سه‌شنبه 21 اسفند 1363، هزاروششصدوسی‌وسومین روز جنگ تحمیلی
اصغر نعمتی
17 بازدید
در ادامه عملیات بدر، نیروهای خودی در گام اول خطوط دشمن را شکسته و سرزمین‌هایی را در غرب سیل‌بند سراسری به تصرف درآوردند، ولی در ادامه عملیات، یگان‌ها به‌ویژه در منطقه قرارگاه نجف با مشکلاتی روبه‌رو شدند.[1]
قرارگاه نجف 2، پاسگاه جزیره‌ای ترابه و برخی خشکی‌های اطراف آن را به تصرف درآورد، ولی در تصرف خشکی‌های پاسگاه ابوذکر ناموفق بود.[2]
یگان‌های قرارگاه نجف پس از شکستن خط و تصرف سیل‌بند سراسری تا خط دوم دشمن پیشروی کردند، اما به علت نرسیدن برخی یگان‌ها، فشار دشمن و همچنین کوتاه‌بودن ارتفاع خاکریز در خط دوم، نتوانستند این خط را حفظ کنند و به‌ناچار به عقب بازگشتند. البته نیروهایی از لشکر 5 نصر (سپاه پاسداران) و لشکر 7 ولی عصر‌عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف (سپاه پاسداران) جلوتر از سیل بند سراسری مواضعی را حفظ کردند.[3]
نیروهای لشکر 14 امام حسین‌علیه‌السلام (سپاه پاسداران) و تیپ 18 الغدیر (سپاه پاسداران) موفق به تصرف پاسگاه الصخره شدند، ولی تیپ 15 امام حسن‌علیه‌السلام (سپاه پاسداران) نتوانست پاسگاه البیضه را تصرف کند. این قرارگاه همچنین موفق شد بخش غربی جاده خندق را به تصرف درآورد.[4]
در محدوده قرارگاه کربلا، لشکر 8 نجف و لشکر 27 حضرت رسول‌صلی‌الله‌علیه‌وآله (سپاه پاسداران) با تجمع و مقاومت شدید دشمن مواجه شدند.[5]
در قرارگاه نوح، لشکر 41 ثارالله نتوانست مواضع تصرف‌شده را حفظ کند و به‌ناچار عقب آمد.[6]
با آتش دشمن در منطقه خرمشهر، به اطراف شهر خساراتی وارد شد و از نیروهای خودی نیز پنج نفر مجروح شدند.[7]
با آتش دشمن در منطقه عملیاتی جنوب و مناطق نهر عنبر (ایلام)، جزایر خیبر و جنوب کوشک (خوزستان) دو نفر شهید و ۲۸ نفر مجروح شدند و به دو خودرو، یک نفربر، یک تانکر آب و یک خمپاره‌انداز خساراتی وارد شد.[8]
در ساعت 12، محله کهنه‌خانه پیرانشهر (کردستان) مورد اصابت گلوله‌های توپخانه دشمن قرار گرفت که از تلفات و خسارات گزارشی نرسیده است.[9]
در ساعت12:7 توپخانه ارتش عراق با چندین گلوله، شمال غرب مریوان و کوه‌های اطراف را زیر آتش قرار دادند که تلفاتی در بر نداشت.[10]
از ساعت ۱۳:۱۵تا ۱۹:۳۰، کلیه پایگاه‌های نوسود (کرمانشاه) زیر آتش جنگ‌افزار سنگین دشمن قرار گرفت که تلفاتی نداشت.[11]
در حمله یک فروند جنگنده عراق به زنجان در ساعت 2:30، هشت نفر مجروح شدند و بیست منزل تخریب شد.[12]
در حملات چهار فروند جنگنده عراق به بستان در ساعت 9:10، چهار نفر شهید و دوازده نفر مجروح شدند و خساراتی به واحدهای مسکونی وارد شد.[13]
در بمباران کرمانشاه، ۹۴ نفر شهید، دوازده نفر مجروح سرپایی، ۱۱۵۶ نفر مجروح بستری و شصت خودرو منهدم شد و به چهل خودرو خساراتی وارد آمد. هشتاد مغازه، سی منزل، دو ساختمان بانک، ساختمان‌های بیمه ایران، روزنامه کیهان و دفتر چهارمین شهید محراب به‌کلی ویران و شیشه‌های منازل و مغازه‌ها شکسته شد.[14]
ساعت ۲:۴۰ یک فروند هواپیمای عراق در تهران اقدام به پرتاب دو بمب در دو نقطه مختلف خیابان ظفر کرد. در مجموع پنج نفر شهید و شش نفر مجروح شدند و به دو ساختمان خساراتی وارد آمد.[15]
درساعت 2:30 بامداد، دزفول و مسجدسلیمان هر یک هدف اصابت شش موشک قرار گرفت. در دزفول یک نفر شهید و دو نفر مجروح شدند و هفتصد واحد مسکونی و تجاری تخریب شد. در مسجدسلیمان تلفات جانی نداشت.[16]
ساعت 15:45 هواپیماهای عراق سه راکت به روستای قاسم‌آباد (همدان) پرتاب کردند که تلفاتی در پی نداشت.[17]
با آتش دشمن در منطقه آبادان، به سه منزل و یک مغازه خساراتی وارد شد و دو غیرنظامی مجروح شدند. یک نفر شهید و ۳۴ نفر هم مجروح شدند.[18]
در ساعت ۱۸:۳۵ چند فروند هواپیمای دشمن به حریم هوایی مریوان (کردستان) تجاوز کردند که براثر اجرای آتش متواری شدند.[19]
ساعت 2:45 هواپیماهای عراق اقدام به بمباران اطراف بوکان (آذربایجان غربی) کردند که تلفات و خساراتی نداشت.[20]
ایران اولین موشک دوربرد زمین به زمین را در ساعت 2:40 به قصد هدف‌های اقتصادی و صنعتی شهر کرکوک عراق پرتاب کرد. در این حمله حدود صد نفر از نیروهای نظامی کشته شدند و ساختمان استخبارات این شهر به‌کلی تخریب و به چند ساختمان دیگر نیز خساراتی وارد شد و قسمتی از پالایشگاه نفت کرکوک نیز آسیب دید.[21]
در شمال غربی بانه، نیروهای کومله به محل استقرار نیروهای حزب دمکرات هجوم بردند، ولی با مقاومت اعضای حزب دمکرات، ناچار به عقب‌نشینی شدند و تعداد زیادی‌شان کشته شدند و جنازه 24 نفرشان در مناطق درگیری باقی ماند و پنج نفر نیز اسیر شدند. از حزب دمکرات نیز پنج نفر کشته و پنج نفر زخمی شدند.[22]
در ساعت 7، نیروهای سپاه پاسداران نیکشهر در قریه نیکان منطقه سیستان‌وبلوچستان با ضدانقلاب درگیر شدند. یک نفر از نیروهای خودی و یک نفر از افراد عشایر مجروح شدند و از مهاجمین نیز یک نفر کشته شد و یک قبضه کلاشینکف، پانصد گرم هروئین و پانصد گرم حشیش به جا ماند.[23]
دبیرکل سازمان ملل متحد، در 18 اسفند 1363 پیام‌هایی برای رؤسای جمهور ایران و عراق ارسال کرد و از آنها خواست تا ساعت 3:29 بامداد 21 اسفند بمباران مناطق مسکونی را خاتمه دهند. این درخواست با موافقت ایران همراه بود و رئیس‌جمهور دستور توقف حملات را از ساعت مقرر صادر کرد. البته دقایقی پس از پایان مهلت مقرر، شهرهای دزفول، مسجدسلیمان، زنجان و اطراف بوکان هدف حملات موشکی و هوایی عراق گرفت.[24]
نماینده دائمی ایران در سازمان ملل متحد در سه نامه، درباره استفاده عراق از سلاح شیمیایی در سطح گسترده هشدار داد.[25]
[1]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، صاحبی، سیدرضا، روزشمار جنگ ایران و عراق، کتاب سی‌و‌پنجم: بازگشت به هور، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 1399، ص620.
[2]. همان.
[3]. همان.
[4]. همان.
[5]. همان، ص621.
[6]. همان
[7]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، ج55: عملیات بدر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1398، ص875.
[8]. همان.
[9]. همان، ص902.
[10]. همان، ص902 و 903.
[11]. همان، ص903.
[12]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، صاحبی، سیدرضا، همان، ص626.
[13]. همان.
[14]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، همان، ص905.
[15]. همان.
[16]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، صاحبی، سیدرضا، همان، ص626.
[17]. همان.
[18]. پورداراب، سعید، همان، ص875.
[19]. همان، ص905.
[20]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، صاحبی، سیدرضا، همان، ص626.
[21]. همان، ص624.
[22]. همان، ص627 و 628.
[23]. پورداراب، سعید، تقویم تاریخ دفاع مقدس، همان، ص909.
[24]. لطف‌الله‌زادگان، علیرضا، صاحبی، سیدرضا، همان، ص625 و 626.
[25]. همان، ص629.
