اشخاص

برونسی، عبدالحسین

سجاد نادری‌پور‎
2 دورہ

عبدالحسین برونسی فرمانده تیپ 18 جوادالائمه (ع) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان خراسان بود که 23 اسفند 1363 در عملیات بدر در منطقه هورالعظیم به شهادت رسید.

عبدالحسین برونسی، 3 شهریور 1321 در روستای گلبوی کدکن از توابع تربت حیدریه استان خراسان رضوی متولد شد.[1] وی تحصیلات خود را تا چهارم ابتدایی در روستای زادگاهش سپری کرد، اما با مشاهده رفتار ناشایست معلمان مرد با دانش‌آموزان دختر روستا، ترک تحصیل کرد و به کشاورزی مشغول شد.[2]

برونسی در سال 1341، دوره سربازی را در بیرجند آغاز و پس از آن در مشهد ادامه داد. در این دوران، به ‌عنوان «گماشته» در منزل یکی از افسران ارتش مأمور شد، اما به دلیل بدحجابی ساکنان آن منزل، به پادگان بازگشت و با وجود تنبیه شدن توسط فرمانده، حاضر به بازگشت به آن منزل نشد.[3]

در سال 1347، 25 سالگی، با نوه خاله خود معصومه سبک‌خیز ازدواج کرد که حاصل آن 8 فرزند بود. یک سال بعد از ازدواج و با آغاز اصلاحات ارضی از سوی حکومت پهلوی، با وجود آن که می‌توانست از مزایای مادی این طرح بهره‌مند شود، اما چون اجرای این طرح را که در آن، اراضی زمین‌داران به اجبار در میان مردم عادی توزیع می‌شد، مخالف با شرع می‌دانست، از روستا به مشهد مهاجرت کرد.[4]

عبدالحسین پس از مهاجرت به مشهد، ابتدا در یک کارگاه تولید محصولات لبنی مشغول به کار شد، اما پس از مدتی چون صاحب کارگاه آب را با شیر مخلوط می‌کرد و به مردم می‌فروخت، این شغل را ترک کرد و در یک مغازه سبزی‌فروشی مشغول کار شد. وی پس از مدتی این شغل را نیز رها کرد و به بنایی مشغول شد.[5]

همزمان با گسترش مبارزات مردم علیه حکومت پهلوی، فعالیت‌های برونسی نیز که در جلسات سخنرانی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در مسجد کرامت مشهد شرکت می‌کرد، افزایش یافت و وی همراه با تعدادی از طلاب جوان، به توزیع اعلامیه‌های امام خمینی و سخنرانی‌های آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی و ... در بیرجند، کاشمر، تربت حیدریه، فریمان و دیگر شهرهای استان پرداخت و در طول این مدت، چند مرتبه دستگیر شد.[6]‌  

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برونسی به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد و در بخش حفاظت دادسرای انقلاب اسلامی مشهد مشغول شد.[7] وی با آغاز درگیری‌ها در غرب کشور، به پاوه اعزام شد و در آزادسازی این شهر، حضور داشت.[8]

برونسی از همان روزهای اول آغاز جنگ تحمیلی، به همراه تعدادی از نیروهای داوطلب خراسانی، به مناطق عملیاتی جنوب کشور اعزام شد[9] و با توجه به شایستگی‌ها، در سازمان رزم سپاه ارتقا یافت و در عملیات فتح‌المبین، فرمانده گردان بود که از ناحیه کمر مجروح شد.[10]

همزمان با تشکیل تیپ 18 جوادالائمه (ع) سپاه پاسداران استان خراسان در بهار 1361، برونسی فرمانده گردان «عبدالله» معروف به گردان «برونسی» شد؛[11]‌ در عملیات‌های والفجر ۳ و ۴ نیز معاون تیپ ۱۸ جوادالائمه (ع) بود.[12]

پس از مجروحیت فرمانده وقت تیپ، برونسی در 8 تیر 1363، فرمانده تیپ 18 جوادالائمه (ع) شد و در عملیات‌های خیبر، میمک و بدر، فرماندهی تیپ را بر عهده داشت.[13]

عبدالحسین برونسی 23 اسفند 1363 در عملیات بدر در منطقه عملیاتی هورالعظیم به شهادت رسید و پیکرش در منطقه باقی ماند.[14]

اردیبهشت 1390، پیکر شهید برونسی به همراه پیکر 12 نفر دیگر از شهدای هشت سال دفاع مقدس در شرق دجله کشف شد[15] و پس از انجام آزمایش دی.‌ان.‌ای و تأیید هویت، روز 17 شهریور همان سال، در مشهد تشییع و به خاک سپرده شد.[16]

در بخشی از وصیت‌نامه شهید آمده است: «فرزندانم! خوب به قرآن گوش کنید و خودتان را به قرآن نزدیک کنید و این کتاب آسمانی را سرمشق زندگیتان قرار بدهید. باید رجوع کنیم به قرآن و از قرآن استمداد بجوییم و از قرآن مدد بگیریم ... از قرآن سرمشق بگیرید تا به گمراهی کشیده نشوید».[17]

آنچه در میان رزمندگان و مردم، موجب شهرت شهید برونسی شده است، حالات معنوی او و رفع مشکلات با توسل به ائمه اطهار (ع) است. گفته می‌شود در یکی از عملیات‌ها، پس از گرفتار شدن نیروهای تحت امر برونسی در میدان مین، وی پس از سجده‌ای طولانی و توسل به حضرت زهرا (س) از سجده برخاسته و بدون وجود هیچ‌یک از قرائن ظاهری و مادی، مسیری را مشخص کرده و نیروها را بدون هیچ تلفاتی، از میدان مین خارج کرده است. پیش از عملیات بدر نیز، وی به دوستانش گفته بود: «حضرت زهرا (س) به من قول داده‌اند که شهید می‌شوم»؛ در میان نیروهای تیپ جوادالائمه (ع) نیز مشهور بود که حاجی برونسی گفته «اگر من در این عملیات شهید نشوم، در مسلمانی خودم شک می‌کنم».[18]

رهبر انقلاب درباره وی گفته‌اند: «شهید اوستا عبدالحسین برونسی ویژگی‌های فراوانی داشت که شاید ساده‌زیستی، تواضع مثال‌زدنی و دوری از تشریفات و تجمّلات، بخشی از مهمترین آن‌هاست».[19]

کتاب‌های گلبوی از انتشارات ستاره‌ها، خاک‌های نرم کوشک از انتشارات ملک اعظم، برگی از یک زندگی از انتشارات سوره مهر و بروید پیدایش کنید از انتشارات ستاره‌ها، درباره شهید عبدالحسین برونسی منتشر شده است. فیلم سینمایی به کبودی یاس و مستند اوستا عبدالحسین نیز به بخش‌هایی از زندگی این شهید پرداخته است. دست‌نوشته‌های شهید عبدالحسین برونسی نیز در موزه دفاع مقدس خراسان نگهداری می‌شود.[20]

بزرگراه شهید برونسی در منطقه 9 شهر مشهد نیز، به یاد این شهید نام‌گذاری شده است.

[1]. سیادت موسوی، زهرا، برگی از یک زندگی، تهران، سوره مهر، 1397، ص 8.

[2]. همان، ص 8؛ ماهنامه شاهد یاران، «برونسی این‌گونه برونسی شد: نقل‌قول‌هایی از شهید برونسی درباره خودش در گفت و شنود شاهد یاران با حاج سید هاشم موسوی از یاران شهید»، ش 95-94، مرداد و شهریور 1392، ص 40.

[3]. همان؛ همان.

[4]. سیادت موسوی، زهرا، همان، ص 8؛ ماهنامه شاهد یاران، «مراقبت‌های ویژه‌ای که شهید برونسی از خودش می‌کرد: شهید برونسی در قامت یک همسر در گفت و شنود شاهد یاران با حاجیه‌خانم معصومه سبک‌خیز همسر شهید»، همان، ص 9؛ مهرداد، سیدعلیرضا، گلبوی، کنگره بزرگداشت سرداران و 23 هزار شهید استان خراسان، 1380، ص 183ـ186.

[5]. ماهنامه شاهد یاران، «مراقبت‌های ویژه‌ای که شهید برونسی از خودش می‌کرد: شهید برونسی در قامت یک همسر در گفت و شنود شاهد یاران با حاجیه‌خانم معصومه سبک‌خیز همسر شهید»، همان، ص 10.

[6]. همان، ص 13-11؛ مهرداد، سیدعلیرضا، گلبوی، همان، ص 38-30.

[7]. مهرداد، سیدعلیرضا، همان، ص41.

[8]. ماهنامه شاهد یاران، «مراقبت‌های ویژه‌ای که شهید برونسی از خودش می‌کرد: شهید برونسی در قامت یک همسر در گفت و شنود شاهد یاران با حاجیه‌خانم معصومه سبک‌خیز همسر شهید»، همان، ص 14.

[9]. ماهنامه شاهد یاران، «به آرزویش رسید: شهید برونسی در آیینه کلام معطر سردار شهید نورعلی شوشتری»، همان، ص 4.

[10]. سایت دانشنامه اسلامی، https://wiki.ahlolbait.com/%D8%B4%D9%87%DB%8C%D

[11]. ماهنامه شاهد یاران، «استاد عبدالحسین؛ آن‌‌چنان که بود: چیستیِ شخصیت و راه شهید برونسی در گفت و شنود شاهد یاران با سردار سرتیپ دوم بازنشسته پاسدار سید کاظم حسینی‌فر، از یاران شهید»، همان ص 31 ؛ «با عشق پای کار آمده بود: سیره شهید برونسی در گفت و شنود شاهد یاران با سردار عباس شاملو، فرمانده شهید برونسی»، ص 37 و 38.

[12]. سایت دانشنامه اسلامی، همان.

[13]. همان؛ ماهنامه شاهد یاران، «همواره خاکی و فروتن بود: سیمای شهید برونسی در گفت و شنود شاهد یاران با سرهنگ بازنشسته پاسدار حاج حمید خلخال»، همان، ص 69.

[14]. سایت دانشنامه اسلامی، همان.

[15]. روزنامه کیهان، ش ۱۹۹۱1، دوشنبه 6 اردیبهشت ۱۳۹۰، ص 3.

[16]. همان، ش ۱۹۹۱۷، سه‌شنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۰، ص 2.

[17]. ماهنامه شاهد یاران، «بنای عارف»، همان، ص 1.

[18]. ماهنامه شاهد یاران، «گفت حضرت زهرا (س) به او قول شهادت داده است: روایت رحیم‌‌‌پور ازغدی از سردارِ فاطمیِ جبهه حق»، همان، ص 25.

[19]. سایت خبرگزاری دفاع مقدس، https://defapress.ir/ 657070/%D8%B1% ؛ سایت دانشنامه اسلامی، https://wiki.ahlolbait.

[20]. سایت تاریخ شفاهی https://www.oral-history.ir/?page=post&id=2583.