سه‌شنبه 20 مهر 1361؛ هفتصدوپنجاه‌ویکمین روز جنگ تحمیلی
امین راستگو
30 بازدید
2 گردان پیاده از تیپ 19 لشکر 7، یک گردان کماندو و یک گردان تانک دشمن به 2 محور سان‌واپا و تنگة میان‌تنگ از مناطق آزاد شده در عملیات مسلم‌بن‌عقیل در جبهه سومار (کرمانشاه) حمله کردند. این حمله تا حدود ساعت 6 صبح روز 20 مهر ادامه یافت. این عملیات که با پشتیبانی آتش سنگین توپخانه و حمایت گردان زرهی انجام شد، برای ارتش عراق موفقیتی نداشت و واحدهای ارتش عراق با به جا گذاشتن بیش از 500 کشته و مجروح و اسارت 83 نفر از نیروهایشان، به مواضع قبلی خود عقب‌نشینی کردند. در این عملیات 11 تانک و چندین خودرو حامل مهمات دشمن منهدم شد و 3 خودرو از نیروهای عراق به غنیمت درآمد.[1]
یک گروه از نیروهای سپاه پاسداران و ارتش ایران در یک عملیات نفوذی در منطقة مهران (ایلام) و در محور جنوب به یکی از پاسگاه‌های عراق در این منطقه هجوم بردند. در این عملیات یک قبضه توپ کالیبر 75، یک توپ ضد هوایی و 3 تانکر سوخت دشمن به کلی منهدم شد و تعدادی از خدمة آنها کشته و زخمی شدند. در پایان این عملیات نیروهای خودی سالم به خطوط دفاعی بازگشتند.[2]
نیروهای خودی با سلاح دوربرد در آن‌سوی اروندرود (خوزستان) یک مقر فرماندهی، یک خمپاره‌انداز 120 م.م، 2 ساختمان محل تجمع و تعدادی سنگر دشمن را منهدم و 32 نفر از نیروهای دشمن را کشته و زخمی کردند.[3]
نیروهای خودی با سلاح دوربرد در جبهه میمک (ایلام) 2 توپ، 2 زاغه مهمات و 5 سنگر دشمن را منهدم و به تعدادی خودروی دشمن خسارت زدند.[4]
نیروهای خودی با سلاح دوربرد در جبهه مهران (کردستان) در غرب زرباطیه یک توپ 105 م.م، یک توپ 120 م.م، یک توپ ضد هوایی، یک تفنگ کالیبر 75، 2 خودرو و 3 تانکر مخزن سوخت دشمن را منهدم و بیش از 15 نیروی دشمن را کشتند.[5]
با آتش سلاح دوربرد دشمن در منطقه اروندرود یک درجه‌دار مجروح شد و قسمتی از نخلستان‌های لب شط آتش گرفت که مهار شد.[6]
توپخانه دشمن آبادان را بمباران کرد که چند واحد مسکونی خسارت دید و یک نفر شهید و 6 نفر مجروح شدند.[7]
دشمن با آتش خمپاره به آبادان حمله کرد که تعدادی حصار باغ در منطقه بریم آتش گرفت که آتش‌نشانی آن را مهار کرد.[8]
گروهی از نیروهای عملیات سپاه پاسداران که برای اسکورت نیروهای ارتش به ترجان رفته بودند، هنگام بازگشت در حوالی روستای شهری‌کند در جنوب بوکان (آذربایجان غربی) در کمین ضدانقلاب افتاده و با آنها درگیر شدند. در این درگیری که از ساعت 15 تا 20 ادامه یافت، از نیروهای تیپ 2 سقز (ارتش)،2 نفر شهید، 7 نفر مجروح و 17 نفر مفقود شدند. از نیروهای سپاه پاسداران هم 9 نفر شهید، 8 نفر مجروح و 3 خودرو منهدم شد. 4 خودرو هم توسط ضدانقلاب به یغما رفت. ضدانقلاب نیز تعدادی کشته و زخمی داد.[9]
نیروهای حزب دموکرات کردستان در ساعت 1:30 بامداد یک خودروی جیپ و وسایل درمانگاه روستای قولنجی در نزدیکی پادگان قوشچی آذربایجان غربی را سرقت کردند.[10]
ضدانقلاب در ساعت 20 به پاسگاه دوآب در آذربایجان غربی حمله کرد و با واکنش نیروهای پاسگاه، در ساعت 21 بدون تلفات به نیروهای خودی پایان یافت.[11]
ضدانقلاب یک کامیون حامل مواد غذایی را در جاده سقز - بوکان ربود.[12]
نیروهای کومله با حمله به محله جمال‌آباد سقز (کردستان) 4 نفر از مردم غیر نظامی را به گروگان بردند.[13]
ضدانقلاب با نیروهای پایگاه ترجان در سقز درگیر شد که 4 نفر از نیروهای پایگاه مجروح شدند.[14]
نیروهای کومله با حمله به بهداری روستای ماموخ در 30 کیلومتری شمال سنندج داروهای بهداری را سرقت و 3 نفر از نیروهای بسیج را شهید و زخمی کردند.[15]
نگهبان پایگاه گردنه خاکی سنندج به اشتباه یک درجه‌دار را به ضرب گلوله شهید کرد.[16]
17 نفر از مردم عراق از نقاط مرزی غرب، وارد ایران شدند و درخواست پناهندگی کردند. در بین این عده که از اهالی کرکوک و سیدصادق هستند، افراد تحصیل‌کرده، محصل و کارمند نیز وجود دارد.[17]
3 نظامی عراقی به همراه خانواده‌شان از مرز بانه (کردستان) وارد ایران شده و تقاضای پناهندگی کردند.[18]
یک سرباز دشمن در جبهه جنوب تسلیم نیروهای خودی شد.[19]
3 نفر از مردم عراق با عبور از مرز جوانرود (کرمانشاه) تقاضای پناهندگی کردند.[20]
4 نفر از نیروهای حزب دموکرات کردستان در شهرهای بانه، بوکان، دیواندره و سنندج با معرفی خود به مراکز سپاه پاسداران درخواست امان‌نامه کردند.[21]
یک موشک به یکی از تانک‌فارم‌های شرکت نفت در جزیره خارک اصابت کرد ولی خسارت مالی عمده‌ای نداشت.[22]
هواپیماهای دشمن در حمایت از پاتک نیروهایشان، به منطقه عملیاتی سومار حمله کردند؛ یک هواپیمای دشمن توسط جنگنده ارتش در ساعت 9:10 در منطقه ایلام سرنگون شد و خلبان آن با چتر نجات از هواپیما خارج شد.[23]
یک هواپیمای دشمن در ساعت 9:30 شمال و غرب قرارگاه ظفر در منطقه کرمانشاه را با بمب خوشه‌ای بمباران کرد که خسارتی نداشت.[24]
2 هواپیمای دشمن در ساعت 8:55 و 9:05 مواضع نیروهای خودی در منطقه شمال پاطاق در شرق سرپل ذهاب (کرمانشاه) را بمباران کردند که تلفاتی نداشت.[25]
هواپیماهای دشمن 7 مرتبه به حریم هوایی ایران در جبهه کرمانشاه تجاوز و با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[26]
21 هواپیمای دشمن از ساعت 8:35 تا 13 به مناطق عملیاتی ایلام، نفت‌شهر و شرق مندلی عراق تجاوز کردند که اقدام تاکتیکی علیه آنها انجام شد.[27]
اقدامات تروریستی ضدانقلاب در تهران و شهرستان‌ها ادامه داشت: سرنشینان یک خودرو به سمت نیروهای یک پایگاه بسیج در تهران تیراندازی کردند و متواری شدند که تلفاتی نداشت؛[28] یک بمب در ساعت 12:30 در میدان انقلاب (تهران) کشف و خنثی شد؛[29] نیروهای سازمان مجاهدین خلق ساعت یک بامداد به جایگاه نماز جمعه محلات 2 کوکتل مولوتف پرتاب کردند که خسارتی وارد نکرد؛[30] 7 نفر از نیروهای سازمان مجاهدین خلق در شهرهای بندرگز، خوی، بابل و سیرجان دستگیر شدند. از این افراد تعدادی اسلحه، دستگاه چاپ و مقداری مهمات، مواد منفجره، قرص سیانور و مدارک درون‌گروهی به دست آمد؛[31] یک عضو سازمان چریک‌های فدایی خلق (اقلیت) در سیرجان (کرمان) دستگیر شد و 2 اسلحه از وی به دست آمد؛[32] جنبش سربداران (وابسته به اتحادیه کمونیست‌های ایران) که ناآرامی‌های آمل را رقم زد به شورای ملی مقاومت (بنی صدر - رجوی) پیوست؛[33] در شهرکرد چند نفر با استفاده از تاریکی شب به مدرسة دکتر شریعتی این شهر رفته و ضمن پاره‌کردن عکس‌های مسئولین کشور، شعارهایی به نفع سازمان مجاهدین خلق نوشته و متواری شدند؛[34] در همدان حکم اعدام 3 نفر از فعالان سازمان مجاهدین خلق که ابراز ندامت کرده بودند، به حبس‌های 10 و 15 سال تبدیل شد.[35]
دکتر علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی و به موضوعات ترور، عملکرد عراق در جنگ و شرایط ایران برای خاتمه جنگ اشاره کرد.[36]
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اصفهان با اتمام پاکسازی مین‌های دشمن، عملیات بازسازی و نوسازی روستاهای دب حردان، طراح و فرسیه در غرب اهواز را که بر اثر جنگ ویران شده بودند، آغاز کرد. در این طرح 100 خانه در روستای فرسیه، 50 دستگاه در دب حردان و 30 دستگاه در روستای طراح با مشارکت اهالی بازسازی و نوسازی خواهند شد.[37]
کلیات طرح تأسیس وزارت اطلاعات در مجلس شورای اسلامی تصویب شد.[38]
در جلسه شورای عالی دفاع ضمن بررسی اوضاع جبهه‌های جنگ بعد از عملیات مسلم‌بن‌عقیل، به ویژه پاتک‌های اخیر ارتش عراق، دربارة تحولات سیاسی نظامی کشور و منطقه، تهیة ادوات و تجهیزات جنگی، برنامه‌های آتی نیروی هوایی و تعمیر و نگهداری تسلیحات مدرن جنگی بحث و تبادل نظر و تصمیماتی اتخاذ شد.[39]
عمان در چارچوب قطعنامة کنفرانس سران عرب در فاس مراکش، مبلغ 10 میلیون دلار کمک نقدی برای حمایت از عراق در جنگ با ایران به این کشور پیشنهاد کرد.[40]
یک نشریة وابسته به نیروهای معارض عراق، امروز در کویت اعلام کرد حکومت عراق اخیراً 750 نفر از مبارزان مسلمان عراقی را اعدام کرده است.[41]
ستاد مشترک آمار شهدای نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی را تا ساعت 8 امروز، 13.842 نفر و مجروح، اسیر و مفقود را 60.949 نفر اعلام کرد.[42]
[1]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 21 ـ عملیات مسلم‌بن‌عقیل، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران، 1391، ص 788.
[2]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 788 و 789؛ بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 207، 21 مهر 1361، ص 9.
[3]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 26 ـ مسلم‌بن‌عقیل (ع) فراتر از شجاعت، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1393، ص 657؛ بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 208، 22 مهر 1361، ص 24 و 25.
[4]. همان، ش 207، 21 مهر 1361، ص 25.
[5]. همان.
[6]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 657 و 658.
[7]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 789؛ بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، همان، ص 25.
[8]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 658.
[9]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 790؛ بهروزی، فرهاد، همان، ص 681؛ نقی‌پوران، شهریار و دیگران، تاریخ معاصر آذربایجان (حوادث و رویدادهای سال 60-61-62)، تهران، سوره سبز، 1395، ص 415.
[10]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 681.
[11]. مالکی گمچی، اسداله، روزشمار دفاع مقدس، فرماندهی انتظامی استان آذربایجان غربی (فروردین 1358 تا تیر 1362)، تهران، پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، 1395، ص 127.
[12]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، ص 790.
[13]. همان، ص 789.
[14]. همان، ص 790.
[15]. همان، ص 789.
[16]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 681.
[17]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا همان، ص 789.
[18]. همان.
[19]. دهقان، احمد، گزارش روزانه جنگ، ج 5 ـ شش ماهه دوم سال 1361، تهران، مرکز نشر آثار شهید حسن باقری، 1389، ص 85.
[20]. بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 206، 20 مهر 1361، ص 23.
[21]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 790؛ بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 208، 22 مهر 1361، ص 25.
[22]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 789.
[23]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 788؛ بهروزی، فرهاد، همان، ص 682؛ بولتن خبرگزاری جمهوری اسلامی، ش 207، 21 مهر 1361، ص 26.
[24]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 659.
[25]. همان.
[26]. همان.
[27]. همان، ص 682.
[28]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان، ص 790.
[29]. همان.
[30]. همان.
[31]. همان.
[32]. همان.
[33]. همان.
[34]. همان.
[35]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، همان.
[36]. همان، ص 795 و 796.
[37]. همان، ص 789.
[38]. همان، ص 799.
[39]. همان، ص 791.
[40]. همان ص 800.
[41]. همان، ص 804.
[42]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 684.
