روزشمار
چهار‌شنبه 5 خرداد 1361؛ ششصدودوازدهمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
3 دورہ
مواضع ارتش عراق در منطقه غرب اروندرود هدف آتش توپخانه دوربرد ایران قرار گرفت و تأسیسات پتروشیمی عراق دچار آتش‌سوزی شد.[1]
توپخانه و خمپاره‌انداز گردان‌های ژاندارمری مستقر در اروندرود، مواضع دشمن را زیر آتش گرفتند. از نقل و انتقالات عراق در جاده فاو- بصره جلوگیری به عمل آمد و تعدادی از سنگرهای اجتماعی و انفرادی و بنه رزمی دشمن منهدم و 80 نفر از افراد دشمن کشته و زخمی شدند.[2]
گروهان ژاندارمری و پاسگاه ژاندارمری مرکزی خرمشهر، پاسگاه دربند غربی،[3] خین، مومنی، حدود، کیلومتر 25 خونین‌شهر و پاسگاه پلیس‌راه و گروه مبارزه با قاچاق پل‌نو با افراد و تجهیزات مربوطه تشکیل و فعال شدند.[4]
ارتش عراق علاوه بر بمباران منطقه پاسگاه شهابی، در منطقه طلائیه نیز دست به حمله زد و در منطقه شمال کیلومتر 25 نوار مرزی، مواضع یگان‌های ایران را زیر آتش سنگین قرار داد.[5]
در جبهه غرب (کرمانشاه)، نیروهای ایران و عراق در منطقه تیپ‌های 3،2،1 و 4 لشکر 81 زرهی کرمانشاه و تیپ 30 گرگان (ارتش) به تبادل آتش پرداختند. 2 تانک و چند بنه رزمی عراق منهدم و تعدادی از افراد دشمن کشته یا مجروح شدند. 2 نفر از نیروهای ایران نیز مجروح شدند.[6]
یک گروه گشتی از نیروهای عشایری به حوالی منطقه حفاری بین سومار و نفت‌شهر (ایلام) نفوذ کردند و با اجرای کمین، 2 افسر و یک سرباز عراق را کشته و 2 افسر وظیفه را به اسارت گرفتند.[7]
از ساعت 18:00 تا 19:00، ارتش عراق، پایگاه گنج ویس (کرمانشاه) را زیر آتش گرفت. تعدادی از افراد پایگاه مجروح شدند.[8]
نیروهای ایران در جبهه‌های مهران و میمک (ایلام) 9 سنگر اجتماعی، 2 انبار مهمات، یک تفنگ کالیبر 75، یک تانک و 3 پست دیده‌بانی عراق را منهدم کردند. 20 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[9]
ساعت 13:00، یک هواپیمای عراق هدف موشک یگان پدافند زمین به هوای منطقه آبادان قرار گرفت و سرنگون شد.[10]
ساعت 08:35، 2 هواپیمای عراق حوالی دهلران را بمباران کردند.[11]
ساعت 06:30، یگان‌های نظامی مستقر در پایگاه باباریز در سنندج با ضدانقلاب درگیر شدند. یک نفر از ضدانقلاب کشته و 4 نفر دستگیر شدند.[12]
یک تیربار در سنگر بسیج پایگاه شهید طیاره سردشت (کردستان) مفقود شد.[13]
2 تله انفجاری کار گذاشته توسط ضدانقلاب در جاده سروآباد مریوان (کردستان) به وسیله نیروهای نظامی کشف و خنثی شد.[14]
ساعت 6 صبح، در اثر انفجار بمب صوتی جاسازی‌شده در یک ضبط صوت در کامیاران (کردستان)، یک نفر شهید و 3 نفر مجروح شدند.[15]
2 نفر از نیروهای نظامی در جاده روستای شاهینی کامیاران، روی مین ضد خودرو رفتند که یکی شهید و دیگری مجروح شد.[16]
2 نفر از ضدانقلاب در روستای کاشتر کامیاران، تسلیم نیروهای نظامی شدند.[17]
در ساعت 11:00، نیروهای سپاه پاسداران به مقر ضدانقلاب در روستای پیربله در مهاباد (آذربایجان غربی) حمله کردند. 6 نفر از ضدانقلاب کشته و چند نفر زخمی شدند. نیروهای نظامی هنگام بازگشت در کمین ضدانقلاب افتاده، 7 پاسدار شهید و 2 نفر به گروگان برده شدند.[18]
ضدانقلاب به تعدادی از نیروهای نظامی در بوکان (آذربایجان غربی) حمله کرد. 2 نفر به شهادت رسیدند.[19]
ساعت 09:50، نیروهای نظامی و ضدانقلاب در تپه دکل سرو واقع در 8 کیلومتری غرب گروهان ژاندارمری سرو (آذربایجان غربی) درگیر شدند. یک تیربار کالیبر 7/12 میلی‌متری ضدانقلاب منهدم و 5 نفر از آنان کشته و عده‌ای مجروح شدند.[20]
2 عراقی خود را به مرزبانی هنگ ژاندارمری سردشت (کردستان) معرفی و تقاضای پناهندگی کردند.[21]
ساعت 16:30، 280 مجروح عراقی به وسیله قطار مسافربری از اهواز به تهران تخلیه و به بیمارستان منتقل شدند. در ساعات 15:00 و 18:00، دو قطار حامل 2.000 اسیر جنگی به راه‌آهن تهران وارد و به سمت مشهد حرکت کرد.[22]
ساعت 11:00، دو قطار مسافربری حامل 1.965 اسیر عراق به ایستگاه راه‌آهن تهران وارد و 1.010 نفر آن‌ها به سمنان حرکت داده شدند.[23]
اقدامات ضدانقلاب در تهران و شهرستانها ادامه داشت: ساعت 14:50 سه نفر در خیابان تهران‌نو (تهران) با پرتاب کوکتل مولوتف و تیراندازی، انبار ساختمان اقتصاد اسلامی را به آتش کشیدند. 16 کارتن نخ طعمه حریق شد و یک نفر مجروح گردید؛[24] افراد مسلح، 3 خودرو را در خیابان‌های رشید، تهران‌پارس و مجیدیه (تهران) با تهدید اسلحه ربودند؛[25] ساعت 19:20، در درگیری نیروهای سپاه پاسداران با منافقین در منطقه هشتپر (طوالش؛ گیلان) یک منافق کشته شد.[26]
در درگیری بین مبارزان مسلمان عراق با نیروهای نظامی بعث در شهرهای کرکوک و سلیمانیه، 2 پاسگاه مورد حمله قرار گرفت و 6 مأمور نظامی و غیر نظامی بعثی کشته شدند.[27]
مطبوعات سوریه با ابراز خوشحالی از آزادسازی خرمشهر به دست رزمندگان ایران، حکومت صدام حسین را خیانت‌کار خوانده و خواستار سرنگونی آن شدند.[28]
تلفات ارتش در عملیات بیت‌المقدس، 1.628 شهید (افسر 84، درجه‌دار 323، سرباز 1.214، غیر نظامی 7)، 7.290 مجروح (افسر 345، درجه‌دار 1.451، سرباز 5.485، غیر نظامی 9)، 153 مفقود (افسر 5، درجه‌دار 19، سرباز 129) و 56 اسیر (افسر 5، درجه‌دار 6، سرباز 45) اعلام شد.[29]
آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا 8 صبح، 11.214 شهید، 44.247 مجروح، اسیر و مفقود اعلام شد.[30]
[1]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، تقویم تاریخ دفاع مقدس نزاجا، ج 22 (خدا خرمشهر را آزاد کرد)، تهران، نشر آجا، 1392، ص 323 و 324.
[2]. همان، ص 255.
[3]. همان، ص 324.
[4]. همان، ص 255.
[5]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 19ـ آزادسازی خرمشهر، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1398، ص 613.
[6]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، ص 295.
[7]. همان، ص 296.
[8]. همان.
[9]. همان، ص 324.
[10]. همان، ص 299.
[11]. همان.
[12]. همان، ص 296.
[13]. همان.
[14]. همان، ص 324.
[15]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، همان، ص 618.
[16]. همان.
[17]. همان.
[18]. همان.
[19]. همان.
[20]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 297.
[21]. همان، ص 296.
[22]. همان، ص 301.
[23]. همان، ص 301 و302.
[24]. همان، ص 302.
[25]. همان.
[26]. همان.
[27]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، همان، ص 630.
[28]. همان، ص 628.
[29]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 264.
[30]. همان، ص 302.
