روزشمار
یکشنبه 17 مرداد 1361؛ ششصدوهشتادوششمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
3 دورہ
رزمندگان اسلام در محورهای شلمچه و اطراف پاسگاه زید در خاک عراق و منطقه کوشک با سلاح‌های سبک و سنگین به مواضع و استحکامات دشمن بعثی حمله کردند. چند سنگر جمعی و انفرادی منهدم شد، 3 خودرو و یک تفنگ 106 میلی‌متری ارتش عراق به آتش کشیده شده شد. 23 نفر از سربازان دشمن نیز کشته یا مجروح شدند.[1]
رزمندگان نیروی دریایی ایران، به سنگرهای تجمع نیرو و جنگ‌افزارهای ارتش عراق در آن‌سوی مرز واقع در منطقه سیبه با توپخانه سنگین حمله کردند. یک انبار مهمات دشمن و یک منبع آب منهدم شد و 3 سنگر تیربار و یک موضع آتشبار سنگین به آتش کشیده شد.[2]
نیروهای ژاندارمری در جبهه‌های خرمشهر، مواضع ارتش عراق در آن‌سوی اروندرود را زیر آتش گرفتند. 2 سنگر انفرادی و یک سنگر خمپاره‌انداز منهدم شد، 8 سرباز عراق مجروح و 2 نفر کشته شدند.[3]
آبادان زیر آتش سلاح‌های دوربرد و سنگین عراق قرار گرفت. 12 خانه مسکونی ویران و تعدادی از باغ‌های اطراف نیز آتش گرفت که مهار شد.[4]
در اولین ساعات بامداد و در دومین یورش نیروهای ایران در منطقه ایلام به مواضع دشمن، 19 سنگر انفرادی و اجتماعی، 3 سنگر دیده‌بانی و 3 خمپاره‌انداز ارتش عراق منهدم و به چند تانک دشمن آسیب وارد آمد. 80 نفر از افراد دشمن کشته و تعدادی مجروح شدند. نیروهای ایران سالم به پایگاه‌های خود بازگشتند.[5]
نیروهای ایران در منطقه قصر شیرین، تنگه حمام و تنگه بردعلی (کرمانشاه)، یک پل تدارکاتی و 2 خودروی سنگین عراق را همراه با 6 خودروی دیگر منهدم کردند.[6]
یگان‌های تیپ 1 لشکر 81 زرهی کرمانشاه (ارتش)، مواضع عراق در جبهه غرب را زیر آتش گرفتند. 2 خودرو منهدم شد و به 4 خودرو، 2 بولدوزر، یک کانکس و یک بیل مکانیکی دشمن خساراتی وارد آمد.[7]
4 بالگرد توپدار ارتش عراق ساعت 12:00، به مواضع افراد رزمنده کمبا 11 در اطراف سیدکان و پیرکیم در ارومیه (آذربایجان غربی) حمله کردند که تلفاتی نداشت.[8]
نیروهای ارتش و سپاه پاسداران و عشایر منطقه، روستای گلیار در 20 کیلومتری مهاباد و سردشت (آذربایجان غربی) را از ضدانقلاب پاک‌سازی کردند. 15 نفر از ضدانقلاب کشته و 17 نفر دستگیر شدند.[9]
ضدانقلاب، پایگاه شهید عبادت سنندج (کردستان) را زیر آتش گرفت؛ یک پاسدار شهید و یک سرباز مجروح شد.[10]
2 فرد مسلح ساعت 06:30، یک مغازه‌دار را که قبلاً عضو پیشمرگان مسلمان کرد بود در خیابان شهدای سنندج (کردستان) به ضرب گلوله به شهادت رساندند.[11]
2 فرد مسلح ساعت 20:15، بلیت‌فروش شرکت واحد اتوبوسرانی در خیابان امام خمینی ارومیه را مجروح کردند و مبلغ 110 هزار ریال پول به سرقت بردند.[12]
به حکم دادگاه انقلاب اسلامی میاندوآب (آذربایجان غربی)، 2 نفر به جرم توطئه و قیام مسلحانه اعدام شدند.[13]
به حکم دادگاه انقلاب اسلامی 6 نفر به جرم اقدام مسلحانه علیه جمهوری اسلامی در ارومیه و کرمانشاه اعدام شدند.[14]
هواپیماهای مهاجم عراق 8 بار به حریم هوایی آبادان حمله کردند که هر بار با آتش پدافند هوایی ناچار به فرار شدند.[15]
هواپیماهای متجاوز عراق 3 بار در ارتفاع بالا به حریم هوایی ایلام تجاوز کردند با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[16]
یک هواپیمای عراق قصد بمباران پایگاه هوانیروز کرمانشاه را داشت که با آتش پدافند هوایی مجبور به فرار شد و بمب‌های خود را در بیابان‌های اطراف کرمانشاه رها کرد.[17]
اقدامات ضدانقلاب در تهران ادامه داشت: ساعت 06:30 سرنشینان مسلح یک خودروی پیکان، راننده خودروی بنز کمیته انقلاب اسلامی منطقه 9 را در چهارراه چیت‌سازی (تهران) با شلیک گلوله مجروح کردند و متواری شدند؛[18] ساعت 12:10، 2 فرد مسلح یک خودروی پیکان را در خیابان شهید استاد مطهری تهران با تهدید اسلحه از صاحب آن ربودند و متواری شدند؛[19] ساعت 21:30، 3 فرد مسلح دست و پای صاحب یک مغازه لبنیات‌فروشی در شهر ری را بستند ولی قبل از ارتکاب هر عملی توسط نیروهای کمیته انقلاب اسلامی منطقه 14 دستگیر شدند.[20]
51 نفر از مردم عراق از مرز مریوان وارد خاک ایران شدند. این عده، از مسلمانان بغداد، سلیمانیه، حلبچه، هولیر، فلوجه و کرکوک هستند. در بین آن‌ها 3 پزشک و 4 مهندس کشاورزی حضور دارند.[21]
ساختمان خبرگزاری جمهوری اسلامی در تهران، هدف حمله 2 نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق (منافقین) قرار گرفت. آنان پس از شلیک چند گلوله به سوی ساختمان، با به جا گذاشتن موتورسیکلت خود گریختند.[22]
امام خمینی ضمن پذیرش استعفای آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی از سمت سرپرستی کمیته‌های انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام علی‌اکبر ناطق نوری وزیر کشور را به جای وی تعیین کردند.[23]
آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا ساعت 8 صبح، 12.836 شهید و 54.983 مجروح، اسیر و مفقود اعلام شد.[24]
[1]. کریمی، نبی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 24ـ و هنوز رمضان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1392، ص 531.
[2]. همان، ص 531 و 532.
[3]. همان، ص 532.
[4]. همان، ص 517.
[5]. همان، ص 532 و 533.
[6]. همان، ص 533.
[7]. همان، ص 520.
[8]. همان، ص 521.
[9]. همان، ص 533 و 534.
[10]. همان، ص 520.
[11]. همان.
[12]. همان، ص 526.
[13]. نقی‌پوران، شهریار و دیگران، تاریخ معاصر آذربایجان (آذربایجان غربی در گذار از بحران‌های انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی 1367 – 1357)، ج 2ـ تاوان استقلال‌طلبی، تهران، سوره سبز، 1395، ص 362.
[14]. همان.
[15]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 20ـ عبور از مرز، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1381، ص 565.
[16]. کریمی، نبی، همان، ص 534.
[17]. خبرگزاری جمهوری اسلامی، گزارش لحظه به لحظه عملیات رمضان، ش 29، دوشنبه 18 مرداد 1361، ص 29.
[18]. کریمی، نبی، همان، ص 526.
[19]. همان.
[20]. همان.
[21]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 565.
[22]. همان.
[23]. همان، ص 573.
[24]. کریمی، نبی، همان، ص 527.
