پنجشنبه 18 دی 1359؛ صدوهشتمین روز جنگ
محسن شیرمحمد
8 بازدید
با آغاز روشنایی روز، نیروهای دشمن مجدداً حمله خود را در منطقه عملیاتی نصر (خوزستان) آغاز کردند. با همه تلاشی که تیپ 3 لشکر 16 زرهی قزوین (ارتش) به کار برد، روستای قیصریه ساعت 08:00 به اشغال دشمن درآمد.[1] نیروهای عراقی سپس به کرخه‌کور نزدیک شدند[2] و با ادامه حمله دشمن، تیپ‌های لشکر 16 زرهی به شمال کرخه‌کور عقب‌نشینی کردند و در مواضع پدافندی در جنوب جاده حمیدیه - سوسنگرد مستقر شدند. به این ترتیب بعد از 4 روز نبرد، وضعیت منطقه حمیدیه - سوسنگرد به شرایط قبل از آغاز نبرد برگشت و این لشکر با تحمل تلفاتی مجبور به عقب‌نشینی به مواضع پدافندی قبل، شد.[3] در درگیرهای جبهه‌های هویزه-کرخه‌کور- فارسیاب - سوسنگرد- نورد و جلالیه، 189 نفر از نیروهای ایران مجروح شدند.[4]
نیروهای تحت امر ستاد اروند در محور ماهشهر - آبادان (خوزستان)، یک نفربر زرهی، یک غلتک جاده‌سازی، 3 سنگر خمپاره‌انداز، یک سنگر توپ ضد هوایی و 6 سنگر انفرادی عراق را منهدم کردند و 8 نفر از نیروهای دشمن کشته شدند.[5]
آتشبارهای نیروی دریایی ارتش ایران در محور آبادان-ماهشهر، 3 سنگر خمپاره‌انداز با نفرات و 2 سنگر ضد هوایی عراق را منهدم کردند.[6]
نیروهای ایران در جاده ماهشهر - آبادان (خوزستان)، 4 تانک، 6 خودرو، یک توپ ضد هوایی و 14 سنگر ارتش عراق را منهدم کردند و 48 نفر از نیروهای دشمن کشته شدند.[7]
توپخانه عراق آبادان را زیر آتش گرفت. 2 خانه مسکونی و یک مغازه طعمه حریق شد که به وسیله مأمورین، آتش مهار شد.[8] طی 24 ساعت گذشته در این شهر 22 نفر نیز مجروح شدند.[9]
دزفول ساعت 10:35 زیر آتش توپخانه دشمن قرار گرفت. 5 خانه مسکونی ویران و به چند خانه خساراتی وارد شد؛ 2 غیر نظامی شهید و 6 نفر مجروح شدند.[10]
با آتش توپخانه و موشک‌های کاتیوشای ارتش ایران در میدان تیر محور جاده‌های آبادان - اهواز و آبادان - ماهشهر و حوالی روستای مارد (خوزستان)، 3 تانک، 2 انبار مهمات، 2 سنگر محل استقرار تیربارهای کالیبر 75، یک خودرو و تعدادی سنگرهای گروهی و انفرادی ارتش عراق منهدم شد و عده‌ای از نیروهای عراق کشته شدند.[11]
با آتش توپخانه نیروی زمینی ارتش ایران در منطقه اهواز، محل استقرار سکوی پرتاب موشک عراق منهدم شد و 2 کامیون حامل مهمات موشک آتش گرفت.[12]
یک واحد از نیروهای سپاه پاسداران در منطقه حمیدیه (خوزستان) با نیروهای عراقی درگیر شدند و به 10 تانک و 2 خودرو مهمات و 4 نفربر دشمن خسارت وارد کردند و به علت اتمام مهمات عقب‌نشینی کردند. 11 نفر از پاسداران در این عملیات شهید و عده‌ای نیز مجروح شدند.[13]
نیروهای عراق در جبهه کرخه (خوزستان) مواضع ایران را زیر آتش گرفتند. 2 غیر نظامی شهید و یک نفر مجروح شد.[14]
با آتش آتشبارهای نیروهای خودی در منطقه دزفول، حملات دشمن دفع شد و 5 تانک و یک خودروی عراق خسارت دید؛ 23 نفر از افراد دشمن کشته و 100 نفر مجروح شدند.[15]
با اجرای آتش توپخانه عراق در منطقه سومار (کرمانشاه)، یک نفر از نیروهای ارتش شهید و یک نفر مجروح شد.[16]
نیروهای ایران در یک رشته عملیات چریکی در جبهه ایلام با نفوذ به پشت جبهه دشمن و مین‌گذاری، یک تانک و یک خودرو دشمن را منهدم کردند و 22 نفر را کشتند. این گروه حین بازگشت یک جیپ مخابراتی عراق را نیز منهدم کردند.[17]
نیروهای خودی ارتفاعات چغالوند در منطقه گیلان غرب (کرمانشاه) را تأمین و تحکیم کردند و نیروهای عراق از این منطقه عقب‌نشینی نمودند؛ یک نفر از افراد دشمن اسیر شد. همچنین ساعت 14:00، یک افسر و یک سرباز از گروه 103 رزمی لشکر 81 زرهی کرمانشاه (ارتش) که برای گشت‌زنی به منطقه رفته بودند توسط دشمن اسیر شدند.[18]
نیروهای لشکر 81 زرهی کرمانشاه به مواضع ارتش عراق در منطقه گیلان غرب (کرمانشاه) حمله کردند. 4 تانک، 7 خودرو،2 نفربر، 2 کانکس و یک چادر مهمات دشمن آسیب دید و 200 نفر از افراد ارتش عراق کشته یا مجروح شدند. با آتش توپخانه ایران، یک موضع توپخانه دشمن نیز خاموش و مهمات آن منهدم شد.[19]
گردان 110 لشکر 77 پیاده خراسان (ارتش) از طرف ارتفاعات برآفتاب در منطقه گیلان غرب تا نزدیکی تنگ حاجیان پیشروی کرد. یک تانک و یک نفربر بی، ام، پی ایران آسیب دید و 5 نفر شهید و 18 نفر مجروح شدند.[20]
ارتفاعات حاجی‌لان مریوان (کردستان) توسط نیروهای ارتش ایران آزاد شد.[21]
با اجرای آتش توپخانه خودی، نیروهای عراق از ارتفاعات قوچ‌سلطان (کردستان) عقب‌نشینی و منطقه را مین‌گذاری کردند.[22]
نیروهای خودی تعدادی از روستا‌های بین سنندج و کامیاران (کردستان) را از ضدانقلاب پاک‌سازی کردند. 4 نفر از ضدانقلاب کشته شدند؛ 2 خودروی سیمرغ حامل دارو و تعدادی خودرو و وسایل نیز از ضدانقلاب به دست آمد.[23]
ضدانقلاب ساعت 11:00 به پاسگاه صلوات‌آباد در محور سنندج - قروه (کردستان) حمله کرد که با آتش نیروهای نظامی متواری شدند. در این درگیری یک سرباز مجروح شد.[24]
ضدانقلاب به صداوسیمای مرکز مهاباد (آذربایجان غربی) حمله کرد و خساراتی به تأسیسات آن وارد آمد.[25]
ساعت 10:00 یک بالگرد ایران درحال اجرای عملیات در منطقه دارخوین (خوزستان)، مورد حمله 2 هواپیمای میگ دشمن قرار گرفت و در نزدیکی ماهشهر سقوط کرد. به 2 خلبان آن صدمه جزئی وارد شد، ولی بالگرد دچار خسارت کلی شد. [26]
یک بالگرد کبرا در منطقه کرخه‌کور (خوزستان) مورد اصابت گلوله دشمن قرار گرفت و سقوط کرد. خلبانان آن نجات یافتند.[27]
هواپیماهای اف-4 پایگاه ششم شکاری بوشهر، 13 سورتی پرواز پشتیبانی نزدیک هوایی و مأموریت برون‌مرزی علیـه ارتش عراق در منطقه عملیاتی «نصر» و منطقه عملیاتی «توکل» در دارخوین و مارد (خوزستان) انجام دادند.[28]
4 جنگنده نیروی هوایی ارتش ساعت 10:44، مواضع ارتش عراق در اطراف آبادان و خرمشهر (خوزستان) را هدف قرار دادند و سالم به پایگاه خود بازگشتند.[29]
هواپیماهای پایگاه چهارم شکاری دزفول در شش دسته پروازی، نیروهای زرهی دشمن مستقر در محور سابله – هویزه، غرب اهواز و کرخه کور (خوزستان) را بمباران کردند.[30]
یک میگ عراق ساعت 16:45، با آتش پدافند هوایی در جنوب پادگان حمیدیه (خوزستان) سقوط کرد.[31]
13 هواپیمای عراقی در حملات هوایی به یگان‌های لشکر 92 زرهی اهواز (ارتش) مستقر در دشت آزادگان (خوزستان) شرکت داشتند که با آتش پدافند هوایی یک فروند از آنها سقوط کرد.[32]
6 هواپیمای عراق توسط رادار ایلام، بندرعباس و کرج کشف و با آتش پدافند هوایی متواری شدند.[33]
ساعت 08:00، یک هواپیمای اف-4 ارتش ایران در منطقه ماهشهر سقوط کرد که هر 2 خلبان آن نجات یافتند.[34]
یک فروند هواپیمای اف-4 ساعت 17:00 بر اثر اصابت گلوله ضد هوایی دشمن در نزدیکی پایگاه وحدتی دزفول سقوط کرد که هر دو خلبان آن نجات یافتند.[35]
عده‌ای از هواداران سازمان مجاهدین خلق نیشابور در خیابان‌های این شهر راهپیمایی کردند و شعار دادند که با مردم درگیر و تعدادی از آنها مجروح شدند.[36]
بین عده‌ای از هواداران سازمان مجاهدین خلق و مردم در ساعت 18:00 در میدان راه‌آهن تهران درگیری رخ داد که با دخالت مأمورین انتظامی خاتمه یافت.[37]
[1]. بهروزی، فرهاد، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج 5ـ گام‌های نخستین، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1386، ص 430.
[2]. لطف‌الله‌زادگان، علی‌رضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، ج 5 - هویزه آخرین گام‌های اشغالگر، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران، چ دوم، 1380، ص 607.
[3]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 430 تا 434.
[4].همان، ص 428.
[5]. همان، ص 409.
[6]. همان، ص 419.
[7]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس، ج 1، تهران، انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، 1394، ص 352.
[8]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 409 و 410.
[9]. همان، ص 427.
[10]. همان، ص 414.
[11]. همان، ص 427.
[12]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 352.
[13]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 410.
[14]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 353.
[15]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 414.
[16]. اداره تبلیغات و انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، همان، ص 353.
[17]. خبرگزاری پارس، گزارش‌های ویژه، ش 288، 18 دی 1359، ص 11.
[18]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 415.
[19]. همان.
[20]. همان.
[21]. همان، ص 416.
[22]. همان.
[23]. همان.
[24]. همان.
[25]. امیرنظمی‌افشار، منوچهر و اسفندیار حاجیلو، تاریخ معاصر آذربایجان، ج 1ـ نفی پادشاهی مشق جمهوری، تهران، انتشارات سوره سبز، 1395، ص 488.
[26]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 409.
[27]. همان، ص 414.
[28]. موسوی، سیداسماعیل و دیگران، تقویم مستند عملکرد نیروی الهی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ج 6 ـ دی 1359، تهران، مرکز انتشارات راهبردی نهاجا، 1401، ص 196.
[29]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 417.
[30]. موسوی، سیداسماعیل و دیگران، همان، ص 195.
[31]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 417.
[32]. همان، ص 417 و 418.
[33]. همان، ص 418.
[34] .همان.
[35]. همان.
[36]. بهروزی، فرهاد، همان، ص 420.
[37]. همان.
