عملیات‌ها

عملیات فتح 6

معصومه سجادیان
1524 بازدید

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات نفوذی فتح 6 را در سال 1366 در منطقه شمال اربیل، با هدف انهدام مراکز و تأسیسات نظامی ارتش صدام، انجام داد.[1]

قرارگاه رمضان در سال 1366 با سازمان‌دهی و اجرای عملیات در عمق خاک عراق موقعیت جدیدی فراهم کرد. تلاش برای گسترش همکاری با گروه‌های عراقی مخالف حکومت صدام به شکل‌گیری مقدمات اجرای عملیات نامنظم فتح 5 در شمال سلمانیه در 25 فروردین 1366 درون خاک عراق منجر شد.[2] به دنبال آن عملیات فتح 6 با نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان متشکل از تیپ مالک اشتر، تیپ 65 هجرت، گردان ویژه شهادت، نیروهایی از حزب دموکرات کردستان عراق، حزب‌الله کردستان عراق و حزب‌الدعوه عراق اجرا شد.[3]

عملیات در ساعات اولیه بامداد 27 خرداد 1366 در استان کردنشین اربیل عراق انجام شد. حرکت نیروهای سپاه از نقطه رهایی تا رسیدن به اهداف، در حفاظت کامل و بدون درگیری و شلیک یک گلوله انجام گرفت. عملیات در دو محور انجام شد. نیروهای تیپ مالک اشتر، حزب دموکرات کردستان، حزب‌الله کردستان و حزب‌الدعوه در محور اول (محور کورت ـ سلیم خان) ارتفاعات کورت، سلیم خان و شیخان را به تصرف درآوردند و توانستند یک گردان از ارتش عراق را به میزان 70 درصد منهدم کنند. نیروهای حزب دموکرات کردستان و گردان ویژه شهادت در محور دوم (محور مرگه سور ـ دیانا) ارتفاعات استراتژیک قلندر را تصرف کردند و پل مواصلاتی خرند را آتش زدند و جاده مرگه سور ـ دیانا را مسدود کردند. نیروها داخل شهر مرگه سور شدند و با جنگ تن‌به‌تن در خیابان‌ها، نیروهای بعثی به سمت غرب شهر عقب‌نشینی کردند. نیروهای قرارگاه رمضان توانستند شهر را پس از حدود ده ساعت تصرف کنند و تمام پایگاه‌های شهر سقوط کرد. تنها دو خانه رؤسای جاش‌ها (کردهایی که با دولت عراق هم‌دست بودند) و یک پاسگاه مقاومت کردند. درگیری برای تصرف این سه مکان تا روشن شدن هوا طول کشید. در این حمله، پایگاه نظامی، ساختمان‌های دولتی و مراکز پلیس و استخبارات تصرف و شش قبضه توپ دوربرد عراق نیز منهدم شد. بیست تن از نیروهای عراقی کشته و زخمی و صد تن اسیر شدند.[4]

با توجه به عملکرد قوی نیروها در تصرف شهر مرگه سور، مقداری از مهمات حمل‌شده به شهر، استفاده نشد.[5]

روز بعد (28 خرداد)، نیروها توانستند با پشتیبانی آتش توپخانه، پادگان آموزشی قصر واقع در منطقه عمومی استان اربیل را منهدم کنند. ارتش عراق یک گردان نیرو به شهر اعزام کرد، ولی این گردان در جاده دیانا ـ مرگه سور به کمین نیروهای معارض عراق و نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان برخورد کرد و صدمات جدی دید.

همچنین پیش‌مرگان اتحادیه میهنی کردستان عراق در منطقه شقلاوه حیران در استان اربیل، یک پایگاه نیروهای گردان 120 خفیفه عراق را تصرف و شش تن از نیروهای آن را اسیر کردند. در این حمله پیش‌مرگان پنج قبضه کلاشینکف، یک قبضه آرپی‌جی7 و یک خودرو به غنیمت گرفتند.[6]

به‌طورکلی در این عملیات حدود هشتصد نفر از ارتش عراق کشته و زخمی و بیش از 130 نفر اسیر شدند.[7] در ادامه این روند، عملیات نفوذی فتح 7 در 7 تیر 1366 در منطقه حلبچه با هدف انهدام تأسیسات نظامی و اقتصادی عراق توسط نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان انجام شد.[8]

[1]. سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس، تهران: معاونت تبلیغات و انتشارات نمایندگی ولی فقیه در نیروی زمینی، 1376، ص337.

[2]. درودیان، محمد، سیری در جنگ ایران و عراق، ج4: شلمچه تا حلبچه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1376، ص184.

[3]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب چهل‌ونهم: تصویب قطعنامه 598، زمینه‌های سیاسی و نظامی، تهران: مرکز اسناد دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، 1387، ص213.

[4]. همان، ص213 و 224 و 235 و 236؛ سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام، ص337 و 338.

[5]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب چهل‌ونهم، ص236.

[6]. همان، ص224.

[7]. سمیعی، علی، کارنامه توصیفی عملیات رزمندگان اسلام در طول هشت سال دفاع مقدس، ص338 و 339.

[8]. همان، ص346.