روزشمار
چهارشنبه 12 خرداد 1361؛ ششصدونوزدهمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
3 دورہ
نیروهای کمیته انقلاب اسلامی آبادان، منطقه سیبه عراق در آن‌سوی اروندرود را زیر آتش گرفتند. یک خمپاره 120 میلی‌متری، یک سنگر تیربار، 2 ساختمان محل تجمع و 2 سنگر اجتماعی منهدم و 20 نفر از افراد دشمن کشته و زخمی شدند.[1]
آبادان زیر آتش عراق قرار گرفت. به چند منزل مسکونی، لوله‌های نفتی و کارخانه یخ‌سازی خساراتی وارد آمد و 8 نفر مجروح شدند.[2]
ساعت 16:00، در اثر اصابت خمپاره عراق به پایگاه ژاندارمری شورشیرین قدیم (ایلام)، سقف زاغه مهمات ریخت و یک نفر مجروح شد.[3]
نیروهای ایران و عراق در مناطق استقرار لشکر 81 زرهی کرمانشاه (ارتش) به مبادله آتش پرداختند. یک تفنگ 106 و یک تفنگ میلی‌متری57، یک انبار مهمات و چند سنگر عراق منهدم و به یک خودرو دشمن آسیب وارد شد. با آتش دشمن نیز یک سرباز ایران شهید و 2 نفر مجروح شدند.[4]
در ساعت 09:50، 6 هواپیمای عراق به وسیله رادار همدان کشف شدند؛[5] چند هواپیمای جنگنده نیروی هوایی به تعقیب هواپیماهای مهاجم پرداختند و آن‌ها متواری شدند.[6]
4 هواپیمای میگ عراق به آسمان کرمانشاه حمله کردند که با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[7]
ساعت 11:15، دو هواپیمای عراق که در ارتفاع پایین قصد حمله به تأسیسات نفتی بحرگان (بین گناوه و بندر امام) را داشتند، با آتش پدافند هوایی مجبور به فرار شدند.[8]
در ساعت 21:00، سه هواپیمای عراق بر روی پالایشگاه تبریز در ارتفاع زیاد ظاهر شدند که با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[9]
24 هواپیمای عراق توسط رادار کرج، همدان، تبریز، ایلام و اهواز کشف و با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[10]
ساعت 10:00، در اثر تیراندازی پدافند هوایی به سوی هواپیماهای عراق، گلوله توپی به داخل یکی از کوچه‌های محله شاطرآباد در کرمانشاه اصابت کرد و 8 نفر مجروح شدند.[11]
در ساعت 19:15، ضدانقلاب به پادگان بانه (کردستان) حمله کرد. انبار مهمات سپاه پاسداران طعمه حریق شد که مهار گردید.[12]
2 نفر از افراد حزب دمکرات با یک اسلحه خود را به سپاه پاسداران بانه (کردستان) تسلیم کردند.[13]
ضدانقلاب به پایگاه هولاسو از توابع صائین‌دژ (آذربایجان غربی) حمله کرد. 4 نفر از نیروهای نظامی مجروح شدند. 3 نفر از ضدانقلاب نیز کشته یا زخمی شدند.[14]
یک خودروی شخصی در اثر انفجار مینی که ضدانقلاب در جاده هولاسو در شاهین‌دژ (آذربایجان غربی) کار گذاشته بود، منهدم و 4 سرنشین آن زخمی شدند.[15]
پیکر بهزاد همتی، بخشدار دیواندره، در یکی از تپه‌های حومه شهر پیدا شد. ضدانقلاب چند روز قبل، هنگام بازدید او از موتورخانه چاه آب دیواندره، وی را به گروگان برده بود.[16]
پایگاه ربط ارومیه، ساعت 23:30، با ضدانقلاب درگیر و یک بسیجی زخمی شد.[17]
در عملیات مشترک ارتش، سپاه پاسداران و بسیج عشایری، 5 نفر از افراد ضدانقلاب در قلعه‌ساران مهاباد (آذربایجان غربی) کشته شدند.[18]
45 عراقی که بین آن‌ها یک دندانپزشک، 2 مهندس، 4 معلم و 2 دانشجو وجود داشت از مرز کردستان وارد ایران شده و تقاضای پناهندگی کردند.[19]
3 سرباز عراق به همراه 13 نفر از اعضای خانواده خود به ایران پناهنده شدند.[20]
پیکر 22 نفر از شهیدان عملیات آزادسازی خرمشهر در تهران تشییع شد.[21]
دومین گروه از خبرنگاران خارجی از آمریکا، ترکیه، فرانسه، ژاپن، سوئیس، پاکستان و آفریقای جنوبی به دعوت ستاد تبلیغات جنگ از ویرانه‌های شهر هویزه دیدن کردند.[27]
5 اسیر عراقی که به تازگی از محل استقرار خود در پادگان امام‌قلی قوچان فرار کرده و پس از 3 روز پیاده‌روی، به نوار مرزی ایران و شوروی رسیده بودند، توسط بسیج و ژاندارمری درگز دستگیر و پس از بازجویی مقدماتی به پادگان امام‌قلی بازگردانده شدند.[28]
ستاد مشترک ارتش تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را تا ساعت 8 صبح، 11.262 شهید و 46.628 اسیر، مجروح و مفقود اعلام کرد.[29]
[1]. بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش74، 12 خرداد 1361، ص22.
[2]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، تقویم تاریخ دفاع مقدس نزاجا، ج 22 ـ خدا خرمشهر را آزاد کرد، تهران، نشر آجا، 1392، ص 561.
[3]. همان، ص 564.
[4]. همان.
[5]. همان، ص 565.
[6]. همان، ص 574.
[7]. همان، ص 577.
[8]. همان، ص 565 و 566.
[9]. همان، ص 566.
[10]. همان.
[11]. همان، ص 564.
[12]. همان.
[13]. همان.
[14]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 19ـ آزادسازی خرمشهر، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1398، ص 730.
[15]. همان.
[16]. همان.
[17]. مالکی گمچی، اسدالله، روزشمار دفاع مقدس فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی، ج1، تهران، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا - مرکز اسناد، 1395، ص 77.
[18]. نقی‌پوران، شهریار و دیگران، تاریخ معاصر آذربایجان (آذربایجان غربی در گذار از بحران‌های انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی 1367 – 1357)، ج 2 - تاوان استقلال‌طلبی، تهران، سوره سبز، 1399، ص 340.
[19]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 564.
[20]. همان، ص 577.
[21]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، همان، ص 731.
[22]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 568.
[23]. همان.
[24]. حبیبی، ابوالقاسم و دیگران، همان، ص 731.
[25]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 568 و 569.
[26]. همان، ص 568.
[27]. همان، ص 732.
[28]. همان، ص 738.
[29]. بهروزی، فرهاد و نبی کریمی، همان، ص 569.
