نیروهای ایران در منطقه عملیاتی مسلم‌بن‌عقیل (سومار) مواضع دشمن را زیر آتش گرفتند. 3 تانک، 4 خودرو و 2 خمپاره‌انداز عراق منهدم شد.[3]
نیروهای ایران در جبهه غرب (کرمانشاه) مواضع دشمن را زیر آتش گرفتند. یک پست دیده‌بانی و 2 موضع خمپاره‌انداز، یک بولدوزر و چند خودروی سبک و سنگین عراق منهدم شد.[4]
نیروهای ایران در مریوان (کردستان) مواضع دشمن را زیر آتش گرفتند. یک موضع خمپاره‌انداز و یک توپخانه، 5 سنگر انفرادی و اجتماعی عراق همراه با نفرات مستقر در آن‌ها منهدم شد.[5]
یک هواپیمای عراق در ساعت 22:15 از سمت مغرب به سمت مشرق منطقه پل‌کله اصفهان در پرواز بود که با آتش پدافند هوایی متواری شد.[6]
نیروهای پایگاه قره‌خضر در محور پیرانشهر - سردشت (آذربایجان غربی) با ضدانقلاب درگیر شدند. یک نفر شهید و 3 نفر با جنگ‌افزار مربوطه مفقود‌الاثر شدند. روز بعد با اعزام نیروی کمکی، محور قره‌خضر-ریگ‌آباد پاکسازی و قریه ریگ‌آباد تصرف شد.[7]
50 نفر از افراد ضدانقلاب به سرپرستی ظاهر خالدی در روستای شویشه در محور مریوان - سنندج با به آتش کشیدن 2 خودروی جهاد سازندگی و به اسارت گرفتن رانندگان آن، مبلغ 30 هزار تومان از اهالی روستا اخاذی کردند.[8]
3 نفر از نیروهای نظامی بین روستاهای بیشاسب و شیوه در محور پیرانشهر ـ سردشت (آذربایجان غربی) روی مین رفته و زخمی شدند.[9]
ضدانقلاب در مسجد حاجی‌آباد سنندج بمبی کار گذاشت که هنگام رأی‌گیری انتخابات منفجر و سبب زخمی شدن 2 نفر شد.[10]
ضدانقلاب در محور دیواندره ـ سنندج به خودروی حامل 4 سرنشین که در حال بازگرداندن صندوق رأی به سنندج بودند، حمله و ضمن انهدام خودرو، هر 4 سرنشین آن را به شهادت رساندند.[11]
ضدانقلاب با حمله به محل رأی‌گیری روستای زنوری در مریوان (کردستان) در 9 کیلومتری جنوب غربی محور مریوان سنندج، ضمن به آتش کشیدن صندوق رأی، 7 نفر از دست‌اندرکاران انتخابات شامل 4 آموزگار، یک کارمند و 2 محافظ را به گروگان گرفتند.[12]
افراد ضدانقلاب در 30 کیلومتری شمال بانه (کردستان)، با ورود به روستای منجیلان و تیراندازی و ارعاب مردم، قصد بازداشتن آن‌ها از شرکت در انتخابات داشتند که با زخمی شدن یکی از اهالی و با سر دادن شعار توسط مردم، مجبور به ترک روستا شدند.[13]
در حمله ضدانقلاب، 3 نفر (2 مرد و یک زن) سرنشینان یک خودرو که از ارومیه عازم روستای بند بودند، به شهادت رسیدند.[14]
ضدانقلاب در ساعت 04:00 به ساختمان سپاه پاسداران و بخشداری اشنویه (آذربایجان غربی) حمله کرد که تلفاتی نداشت.[15]
ساعت 7:30 و 9:30، دو بمب در نزدیکی ایستگاه اتوبوس و جنب مسجد محمدیار در نقده (آذربایجان غربی) منفجر شد که به شیشه‌های 2 باب مغازه و مسجد خساراتی وارد شد.[16]
ساعت 9 و 10:30، دو بمب در پاساژ سلطانی و جنب مسجد اشنویه منفجر شد که به شیشه‌های مغازه‌ها و منازل اطراف خساراتی وارد کرد.[17]
یک خودروی نیسان سپاه پاسداران که حامل 4 سرباز و 2 بسیجی بود، در ساعت 11 در روستای گنبد (آذربایجان غربی) با مین برخورد کرد و 6 نفر مجروح شدند.[18]
ساعت 16 در روستای شمس در اشنویه (آذربایجان غربی) بین نیروهای نظامی و ضدانقلاب درگیری رخ داد. تعدادی از پاسداران، افراد بارزانی و نیروهای ارتش شهید یا مجروح شدند و به تعدادی خودرو خساراتی وارد شد.[19]
تیراندازی با سلاح‌های سبک و سنگین در سطح شهر مهاباد (آذربایجان غربی) ادامه دارد که تلفاتی نداشت.[20]
افراد ضدانقلاب ساعت 23:30 در جاده ارومیه - زیوه به 2 خودرو اداره برق ارومیه تیراندازی کردند. 3 نفر شهید و 3 نفر مجروح شدند.[21]
پایگاه‌های هشتیان، اشنویه و حمام‌لر ارومیه با ضدانقلاب درگیر شدند که تلفاتی نداشت.[22]
4 نفر از مسئولین رأی‌گیری انتخبات در روستاهای پیرانشهر (آذربایجان غربی) پس از خاتمه اخذ رأی و تحویل صندوق‌های رأی‌گیری به پایگاه مرکزی، در مراجعت به وسیله ضدانقلاب به گروگان گرفته شدند.[23]
ضدانقلاب به یکی از حوزه‌های انتخاباتی اشنویه (آذربایجان غربی) حمله کرد. یک نفر از مسئولین اخذ رأی شهید، یک نفر مجروح و 2 نفر دیگر به گروگان برده شدند.[24]
یک خودروی حامل صندوق آرا به سرنشینی عده‌ای از مسئولین اخذ رأی در جاده سرو ارومیه با مین برخورد کرد که تلفات جانی نداشت.[25]
پایگاه‌های ایرانخواه، شاهین‌دژ سنندج و گروهان بوکان (آذربایجان غربی) با ضدانقلاب درگیر شدند که تلفاتی نداشت.[26]
ساعت 16:45، هنگام اخذ رأی در روستای شیلان، نیروهای بسیج با ضدانقلاب درگیر شدند. 2 بسیجی و یک پیشمرگ مسلمان شهید و 2 بسیجی مجروح شدند.[27]
ضدانقلاب در روستای نالوس در 13 کیلومتری جنوب غربی اشنویه (آذربایجان غربی)، 38 نفر از نیروهای نظامی را که برای شرکت در رأی‌گیری به این روستا می‌رفتند، محاصره و اسیر کرد. با رسیدن نیروهای کمکی، درگیری بین دو طرف آغاز شد و ضدانقلاب با به جا گذاشتن جنازه کشته‌های خود و رهاکردن اسرا، مجبور به فرار شد. 7 نفر از نیروهای نظامی و 2 نفر از اهالی نالوس (امام‌جمعه و مدیر مدرسه) به شهادت رسیدند، 9 نفر زخمی و 5 نفر نیز به گروگان گرفته شدند. از ضدانقلاب نیز 11 نفر کشته و 13 نفر زخمی شدند.[28]
یک بمب در مسجد محل رأی‌گیری و 3 بمب در زیر پل‌های منتهی به محل رأی‌گیری در روستای حسن نوران در 12 کیلومتری جنوب اشنویه (آذربایجان غربی) منفجر شد که تلفاتی به همراه نداشت.[29]
ضدانقلاب در پیرانشهر (آذربایجان غربی) 4 نفر از مسئولان رأی‌گیری روستاهای اطراف را هنگام مراجعت به پیرانشهر، محاصره کردند و به گروگان بردند.[30]
یک بمب ساعتی با قدرت تخریبی 4 پوند تی.ان.تی در 15 کیلومتری شمال پیرانشهر (آذربایجان غربی) کشف و خنثی شد.[31]
افراد کومله با مراجعه به روستای گنگجین در شمال غرب ارومیه، 3 نفر را به اتهام فعالیت در امر انتخابات و همکاری با سپاه پاسداران ربودند.[32]
4 بمب در نقده (آذربایجان غربی) منفجر شد که به ساختمان و خودروهای اطراف خساراتی وارد کرد.[33]
نیروهای ارتش، سپاه پاسداران و کردهای بارزانی در ده‌شمس در اشنویه (آذربایجان غربی) حین برگزاری انتخابات با ضدانقلاب درگیر شدند. 2 پاسدار، 2 نفر از کردهای بارزانی و یک سرباز ارتش شهید، 2 پاسدار، یک بسیجی، 2 سرباز و 7 نفر از کردهای بارزانی مجروح شدند.[34]
ضدانقلاب به خودروهای عبوری در 12 کیلومتری جاده ارومیه - زیوه (آذربایجان غربی) تیراندازی کرد. 3 نفر شهید و 2 نفر مجروح شدند.[35]
در اثر انفجار مین، در مسیر پایگاه چلقران به روستای گنبد در ارومیه، 4 سرباز و 2 بسیجی به شهادت رسیدند.[36]
پایگاه هشتیان ارومیه با ضدانقلاب درگیر شد که تلفاتی نداشت.[37]
اقدامات ضدانقلاب در تهران و شهرستان‌ها ادامه داشت: یک مهناوی (درجه‌دار نیروی دریایی)، سرنشین یک خودرو پیکان که در خیابان انقلاب تهران به وسیله گلوله مجروح شده بود، توسط افراد سپاه پاسداران به بیمارستان جرجانی منتقل شد؛[38] یک بسیجی در بندرعباس در مقابل سینما قدس هدف گلوله ضدانقلاب قرار گرفت و به شهادت رسید.[39]
مردم شهر حلبچه عراق در هجومی به حوزه نظام‌وظیفه این شهر، 12 نفر از افراد ارتش بعث را اسیر کردند. آن‌ها در حمله به منزل فرمانده تیپ حلبچه، 2 سرباز را کشته، 4 نفر را زخمی کردند.[40]
آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا ساعت 8 صبح، 14.845 شهید و 64.927 مجروح، اسیر و مفقود اعلام شد.[41]
[1]. مطمئنیان آرانی، علی، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج 3، تهران، انتشارات عقیدتی سیاسی آجا، 1397، ص 477.
[2]. پورداراب، سعید، همان، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 28ـ طلوع فجر، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1393، ص 291.
[3]. مطمئنیان آرانی، علی، همان، ص 477.
[4]. پورداراب، سعید، همان، ص 299 و 300.
[5]. همان، ص 299.
[6]. همان، ص 295.
[7]. همان، ص 292.
[8]. همان، ص 294.
[9]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 22، عملیات محرم، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 1393، ص 770.
[10].همان، ص 771.
[11]. همان.
[12]. همان.
[13]. همان، ص 772.
[14]. پورداراب، سعید، همان، ص 292.
[15]. همان، ص 292 و 293.
[16]. همان، ص 293.
[17]. همان.
[18]. همان.
[19]. همان.
[20]. همان.
[21]. همان.
[22]. همان.
[23]. همان.
[24]. همان، ص 294.
[25]. همان.
[26]. همان.
[27]. همان.
[28]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 770.
[29]. همان.
[30]. همان.
[31]. همان.
[32]. همان، ص 771.
[33]. مالکی گمچی، اسدالله، روزشمار دفاع مقدس فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی، ج 1، تهران، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا - مرکز اسناد، 1395، ص 150.
[34]. همان.
[35]. همان، ص 151.
[36]. همان، ص 150.
[37]. همان، ص 151.
[38]. پورداراب، سعید، همان، ص 296.
[39]. نشریه ویژه خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 267، 21 آذر 1361، ص 5.
[40]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 769.
[41]. پورداراب، سعید، همان، ص 296.
