روزشمار
شنبه 16 مرداد 1361؛ ششصدوهشتادوپنجمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
3 دورہ
پاسداران کمیته‌های انقلاب اسلامی آبادان و حومه مواضع عراق در آن‌سوی اروندرود، (حوالی سیبه و در داخل خاک عراق) را زیر آتش گرفتند. یک پست دیده‌بانی، یک توپ ضد هوایی، 2 ساختمان محل تجمع، یک لودر در حال فعالیت و یک خودروی حامل نفرات منهدم شد و 20 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[1]
نیروهای ژاندارمری با زیر آتش قرار دادن جاده تدارکاتی فاو - بصره، 2 پست دیده‌بانی و 4 سنگر گروهی عراق را منهدم کردند و 10 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[2]
افراد نیروی دریایی ارتش مستقر در سواحل اروندرود، با اجرای آتش بر روی مواضع ارتش عراق، 2 سنگر گروهی و یک تانکر آب را در آن‌سوی اروند منهدم کردند و تعدادی از افراد دشمن کشته و زخمی شدند.[3]
آبادان زیر آتش سلاح سنگین عراق قرار گرفت. 15 خانه و ساختمان طعمه حریق شد که آتش‌سوزی مهار گردید. در همین مدت در منطقه عملیاتی آبادان 8 نفر نیز مجروح شدند.[4]
نیروهای ایران در جبهه‌های جنوب، 5 سنگر گروهی و پست دیده‌بانی، یک نفربر زرهی، 2 کامیون، یک چادر مهمات و 2 خمپارهانداز عراق را منهدم کردند و 27 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[5]
ساعت 4 بامداد نیروهای ارتش، سپاه، بسیج و عشایر ایلام در قالب 10 گروه چریکی در محور میمک دست به حمله زدند. 2 تانک، 3 قبضه انواع خمپارهانداز، 5 سنگر تیربار، یک سنگر دیده‌بانی، چند سنگر کالیبر 75 میلی‌متری، 16 سنگر انفرادی و 22 سنگر اجتماعی نیروهای عراق منهدم شد.90 نفر از افراد دشمن کشته و زخمی شدند. نیروهای ایران پس از انجام عملیات، سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[6]
نیروهای ایران در محور سرپل ذهاب (کرمانشاه)، 10 سنگر انفرادی و اجتماعی و یک خودروی عراق را منهدم کردند و به چندین خودروی دشمن، آسیب رساندند.[7]
توپخانه ارتش در جبهه‌های غرب (کرمانشاه)، چند بنه رزمی، 2 خودروی سنگین حامل مهمات و چند سنگر انفرادی و تجمعی عراق در محورهای تدارکاتی آنها را منهدم کرد.[8]
توپخانه ایران در جبهه مریوان مواضع دشمن در مناطق توتمان، پنجوین و طُویله (کردستان عراق) را زیر آتش گرفت. چند سنگر انفرادی و اجتماعی دشمن با نفرات آنان منهدم شد.[9]
نیروهای سپاه پاسداران و ضدانقلاب در جاده روستای کرسی در سنندج (کردستان) درگیر شدند. یک نفر از پیشمرگان کرد مسلمان شهید و 2 پاسدار مجروح شدند.[10]
نیروهای خودی و ضدانقلاب در روستای گلبار در 20 کیلومتری جاده مهاباد - سردشت (آذربایجان غربی) درگیر شدند. 5 نفر از نیروهای خودی مجروح شدند و از ضدانقلاب نیز 15 نفر کشته و 17 نفر دستگیر شدند.[11]
نیروهای ژاندارمری و ضدانقلاب از ساعت 13 تا 15:13 در پایگاه‌های مکروویو سردشت (آذربایجان غربی) و ادنیان سقز (کردستان) درگیر شدند که تلفاتی برای نیروهای خودی نداشت.[12]
نیروهای ضربت سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی و عشایر مسلمان منطقه در یک عملیات علیه ضدانقلاب در محور مهاباد ـ سردشت (آذربایجان غربی)، روستاهای ماوله، آمیه، گلیار، دوسید و خاتون استر را که از مقرهای ضدانقلاب بود، پاکسازی کردند. 16 ضدانقلاب کشته، 17 نفر زخمی و 21 نفر دستگیر شدند. از نیروهای خودی نیز 5 نفر مجروح شدند.[13]
نیروهای خودی و کومله در کوه‌های اطراف روستای «دری» مریوان (کردستان) درگیر شدند. 12 نفر از کومله کشته و زخمی شدند. 2 نفر از نیروهای خودی نیز مجروح شدند.[14]
یک خودروی ریو حامل نفرات، ساعت 07:30 در منطقه سرو (آذربایجان غربی) به مین برخورد کرد و خساراتی به خودرو وارد شد.[15]
نیروهای حزب دمکرات به ساختمان جهاد سازندگی پیرانشهر (آذربایجان غربی) حمله کردند و وسایل موجود در آن از جمله چند جلد قرآن و کتاب دعا را به آتش کشیدند و مقداری از لوازم تبلیغاتی مرکز را به سرقت بردند.[16]
از ساعت 22 تا 23:30 نیروهای پایگاه شماره 3 آغاجاری در محور شاهین‌دژ - تکاب (آذربایجان غربی) با ضدانقلاب درگیر شدند و یک سرباز به شهادت رسید.[17]
ضدانقلاب از ساعت 03:00 تا 04:00، با سلاح سبک و سنگین به پایگاه قیزکورپی میاندوآب (آذربایجان غربی) حمله کرد و یک پاسدار مجروح شد.[18]
10 هواپیمای متجاوز عراق به وسیله رادارهای خارک، دزفول، بندر امام خمینی، ماهشهر و ایلام کشف و با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[19]
ساعت 10:20، یک هواپیمای عراقی بر فراز تلمبه‌خانه رازان خرم‌آباد (لرستان) ظاهر شد که با آتش پدافند هوایی متواری شد.[20]
از ساعت 04:02 تا 04:40، 3 هواپیمای عراقی در حوالی جزیره خارک ظاهر شدند که با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[21]
3 نفر از نیروهای نظامی عراق در منطقه عملیاتی رمضان (خوزستان) به نیروهای رزمنده ایران پناهنده شدند.[22]
اقدامات ضدانقلاب در تهران ادامه داشت: ساعت 12:45 توسط اشخاص ناشناس یک بمب صوتی در خیابان نهر فیروزآباد تهران منفجر شد که تلفات و خساراتی نداشت؛[23] ساعت 23:20 یک بمب مقابل خانه‌های سازمان راه‌آهن (تهران) زیر ریل قطار کشف و خنثی شد.[24]
45 تریلر حامل مهمات از عربستان، 14 تریلر حامل ادوات نظامی از اردن و 59 تریلر حامل مهمات از کویت وارد عراق شد.[25]
آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا ساعت 8 صبح، 12.682 شهید و 54.297 مجروح، اسیر و مفقود اعلام شد.[26]
[1]. کریمی، نبی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 24ـ و هنوز رمضان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1392، ص 509.
[2]. همان.
[3]. همان.
[4]. همان، ص 497.
[5]. همان، ص 511.
[6]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 20ـ عبور از مرز، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1381، ص 560.
[7]. کریمی، نبی، همان، ص 513.
[8]. همان.
[9]. همان، ص 511.
[10]. همان، ص 499.
[11]. همان.
[12]. همان.
[13]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 560.
[14]. کریمی، نبی، همان، ص 514.
[15]. همان، ص 500.
[16]. نقی‌پوران، شهریار و دیگران، تاریخ معاصر آذربایجان (آذربایجان غربی در گذار از بحران‌های انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی 1367 – 1357)، ج 2ـ تاوان استقلال‌طلبی، تهران، سوره سبز، 1395، ص 361.
[17]. کریمی، نبی، همان، ص 499.
[18]. همان.
[19]. همان، ص 500.
[20]. همان.
[21]. همان.
[22]. مطمئنیان آرانی، علی، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج 3، تهران، انتشارات عقیدتی سیاسی آجا، 1397، ص 292.
[23]. کریمی، نبی، همان، ص 502.
[24]. همان.
[25]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 560.
[26]. کریمی، نبی، همان، ص 502 و 503.
