روزشمار

پنجشنبه 18 دی 1359؛ صدوهشتمین روز جنگ

محسن شیرمحمد
35 دورہ

با آغاز روشنایی روز، نیروهای دشمن مجدداً حمله خود را در منطقه عملیاتی نصر (خوزستان) آغاز کردند. با همه تلاشی که تیپ 3 لشکر 16 زرهی قزوین (ارتش) به کار برد، روستای قیصریه ساعت 08:00 به اشغال دشمن درآمد.[1] نیروهای عراقی سپس به کرخه‌کور نزدیک شدند[2] و با ادامه حمله دشمن، تیپ‌های لشکر 16 زرهی به شمال کرخه‌کور عقب‌نشینی کردند و در مواضع پدافندی در جنوب جاده حمیدیه - سوسنگرد مستقر شدند. به این ترتیب بعد از 4 روز نبرد، وضعیت منطقه حمیدیه - سوسنگرد به شرایط قبل از آغاز نبرد برگشت و این لشکر با تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی به مواضع پدافندی قبل، شد.[3]‌ در درگیرهای جبهه‌های هویزه-کرخه‌کور- فارسیاب - سوسنگرد- نورد و جلالیه، 189 نفر از نیروهای ایران مجروح شدند.[4]

نیروهای تحت امر ستاد اروند در محور ماهشهر - آبادان (خوزستان)، یک نفربر زرهی، یک غلتک جاده‌سازی، 3 سنگر خمپاره‌انداز، یک سنگر توپ ضد هوایی و 6 سنگر انفرادی عراق را منهدم کردند و 8 نفر از نیروهای دشمن کشته شدند.[5]

آتشبارهای نیروی دریایی ارتش ایران در محور آبادان-ماهشهر، 3 سنگر خمپاره‌انداز با نفرات و 2 سنگر ضد هوایی عراق را منهدم کردند.[6]

نیروهای ایران در جاده ماهشهر - آبادان (خوزستان)، 4 تانک، 6 خودرو، یک توپ ضد هوایی و 14 سنگر ارتش عراق را منهدم کردند و 48 نفر از نیروهای دشمن کشته شدند.[7]

توپخانه عراق آبادان را زیر آتش گرفت. 2 خانه مسکونی و یک مغازه طعمه حریق شد که به وسیله مأمورین، آتش مهار شد.[8] طی 24 ساعت گذشته در این شهر 22 نفر نیز مجروح شدند.[9]

دزفول ساعت 10:35 زیر آتش توپخانه دشمن قرار گرفت. 5 خانه مسکونی ویران و به چند خانه خساراتی وارد شد؛ 2 غیر نظامی شهید و 6 نفر مجروح شدند.‌‌[10]

با آتش توپخانه و موشک‌های کاتیوشای ارتش ایران در میدان تیر محور جاده‌های آبادان - اهواز و آبادان - ماهشهر و حوالی روستای مارد (خوزستان)، 3 تانک، 2 انبار مهمات، 2 سنگر محل استقرار تیربارهای کالیبر 75، یک خودرو و تعدادی سنگرهای گروهی و انفرادی ارتش عراق منهدم شد و عده‌ای از نیروهای عراق کشته شدند.[11]

با آتش توپخانه نیروی زمینی ارتش ایران در منطقه اهواز، محل استقرار سکوی پرتاب موشک عراق منهدم شد و 2 کامیون حامل مهمات موشک آتش گرفت.[12]

یک واحد از نیروهای سپاه پاسداران در منطقه حمیدیه (خوزستان) با نیروهای عراقی درگیر شدند و به 10 تانک و 2 خودرو مهمات و 4 نفربر دشمن خسارت وارد کردند و به علت اتمام مهمات عقب‌نشینی کردند. 11 نفر از پاسداران در این عملیات شهید و عده‌ای نیز مجروح شدند.[13]

نیروهای عراق در جبهه کرخه (خوزستان) مواضع ایران را زیر آتش گرفتند. 2 غیر نظامی شهید و یک نفر مجروح شد.[14]

با آتش آتشبارهای نیروهای خودی در منطقه دزفول، حملات دشمن دفع شد و 5 تانک و یک خودروی عراق خسارت دید؛ 23 نفر از افراد دشمن کشته و 100 نفر مجروح شدند.[15]

با اجرای آتش توپخانه عراق در منطقه سومار (کرمانشاه)، یک نفر از نیروهای ارتش شهید و یک نفر مجروح شد.[16]

نیروهای ایران در یک رشته عملیات چریکی در جبهه ایلام با نفوذ به پشت جبهه دشمن و مین‌گذاری، یک تانک و یک خودرو دشمن را منهدم کردند و 22 نفر را کشتند. این گروه حین بازگشت یک جیپ مخابراتی عراق را نیز منهدم کردند.[17]

نیروهای خودی ارتفاعات چغالوند در منطقه گیلان‌ غرب (کرمانشاه) را تأمین و تحکیم کردند و نیروهای عراق از این منطقه عقب‌نشینی نمودند؛ یک نفر از افراد دشمن اسیر شد. همچنین ساعت 14:00، یک افسر و یک سرباز از گروه 103 رزمی لشکر 81 زرهی کرمانشاه (ارتش) که برای گشت‌زنی به منطقه رفته بودند توسط دشمن اسیر شدند.[18]

نیروهای لشکر 81 زرهی کرمانشاه به مواضع ارتش عراق در منطقه گیلان‌ غرب (کرمانشاه) حمله کردند. 4 تانک، 7 خودرو،‌2 نفربر، 2 کانکس و یک چادر مهمات دشمن آسیب دید و 200 نفر از افراد ارتش عراق کشته یا مجروح شدند. با آتش توپخانه ایران، یک موضع توپخانه دشمن نیز خاموش و مهمات آن منهدم شد.[19]

گردان 110 لشکر 77 پیاده خراسان (ارتش) از طرف ارتفاعات برآفتاب در منطقه گیلان ‌غرب تا نزدیکی تنگ‌ حاجیان پیشروی کرد. یک تانک و یک نفربر بی، ام، پی ایران آسیب دید و 5 نفر شهید و 18 نفر مجروح شدند.[20]

ارتفاعات حاجی‌لان مریوان (کردستان) توسط نیروهای ارتش ایران آزاد شد.[21]

 با اجرای آتش توپخانه خودی، نیروهای عراق از ارتفاعات قوچ‌سلطان (کردستان) عقب‌نشینی و منطقه را مین‌گذاری کردند.[22]

نیروهای خودی تعدادی از روستا‌های بین سنندج و کامیاران (کردستان) را از ضدانقلاب پاک‌سازی کردند. 4 نفر از ضدانقلاب کشته شدند؛ 2 خودروی سیمرغ حامل دارو و تعدادی خودرو و وسایل نیز از ضدانقلاب به دست آمد.[23]

ضدانقلاب ساعت 11:00 به پاسگاه صلوات‌آباد در محور سنندج - قروه (کردستان) حمله کرد که با آتش نیروهای نظامی متواری شدند. در این درگیری یک سرباز مجروح شد.[24]

ضدانقلاب به صداوسیمای مرکز مهاباد (آذربایجان ‌غربی) حمله کرد و خساراتی به تأسیسات آن وارد آمد.[25]

ساعت 10:00 یک بالگرد ایران درحال اجرای عملیات در منطقه دارخوین (خوزستان)،‌ مورد حمله 2 هواپیمای میگ دشمن قرار گرفت و در نزدیکی ماهشهر سقوط کرد. به 2 خلبان آن صدمه جزئی وارد شد، ولی بالگرد دچار خسارت کلی شد. [26]

یک بالگرد کبرا در منطقه کرخه‌کور (خوزستان) مورد اصابت گلوله دشمن قرار گرفت و سقوط کرد. خلبانان آن نجات یافتند.[27]

هواپیماهای اف-4 پایگاه ششم شکاری بوشهر، 13 سورتی پرواز پشتیبانی نزدیک هوایی و مأموریت برون‌مرزی علیـه ارتش عراق در منطقه‌ عملیاتی «نصر» و منطقه‌ عملیاتی «توکل» در دارخوین و مارد (خوزستان) انجام دادند.[28]

4 جنگنده‌ نیروی هوایی ارتش ساعت 10:44، مواضع ارتش عراق در اطراف آبادان و خرمشهر (خوزستان) را هدف قرار دادند و سالم به پایگاه خود بازگشتند.[29]

هواپیماهای پایگاه چهارم شکاری دزفول در شش دسته پروازی، نیروهای زرهی دشمن مستقر در محور سابله – هویزه، غرب اهواز و کرخه کور (خوزستان) را بمباران کردند.[30]

یک میگ عراق ساعت 16:45، با آتش پدافند هوایی در جنوب پادگان حمیدیه (خوزستان) سقوط کرد.[31]

13 هواپیمای عراقی در حملات هوایی به یگان‌های لشکر 92 زرهی اهواز (ارتش) مستقر در دشت آزادگان (خوزستان) شرکت داشتند که با آتش پدافند هوایی یک فروند از آن‌ها سقوط کرد.[32]

6 هواپیمای عراق توسط رادار ایلام، بندرعباس و کرج کشف و با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[33]

ساعت 08:00، یک هواپیمای اف-4 ارتش ایران در منطقه ماهشهر سقوط کرد که هر 2 خلبان آن نجات یافتند.[34]

یک فروند هواپیمای اف-4 ساعت 17:00 بر اثر اصابت گلوله ضد هوایی دشمن در نزدیکی پایگاه وحدتی دزفول سقوط کرد که هر دو خلبان آن نجات یافتند.[35]

عده‌ای از هواداران سازمان مجاهدین خلق نیشابور در خیابان‌های این شهر راهپیمایی کردند و شعار دادند که با مردم درگیر و تعدادی از آنها مجروح شدند.[36]

بین عده‌ای از هواداران سازمان مجاهدین خلق و مردم در ساعت 18:00 در میدان راه‌آهن تهران درگیری رخ داد که با دخالت مأمورین انتظامی خاتمه یافت.[37]

[1]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 5ـ گام‌های نخستین، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، ص 430.

[2]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 5 - هویزه آخرین گام‌های اشغالگر، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران، چ دوم، 1380، ص 607.

[3]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 430 تا 434.

[4].همان، ص 428.

[5]. همان، ص 409.

[6]. همان، ص 419.

[7]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج 1، تهران، انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، 1394، ص 352.

[8]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 409 و 410.

[9]. همان، ص 427.

[10]. همان، ص 414.

[11]. همان، ص 427.

[12]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 352.

[13]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 410.

[14]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 353.

[15]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 414.

[16]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 353.

[17]. خبرگزاری پارس، گزارش‌های ویژه، ش 288، 18 دی 1359، ص 11.

[18]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 415.

[19]. همان.

[20]. همان.

[21]. همان، ص 416.

[22]. همان.

[23]. همان.

[24]. همان.

[25]. امیرنظمی‌افشار، منوچهر و اسفندیار حاجیلو، تاریخ معاصر آذربایجان، ج 1ـ نفی پادشاهی مشق جمهوری، تهران، انتشارات سوره ‌سبز، 1395، ص 488.

[26]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 409.

[27]. همان، ص 414.

[28]. موسوی، سیداسماعیل و دیگران، تقویم مستند عملکرد نیروی الهی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ج 6 ـ دی‌ 1359، تهران، مرکز انتشارات راهبردی نهاجا، 1401، ص 196.

[29]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 417.

[30]. موسوی، سیداسماعیل و دیگران، همان، ص 195.

[31]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 417.

[32]. همان، ص 417 و 418.

[33]. همان، ص 418.

[34] .همان.

[35]. همان.

[36]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 420.

[37]. همان.