آثار

وعده دیدار (پرده عشق)

زینب احمدی
3 دورہ

فیلم سینمایی وعده دیدار (پرده عشق) ساخته جمال شورجه در سال ۱۳۸۲ است و داستان جانبازی را به تصویر می‌کشد که برای معالجه و شرکت در نمایشگاه نقاشی به انگلستان سفر می‌کند.

کارگردان جمال شورجه، برنامه‌ریز و دستیار اول کارگردان علی غفاری، دستیار کارگردان ناصر فخری، حمید سلیمی و علی نظری، طرح اولیه فیلم سیروس صابر، عباس طهماسبی و محمدمهدی گلچینی، فیلمنامه‌نویس علی مؤذنی، فیلمبردار و عکاس سیروس عبدلی، دستیار فیلمبردار سیدهادی حسینی ‌پویا و حمید رحیم‌زاده، گروه فیلمبرداری فرهاد میرزایی، سیروس تاسی و داود محمدی، صدابردار اسحق خانزادی، منشی صحنه روح‌انگیز شمس، جلوه‌های ویژه داود رسولیان و رضا فخاریه، تدوین‌گر مهدی حسینی‌وند، موسیقی استودیو صبا، طراح چهره‌پرداز محسن بابایی، هماهنگی تولید در لندن محمدمهدی شکرالهی، مترجم اکراین دریا سکوردینا، تهیه‌کننده احمد میرعلایی و بازیگران سعید نیک‌پور، پروانه معصومی، محمد صادقی، مجید مظفری، حسین معلومی، حبیب‌الله بهمنی، الهام حمیدی، رضا بنفشه‌خواه، پوراندخت مهیمن، جان گوگن، گوردون گریفیث، تالیا سانتو و ... هستند.

 این فیلم ۱۰۱ دقیقه‌ای که بر اساس طرحی از حمید خبازان ساخته شده، محصول گروه معارف شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران است و در ۲۳ بهمن ۱۳۸۳ در سینماهای ماندانا، ناهید، صحرا، عصر جدید، فرهنگ یک، مرکزی یک و قیام به نمایش عمومی درآمد و ۱۰۲.۸۵۷.۰۵۰۰ ریال فروش کرد.[1]

استاد ابراهیم مهدوی (سعید نیک‌پور) نقاش پرده‌های مذهبی که جانباز شیمیایی است با وخامت حالش برای معالجه و شرکت در نمایشگاهی به لندن سفر می‌کند. عاموس (احمد نجفی) که با صهیونیست‌ها در ارتباط است، به سبب بدهی‌های فراوانش زیر فشار قرار دارد. او که به کارهای هنری علاقمند است، در صدد است با تکمیل و فروش یک پرده نقاشی مذهبی، بدهی‌هایش را بپردازد. عاموس با اطلاع از حضور استاد مهدوی در لندن، او را می‌رباید و شرط آزادی‌اش را تکمیل پرده نقاشی اعلام می‌کند؛ پرده‌ای که پدر استاد مهدوی نقاش آن بوده و نیمه کاره مانده است. مهدوی از همکاری با عاموس طفره می‌رود و عاموس با گروگان گرفتن نرگس (پروانه معصومی) همسر مهدوی، او را به تکمیل پرده نقاشی وادار می‌کند. مأموری به نام حجتی (محمد صادقی) که پرونده عاموس را پیگیری می‌کند، با محاصره خانه عاموس و بازرسی آنجا متوجه حضور استاد مهدوی و همسرش می‌شود و مهدوی را که حالش وخامت یافته نجات می‌دهد.[2]

کارشناسان می‌گویند جمال شورجه همواره با ساخت فیلم‌هایی دغدغه‌های این گونه سینمایی را بیان کرده ‌است. به گفته کارگردان این فیلم چکیده سریالی است به نام پرده عشق که در سیزده قسمت نکات کم گفته‌ای از فرهنگ انتظار منجی را بازگو می کند.[3]

تحلیل‌گران می‌گویند فیلمبرداری فیلم همزمان در روزهای آغاز جنگ در عراق و حمله آمریکا و انگلیس به این کشور آغاز شده است. کارگردان با پرداختن به قصه جانبازی که تصویرگر پرده نقاشی پدرش با موضوع عاشورا و ظهور امام زمان (عج) است، به چگونگی ارتباط و اتصال نامرئی ادیان با همدیگر و همچنین بررسی وضعیت ایرانیان مقیم خارج، جانبازان شیمیایی و مشکلات آنها پرداخته است. او در لایه‌های زیرین فیلم‌ به نقد اجتماعی اشاره داشته‌ است. این فیلم به روابط خانوادگی و علاقه و عشق بین استاد ابراهیم و همسرش می‌پردازد و حقایق آدم‌های پیرامون را نیز نشان می‌دهد اما قصه از مسیر اصلی خود منحرف نمی‌شود.

گفته شده در این فیلم به اختلاف نسل‌ها توجه شده است. این فیلم از نزدیکی نسل‌ها و اقشار و طبقات مختلف صحبت می‌کند. رابطه صادق با پدر و مادرش و نزدیکی این دو نسل با همدیگر، رابطه مجدد دایی نادر با خواهرش و استاد ابراهیم مهدوی و نزدیک شدن آنها به یکدیگر، ازعشق بین فرزند یک رزمنده بسیجی و شیمیایی با دختر یک سرهنگ فراری و سلطنت‌طلب، نسل‌ها را دعوت به تفاهم می‌کند. حتی نزدیکی و الفتِ دختر یک یهودی صهیونیست با استاد مهدوی از نشانه‌های اشتراک و وحدت ادیان است.

وعده دیدار متعلق به نسل سوم و جوان انقلاب است که باید با نسل حافظان انقلاب در دوران دفاع مقدس و جانبازان این دوران آشنا شوند و بدانند ستون‌های بنای انقلاب و ایرانِ قدرتمند و مستقل، با جانبازی و تلاش و شهادتِ چه کسانی استوار و محکم شده است.[4]

بعضی منتقدین نوشته‌اند چرا لزوماً باید در خارج از کشور فیلم ساخت، با اینکه با مشکلات و سختی‌های عدیده ساخت فیلم‌های این‌چنینی واقفیم. این منتقدان شخصیت استاد مهدوی را در برخورد و مواجهه با همسرش نرگس، متزلزل یا ذلیل دانسته و قبول پیشنهاد او در مورد رفتن به انگلیس و شرکت در نمایشگاه نقاشی را اشتباه می‌دانند.

گفته شده عروس خانواده که نامزد صادق است شخصیت ثابت و محکمی ندارد و با آن که ابتدای فیلم بسیار سرسخت است، اما ناگهان در انتهای فیلم با برخورد ضربه بطری به سرش متحول شده و به شخصیتی مثبت تبدیل می‌شود. همچنین گفته شده فیلم با دی‌وی‌کم فیلمبرداری شده و پس از تبدیل به نگاتیو ۳۵ میلی‌متری با تصویری بی‌کیفیت و نه در حد تصویری سینمایی در پرده سینما مواجه هستیم.[5]

با تمامی این نقدها و اختلاف نظرها، تلاش و دغدغه‌مندی کارگردان در پرداختن به مسأله منجی و قدم نهادن در مسیری که کمتر کسی در سینما در آن گام برداشته، قابل تقدیر و سپاس دانسته شده است.


[1] - معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سالنامه آماری فروش فیلم و سینمای ایران، پاییز ۱۳۹۶، ص ۷.

[2] - بهارلو، عباس، فیلمشناخت ایران (فیلم‌شناسی سینمای ایران، 1382-1373)، تهران، قطره، ص ۴۶۰ و ۴۶۱.

[3] - ماهنامه موعود، «گفت‌وگو با جمال شورجه کارگردان فیلم وعده دیدار»، فروردین و اردیبهشت 1384، ش 52 ، ص ۳۳.

[4] - خبرگزاری مهر،https://www.mehrnews.com/.

[5] - ماهنامه سینمایی فیلم، اردیبهشت 1384، ش ۳۳۱، ص ۹۲ و ۹۳.