چهارشنبه 20 مرداد 1361؛ ششصدوهشتادونهمین روز جنگ تحمیلی
محسن شیرمحمد
21 بازدید
افراد ژاندارمری و یگان‌های نیروی دریایی ارتش مستقر در سواحل اروندرود ضمن خسارت رساندن به تأسیسات نفتی فاو در خاک عراق، 7 سنگر دیده‌بانی، 10 سنگر اجتماعی، 6 سنگر انفرادی و یک خمپاره‌انداز 120 میلی‌متری ارتش عراق را منهدم کردند.30 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[1]
نیروهای ایران در آبادان مواضع ارتش عراق در آن‌سوی اروندرود را زیر آتش گرفتند. 2 انبار مهمات، یک محل تجمع، 2 خودروی حامل مهمات و چند سنگر اجتماعی و انفرادی دشمن در حوالی فاو و منطقه سیبه در داخل خاک عراق منهدم شد.70 نفر از افراد دشمن کشته و مجروح شدند.[2]
آبادان زیر آتش سلاح سنگین و دوربرد عراق قرار گرفت. چند نقطه از پالایشگاه شهر دچار حریق شد که آتش مهار گردید. منطقه عملیاتی آبادان 2 شهید و 18 مجروح داشت.[3]
به تلافی گلوله‌باران مناطق مسکونی آبادان، توپخانه ارتش تأسیسات حیاتی شهر بصره، زرباطیه و پنجوین عراق را گلوله‌باران کرد.[4]
ارتش عراق مواضع ژاندارمری در منطقه پل‌نو (خرمشهر) را زیر آتش گرفت و 4 نفر از نیروهای خودی مجروح شدند.[5]
در منطقه عملیاتی جنوب (عملیات رمضان) بر اثر اصابت گلوله توپخانه عراق در جبهه یگان‌های قرارگاه قدس و فجر، یک خمپاره‌انداز 82 میلی‌متری و 2 سنگر انفرادی سپاه پاسداران منهدم شد که تلفات جانی نداشت.[6]
در منطقه قرارگاه نصر، تیم‌های شکار تانک با ارتش عراق درگیر و 4 سرباز مجروح شدند.[7]
در اثر آتش توپخانه دشمن در منطقه قرارگاه نصر یک نفر شهید و 13 نفر مجروح شدند. 2 تانکر آب، یک خودرو، یک آمبولانس و یک خودروی حامل تفنگ 106 آسیب دید.[8]
یک انبار مهمات عراق در منطقه عملیات رمضان که به صورت 100 زاغه متعدد ساخته شده و دارای هزار صندوق گلوله تانک بود، به غنیمت درآمد.[9]
نیروهای ایران در جبهه‌های میمک و مهران (ایلام)، 2 تانک، 5 خودرو، 7 سنگر اجتماعی و انفرادی و یک موضع خمپاره‌انداز عراق را منهدم کردند. تعدادی از افراد دشمن کشته یا مجروح شدند.[10]
نیروهای ایران در مناطق مهران و رضاآباد (ایلام)، 3 پست دیده‌بانی، یک سنگر تیربار، 4 سنگر اجتماعی و 2 سنگر انفرادی عراق را منهدم کردند.[11]
ساعت 11:00 در اثر انفجار مین در منطقه (جبهه کرمانشاه) تیپ 2 لشکر 81 زرهی کرمانشاه (ارتش) یک درجه‌دار و 3 نفر از دانشجویان دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش به شهادت رسیدند.[12]
توپخانه ایران مواضع ارتش عراق در منطقه حاج‌عمران و رایات (کردستان عراق) در داخل خاک عراق را زیر آتش گرفت. چند سنگر اجتماعی و انفرادی، یک انبار، 2 موضع دیده‌بانی، 12 خودروی نظامی سبک و سنگین از جمله یک خودروی حامل مهمات و 2 جیپ حامل تفنگ 106 منهدم شد.50 نفر از افراد دشمن کشته شدند.[13]
نیروهای ایران مواضع ارتش عراق در مناطق درگه‌شیخان و کپاوه پنجوین و توتمان (کردستان عراق) در آن‌سوی مرز را زیر آتش گرفتند. 3 عراده توپ و چند بنه رزمی دشمن منهدم شد.[14]
2 نفر از افراد حزب دمکرات در سنندج (کردستان) با 2 اسلحه کمری و فشنگ مربوطه، خود را به سپاه پاسداران معرفی کردند.[15]
براثر انفجار یک مین دست‌ساز حامل 5 کیلو تی.ان.تی. در محور روستای هزارکانیان دیواندره (کردستان)، یکی از پیشمرگان مسلمان کرد به شهادت رسید.[16]
یک نفر از سربازان پایگاه گوران‌آباد ارومیه (آذربایجان غربی) در اثر برخورد با مین، شهید و یک نفر مجروح شد.[17]
ساعت 10:30، یک درجه‌دار در پایگاه چیلقران ارومیه (آذربایجان غربی) در اثر برخورد با مین شهید و 2 سرباز مجروح شدند.[18]
نیروهای پاسگاه شیرین بلاغ و چلقران در ارومیه و حاجی جفان در مهاباد (آذربایجان غربی) با ضدانقلاب درگیر شدند که تلفاتی نداشت.[19]
در عملیات هماهنگ ارتش و سپاه پاسداران برای احداث پایگاه در قم‌قلعه، در شمال مهاباد (آذربایجان غربی) 4 نفر از نیروهای خودی شهید و 2 نفر زخمی شدند. 24 نفر از نیروهای دشمن نیز کشته و مجروح شدند.[20]
اقدامات ضدانقلاب در تهران و شهرستان‌ها ادامه داشت: ساعت 05:00 توسط چهار نفر مسلح یک ویدئو، 110 هزار تومان پول و مقداری جواهرات به ارزش تقریبی 70 هزار تومان از منزلی در خیابان شیبانی تهران سرقت شد؛[21] ساعت 09:00 سه سرنشین مسلح یک خودرو به سوی خودروی امام جماعت دفتر مرکزی جهاد سازندگی تیراندازی کردند که منجر به مجروح شدن راننده خودرو شد؛[22] ساعت 19:00 گروه گشتی مرکب از افراد شهربانی، سپاه پاسداران و بسیج که عازم مأموریت بودند در خیابان ریحانی نرسیده به میدان بهشتی (منطقه ازگل تهران) مورد سوءظن یک نفر از افراد کمیته منطقه چهار واقع شدند. در نتیجه درگیری، عضو کمیته به ضرب گلوله کشته شد؛[23] افراد مسلح 2 خودروی تویوتا و رنو را در خیابان جمشیدآباد و کارگر تهران با تهدید از مالکانشان ربودند؛[24] نیروهای سپاه پاسداران و افراد سازمان مجاهدین خلق (منافقین) در جنگل‌های رحیم‌آباد و روستای جیرفول و سفیدآب در رودسر (گیلان) درگیر شدند. تعدادی از منافقین زخمی و چند نفر دستگیر شدند؛[25] ساعت 15:00 یک نفر از نگهبانان مقابل منزل رئیس دادگاه انقلاب کرمان توسط 2 فرد مهاجم با شلیک 2 تیر مجروح شد و به بیمارستان منتقل شد. ضاربین متواری شدند؛[26] یک خودرو حامل 70 کیلو تی.ان.تی در نزدیکی اداره مرکزی مخابرات در میدان امام خمینی تهران کشف شد. دستگیری راننده آن مشخص کرد وی از عوامل حزب دمکرات کردستان است.[27]
کریم حسامی مدیر رادیو دمکرات و از سران حزب دمکرات کردستان، خود را به سپاه پاسداران مهاباد (آذربایجان غربی) تسلیم کرد.[28]
یک هواپیمای عراق در ساعت 14:35 قصد بمباران مواضع نیروهای ایران در منطقه مهران را داشت که به اشتباه مواضع نیروهای عراق را در زرباطیه بمباران کرد و خسارات زیادی به نیروهای دشمن وارد شد.[29]
یک هواپیمای عراقی که در ساعت 12:09 قصد تجاوز به حریم هوایی ایلام را داشت، با آتش پدافند هوایی متواری شد.[30]
هواپیماهای عراقی، ساعت 03:30 به حریم هوایی خارک حمله کردند که با عکس‌العمل پدافند هوایی متواری شدند.[31]
9 هواپیمای عراق توسط رادارهای دزفول، ایلام و امیدیه کشف و علیه آن‌ها اقدامات تاکتیکی انجام شد.[32]
12 هواپیمای عراق در 9 مسیر به مناطق جنوب، جنوب غربی، غرب و حوالی آبادان، خرمشهر، جفیر، طلائیه، سوسنگرد، شوش، دهلران و ایلام تجاوز کردند که علیه آن‌ها اقدامات تاکتیکی انجام شد.[33]
یکی از اتباع عراق که صاحب کارخانه پلاستیک‌سازی در بغداد است به همراه 7 نفر از بستگان خود شامل زن و کودک، وارد خاک ایران شدند و تقاضای پناهندگی کردند.[34]
180 نفر از مردم عراق با عبور از مرزهای جنوبی کشور به ایران پناهنده شدند.[35]
12 کشتی در نزدیکی بندرهای کویت لنگر انداخته و منتظر تخلیه بار خود هستند. تعدادی از این کشتی‌ها مهمات و سلاح برای دولت عراق آورده‌اند که پس از تخلیه در بندرهای کویت، با کامیون به عراق برده می‌شوند. همچنین یک کشتی روسی که حامل تعدادی تانک پیشرفته تی ـ 72 برای عراق است و 2 روز پیش در بندر شعیبیه کویت پهلو گرفته بود، امروز تخلیه محموله خود را آغاز کرد.[36]
جنگ دیپلماتیک ایران و عراق بر سر برگزاری اجلاس هفتم سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در بغداد، با تسلیم شدن عراق پایان یافت؛ دولت عراق میزبانی هفتمین اجلاس سران غیر متعهد را به دولت هند واگذار کرد.[37]
آمار تلفات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تا ساعت 8 صبح، 12.967 شهید و 55.363 مجروح، اسیر و مفقود اعلام شد.[38]
[1]. کریمی، نبی، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 24ـ و هنوز رمضان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1392، ص 608 و 609.
[2]. همان، ص 605.
[3]. همان، ص 587.
[4]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 20ـ عبور از مرز، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1381، ص578.
[5]. کریمی، نبی، همان، ص 587.
[6]. همان.
[7] . همان، ص 588.
[8]. همان.
[9]. همان، ص 609.
[10]. همان، ص 612.
[11]. همان.
[12]. همان، ص 597.
[13]. همان، ص 611.
[14]. همان، ص 607.
[15]. همان، ص 597.
[16]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 588.
[17]. کریمی، نبی، همان، ص 597.
[18]. همان
[19]. مالکی گمچی، اسدالله، روزشمار دفاع مقدس فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی، ج 1، تهران، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا-مرکز اسناد، 1395، ص 95.
[20]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 588.
[21]. کریمی، نبی، همان، ص 601.
[22]. همان.
[23]. همان.
[24]. همان.
[25]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 588.
[26]. کریمی، نبی، همان، ص 601.
[27]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 588.
[28]. همان.
[29]. کریمی، نبی، همان، ص 607.
[30]. همان، ص 606.
[31]. همان، ص 598.
[32]. همان.
[33]. همان.
[34]. همان، ص 610.
[35]. همان، ص 605.
[36]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 587 و 588.
[37]. همان، ص 590.
[38]. کریمی، نبی، همان، ص 601.
