اشخاص

زرین، عبدالرسول

عماد عزت‌آبادی
2 دورہ

عبدالرسول زرین تک‌تیرانداز لشکر 14 امام حسین (ع) سپاه پاسداران بود که با 3000 شلیک موفق در 11 اسفند 1362 به شهادت رسید.

عبدالرسول زرین، 5 مرداد 1315 در روستای دشمن زیاری از توابع بهبهان به دنیا آمد پدرش شکرالله نام داشت و کشاورز بود و مادرش نازی نام داشت.[1] پدر و پدر بزرگش از بزرگان طایفه قوم لر بودند که به علت دشمنی خان‌های منطقه با آن‌ها، پدرش در سنین کودکی عبدالرسول کشته شد. عبدالرسول در 4 سالگی پدر و در 6 سالگی مادرش را از دست داد و اموال خانواده‌شان را خان‌های منطقه غصب کردند و وی تحت سرپرستی دایی‌اش قرار گرفت.[2] وی تیراندازی را از دایی خود فراگرفت.[3]

عبدالرسول در 13 سالگی با خان‌های منطقه که اموالشان را به زور گرفته بودند مبارزه کرد و مدتی بعد، برای نجات جان خویش به شهرضا در استان اصفهان که اقوام پدری‌اش حضور داشتند رفت[4] و پس از 2 سال عازم اصفهان شد و زندگی مستقلی برای خود تشکیل داد. او ابتدا یک مغازه لباس‌فروشی داشت و در سال 1342 پس از ازدواج[5] یک مغازه چینی‌فروشی نیز خرید. ثمره ازدواج او 4 پسر و 3 دختر است.[6]

 عبدالرسول در اصفهان با هیأت‌ها و افراد مذهبی آشنا شد و با آغاز زمزمه‌های انقلاب اسلامی به جمع انقلابیون پیوست و اعلامیه‌های امام خمینی را در محلات اصفهان توزیع می‌کرد که چندین بار از سوی حکومت تهدید شد. او اولین کسی بود که در محله شیخ صدوق اصفهان بر بالای بام شعار الله‌اکبر سر داد. گروهی از مردم اصفهان که عبدالرسول هم جزوشان بود جلوی چشم مأموران ساواک مجسمه شاه را در میدان مجسمه اصفهان پائین آوردند و به همین علت تحت تعقیب قرارگرفت و به شیراز رفت. وی مدتی در شیراز بود تا این که در بحبوحه انقلاب به اصفهان برگشت.[7]

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت کمیته انقلاب اسلامی درآمد و با تشکیل سپاه پاسداران به سپاه پیوست.[8] در سال 1358 که حرکت‌های تجزیه‌طلبانه ضدانقلاب در کردستان آغاز شد، در قالب یک گروه 60 نفره به همراه حسین خرازی (شهید) به سنندج رفتند و عضو گروه ضربت به فرماندهی حسین خرازی شد و در پاکسازی منطقه از ضدانقلاب شرکت کرد.

عبدالرسول با آغاز دفاع مقدس، به همراه حسین خرازی به جبهه‌های جنوب رفت و تک‌تیرانداز نیروهای خرازی و رحیم صفوی شد.[9] وی در یک عملیات‌ ۱۸ تانک دشمن را با زدن تیربارچیِ روی تانک یا راننده آن از کار انداخت.[10]

عبدالرسول در عملیات رمضان (۱۳۶۱)، با گلوله تانک از ناحیه شکم و پا مجروح شد.

او تا زمان شهادت در سال 1362، به طور مداوم در بیشتر عملیات‌های جنوب و غرب حضور داشت و تک‌تیرانداز تربیت می‌کرد. [11]

حسین خرازی(شهید) به او لقب «گردان تک‌نفره زرین» داده بود.[12] گفته می‌شود او به تنهایی چندین تپه را با زدن نیروهایش از اشغال دشمن بیرون آورده است؛ این تپه‌ها به تپه‌های زرین معروف شده‌اند. وی فرماندهان و نیروهای اثرگذار دشمن را هدف قرار می‌داد.[13] او قبل از تیراندازی و هدف گرفتن دشمن، وضو می‌گرفت و آیه «و ما رمیت اذ رمیت» را بر لب داشت که به سمت دشمن نشانه می‌رفت.[14]

اوج اقدامات عبدالرسول زرین در مرحله سوم عملیات والفجر 4 (مهر و آبان 1362) در جبهه غرب بود. در مرحله سوم این عملیات که رزمندگان در پیشروی مشکل پیدا کردند و گارد ریاست جمهوری صدام مقاومت شدیدی می‌کرد، وی با از بین بردن 40 نفر از این نیروها امکان پیشروی رزمندگان را فراهم کرد. حسین خرازی (شهید) گفته است این عملیات به همت زرین موفق شد.[15] به دلیل اقدامات موثرش، دشمن به خوبی او را می‌شناخت؛ او چندین ژنرال بعثی و تک‌تیرانداز ماهر دشمن را هدف قرار داده بود و گفته می‌شود او را « صیاد خمینی» می‌نامیدند.[16]

زرین شوخ‌طبع و دائم‌الوضو بود و هنگام استفاده از مرخصی در اصفهان نیز از آموزش قرآن و نماز به دیگران غافل نبود.[17]

سرانجام عبدالرسول زرین در مرحله سوم عملیات خیبر، 11 اسفند 1362، در اثر اصابت ترکش به ناحیه سر در جزیره مجنون عراق به شهادت رسید و در گلستان شهدای اصفهان به خاک سپرده شد.[18] گفته می‌شود دشمن پس از شهادت او با خوشحالی در رادیو و بی‌سیم‌ اعلام کرد که: «صیاد خمینی را کشتیم».[19]

در بخشی از وصیت‌نامه شهید آمده است: «وحدت را حفظ نموده تا ضربه از دشمن داخلی و خارجی نخوریم. ای مسئولین و ای کسانی که مسئولیت کارهای اجرایی در دست شماست ... بدانید این کارها مسئولیت و تعهد است و اگر با توکل بر خدا، همه کارها و اعمالتان برای او باشد، در دنیا و آخرت سربلند خواهید بود».[20]

کتاب گردان تک‌نفره اثر الهه حاجی‌حسینی از انتشارات مقیم و کانون پژوهش که در سال 1392 منتشر شده است درباره این شهید است؛ در سال 1397 پویا‌نمایی گردان تک‌نفره توسط مرکز تولید و نشر دیجیتال انقلاب اسلامی تولید شد؛ در سال 1399 مستند گردان تک‌نفره به کارگردانی داریوش یاری در شبکه یک سیما ساخته شد؛ سال 1399 نیز فیلم سینمایی تک‌تیرانداز به کارگردانی علی غفاری در سی‌و‌نهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از دیدگاه ملی و بهترین جلوه‌های ویژه میدانی شد.

در آبان ۱۳۹۸ یادواره‌ای برای شهید عبدالرسول زرین و هزارودویست شهید ورزشکار استان اصفهان برگزار شد و سالن اختصاصی تیراندازی اصفهان (زرین) نام‌ گرفت.[21]


[1].مرکز مطالعات و پژوهشهای بنیاد شهید و امور ایثارگران، فرهنگ اعلام شهدا - استان اصفهان، ج2، حروف د-ف، تهران، معاونت فرهنگی و امور اجتماعی، نشر شاهد، 1395، ص 1094.

[2] . خلیل فرهنگ، صغری، «گردان تک‌نفره زرین 3 هزار شلیک موفق داشت»، روزنامه جوان، ش 4583، ص7،https://www.javanonline.ir/0033kN؛ زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، «بررسی نقش اقدامات شهید عبدالرسول زرّین در هشت سال جنگ تحمیلی»، هفتمین همایش بین‌المللی مطالعات دینی، علوم انسانی و اخلاق زیستی در اسلام، 7 اردیبهشت 1402، ص 3.

[3] .حسین‌زاده، مجید، «داستان مردی که گردان تک‌نفره بود»، روزنامه خراسان، ش 21270، 4 مرداد 1402، ص 1.

[4] . خلیل فرهنگ، صغری، همان، ص7؛ زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص3.

[5] . خلیل فرهنگ، صغری، همان، ص7.

[6] . زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص 3.

[7] . . خلیل فرهنگ، صغری، همان.

[8] . حسین‌زاده، مجید، همان.

[9] . همان.

[10] . زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص 9.

[11] . زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص 4.

[12] . خلیل فرهنگ، صغری، همان.

[13] . حسین‌زاده، مجید، همان؛‌ سایت نوید شاهد، https://navideshahed.com/0026wL.

[14] . زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص7 ؛ حسین‌زاده، مجید، «داستان مردی که گردان تک‌نفره بود»، روزنامه خراسان، ش 21270، 4 مرداد 1402، ص 1.

[15] . خلیل فرهنگ، صغری، همان، ص7.

[16] . همان.

[17] . زحمت‌کش گلیان، محمدرضا، همان، ص 8؛ حسین‌زاده، مجید، همان، ص 1.

[18] . مرکز مطالعات و پژوهشهای بنیاد شهید و امور ایثارگران، همان، ص1094.

[19] . خلیل فرهنگ، صغری، همان، ص7.

[20] . وبلاگ رسمی سردار شهید عبدالرسول زرین، https://shahidzarrin.ir/2025/01/14/%d9%88%d8%b5%db%8c%d8% d% %d8%

[21] . خبرگزاری جمهوری اسلامی، https://www.irna.ir/amp/83526390/..